Isang batang lalaki ang biglang tumakbo sa gitna ng kasal ng sariling ama. Habang umiiyak, sumigaw siya ng mga salitang nagpahinto sa musika at nagpabagsak sa puso ng lahat. “Tay, itigil mo y’yan.” Niloko ka niya. Sa sandaling iyon, bumagsak ang lahat. Ang ngiti ng bride napalitan ng tako at ang ama hindi na alam kung sino ang paniniwalaan.

Sa isang maliit na bayan sa Bulacan, nakatira si Calvin. Labat na taong gulang, tahimik pero mapanuri. Lumaki siyang halos siya lang at ang ama niyang si Ramon. Namatay ang kanyang ina sa sakit noong siya ay pitong taong gulang pa lamang. Simula noon, si Ramon ang naging sandigan niya sa lahat. Isang mabuting ama.

Pero madalas abala sa negosyo. Kaya nang dumating sa buhay nila si Melisa, isang maganda, sopistikadang babae mula sa Maynila. Akala ni Calvin ay ito na ang kasagutan sa dasal ng Ama. Pero hindi niya alam, ito rin ang simula ng pinakamadilim na kabanatan ng kanilang buhay. Sa umpisa, mabait si Melissa. Lagi siyang may dalang pagkain para kay Calvin.

Tinutulungan siyang mag-aral at tinatawag pa siyang anak. Pero sa likod ng kaniyang mga ngiti may kakaibang lamig sa mga mata. Isang uri ng ngiting hindi umaabot sa puso. Si Calvin kahit bata pa ramdam yon. Isang gabi, narinig niya sinaamon at Melisa na nag-aaway. Mahina lang ang boses pero malinaw ang mga salita.

Hindi mo ako pwedeng basta iwanan, Ramon. Marami na akong isinakripisyo. Tahimik si Ramon pero napansin ni Calvin ang panginginig ng tinig nito. Melissa. Hindi pera ang sukatan ng pagmamahal. Sana hindi mo nakakalimutan yon. Kinabukasan, parang walang nangyari. Pero doon nagsimulang magbago ang lahat. Naging mas madalas ang mga gabi na umuuwi ng malungkot ang ama niya.

At si Melisa naman ay laging nasa telepono. Nakangiti habang may kausap. Isang ngiti na hindi niya ipinapakita kay Ramon. Minsan habang naglilinis si Calvin sa kwarto ng stepmother niya, may natagpuan siyang maliit na kahon sa ilalim ng vanity tub. Doon nakita niya ang isang SIM card, ilang mga resibo na mamahaling gamit at isang litrato ni Melissa kasama ang isang lalaking hindi niya kilala.

Ang lalaking iyon nakayakap sa kanya. Dito nagsimulang magtanong si Calvin. Sino yung lalaki? At bakit parang may tinatago si Melissa? Kinagabihan, tinangkang sabihin ni Calvin ang nakita niya sa ama niya. Pero abala si Ramon sa paghahanda ng kasal. Anak, pagod na ako sa lungko. Sa wakas may magmamahal na ulit sa king.

Gusto ko lang maging masaya tayo. Napayo si Calvin. Hindi niya kayang sirain ang kasyahan ng ama pero sa loob niya may bumubulong na kakaiba. Hindi mo pwedeng hayaan to. Hindi siya totoo. Lumipas ang mga araw at dumating na ang araw ng kasal. Ang simbahan ay puno ng mga bisita, magagarang bulaklak at masiglang musika. Lahat ay nagagala.

Lahat maliban kay Calvin. Sa ilalim ng suot niyang puting barong, nanginginig ang mga kamay niya. Sa bulsa niya, nakatago ang cellphone. May video siyang nakuha kagabi. Isang video na magpapabago ng lahat. Sa video, malinaw na nakuhanan si Melissa na nakikipagkita sa parehong lalaking nasa litrato. Naroon sa isang kainan, magkahawak kamay at maririnig pa ang boses ng lalaki.

Pagkatapos ng kasal, makukuha na natin ang lahat ng pera. Mahal ko. At si Melisa, nakangiti lang. Walang makakahalata. Maging mabait lang ako kay Calvin. Sigurado to. Nang marinig iyon, parang bumagsak ang mundo ni Calvin. Gusto niyang sumigaw pero pinili niyang maghintay. Alam niyang ang simbahan sa harap ng lahat. Iyon ang tamang lugar para lumabas ang katotohanan.

At dumating na nga ang sandaling iyon habang naglalakad si Melissa patungo sa altar. Suot ang puting goon na kumikislap sa ilaw ng simbahan. Hawak ang bauket na puno ng rosas. Hindi niya alam na bawat hakbang niya ay papalapit sa pagkawasak ng kanyang mga plano. Ang pari ay nagsimula na. Handa na ba kayong itali sa sagradong kasal ang inyong mga puso? Ngunit bago pa makasagot si Ramon, may boses na sumigaw mula sa likod.

Teay, itigil mo yan. Niloloko ka niya. Tumigil ang lahat. Ang musika, ang pari, ang mga tao, lahat napatingin sa batang lalaking nakatayo sa gitna ng pasilyo. Umiiyak, nanginginig pero matapang. Si Calvin. Anak, anong sinasabi mo? Tanong ni Ramon halatang naguguluhan. May video po ako, tay. Nakita ko siya kagabi.

May iba siyang lalaki. Niloloko ka lang niya para sa pera mo. Napatulala si Melissa. Unti-unting namutla. Calvin anak, hindi totoo ‘yan. Gawa-gawa mo lang. Ngunit nang buksan ni Calvin ang cellphone niya at ipakita sa malaking screen na ginamit ng organizer para sa slidh lumitaw ang video. Lahat ay napatigil.

Ang mga bisita napahawak sa bibig. Ang pari napaantanda. Si Ramon parang natanggalan ng lakas sa tuhod. Melissa totoo ba to? Tanong niya. Halos hindi makatingin. Ramon, please, paliwanag muna ako. Nanginginig na sabi ni Melissa. Pero naputol iyon ng si Ramon ay biglang sumigaw. Wala kang dapat ipaliwanag. Niloko mo kami. Niloko mo ang anak ko.

Tumakbo si Meli sa palabas ng simbahan. Pero huli na. Tinawag ni Ramon ang mga pulis na nakaasag sa kasal bilang seguridad. Hulihin niyo siya. niloko niya ako at may dokumento akong hawak na nagpapatunay ng mga binayad kong pera. At doon sa gitna ng altar na dapat sanay saksi ng pag-isang dibdib, naging saksi ito ng katotohanang masakit pakinggan.

Ang pagmamahal na binuo sa kasinungalingan nauwi sa pagkadurok. Habang dinadala ng mga pulis si Melisa, lumapit si Ramon kay Calvin. Nyakap siya ng mahigpi. Anak, salama. Kung hindi mo ginawa ‘to, baka tuluyan na akong naloko. Ngumiti si Calvin pero may luha pa ring tumutulo sa pisngi niya. Hindi ko kayang makita kang masaktan ulit, tay. Ginawa ko lang ‘to kasi mahal kita.

At sa unang pagkakataon matapos ang maraming taon, pareho silang umiyak hindi dahil sa sakit kundi dahil sa katotohanan na sa kabila ng lahat nanatiling buo ang pag-ibig ng isang anak sa kanyang ama. Ngunit ang akala nilang katapusan ng laban ay simula pa lamang ng mas malalim na sikreto sa likod ng lahat.

Ang araw ng kasal ay dapat sanay puno ng saya pero sa halip puno ito ng luha at sigawan. Habang dinadala ng mga pulis si Mely sa palabas ng simbahan, nanatili si Ramon na tila wala sa sarili. Nakatingin lamang siya sa sahig. Parang hindi makapaniwala sa nangyari. Si Calvin kahit nanginginig pa rin sa kaba ay lumapit sa ama niya.

Tay, ayos ka lang po ba? Mahina niyang tanong. Tumango lang si Ramon pero baka sa mga mata niya ang sakik at pagod. Hindi ko akalaing ganito siya. Akala ko siya na ang magpapasaya sa tin. Lumapit ang pari, nilapitan silang mag-ama. Anak, minsan masakit tanggapin ang katotohanan. Pero mabuti na lang lumabas ito bago mahuli ang lahat.

Napakalaking kasalanan ang niligtas mo ngayong araw. Ngumiti si Calvin pero sa loob niya may bigat pa rin. Hindi pa siya mapalagay. Habang inaayos ng mga pulis ang mga dokumento, narinig niya ang isa sa kanila. Sir, mukhang hindi lang ito simpleng panloloko. May mga transaksyon siyang ginawa gamit sa pangalan ninyo. Mukhang may sindikatong kasangkot dito.

Biglang napatigil si Ramon. Ano ang ibig mong sabihin? Ibig sabihin po, may ibang taong nasa likod nito. Hindi lang si Melissa. At doon nagsimula ang susunod na kabanata, ang paghahanap ng katotohanan sa likod ng panlilinlang. Kinabukasan sa presinto, tinanong ni Ramon si Melissa. Nakaposa siya pero sa halip na umiiyak, kalmado itong nakaupo.

Melissa bakit mo ginawa to? Lahat binigay ko sa’yo. Bahay, kotse, respeto, sigaw ni Ramon. Ngunit ngumiti lang si Melissa. Malamig at mapanlin lang. Hindi mo talaga alam ano? Hindi lang ako ang may kasalanan dito. Ramon, isa sa mga pinagkakatiwalaan mo, mas malala pa sa akin. Napakunot noo si Ramon. Anong ibig mong sabihin?” ngumisi si Melissa.

“Hindi ko pwedeng sabihin pero kapag lumabas ako rito, siguradong siya ang unang tatawa.” Napatingin si Ramon kay Calvin na nanonood sa kabila ng salamin ng interrogation room. Nakita niya sa mata ng anak niya ang pahehong tanong. “Sino ang tinutukoy ni Melissa?” Pag-uwi nila, napansin ni Calvin ang mga taong nagsisiksikan sa labas ng bahay nila. Mga usisero, kapitbahay, media.

Ramon de Vera, busesman na muntik maloko sa kasal. Sigaw ng mga headline. Pero hindi yon ang iniisip ni Ramon. Sa isip niya, umiikot lang ang mga salitang binitiwan ni Melissa. Isa sa mga pinagkakatiwalaan mo. Sino? Maya-maya dumating si Uncle Victor, ang matalik na kaibigan ni Ramon, at tumulong sa kanya sa negosyo. Pe nabalitaan ko na, Grab.

Hindi ko akalaing gann si Melissa. Mabuti na lang napigilan yung kasal. Ngumiti si Ramon Pila, Vi. Buti na lang si Calvin kung hindi dahil sa kanya. Ngumiti si Victor at nilapitan si Calvin. Galing mo bata. May tapang ka. Pero huwag mo munang isipin yan ha. Hayaan mo si Tito Victor ang bahala sa business habang nagkakagulo pa.

Ngunit sa halip na gumaan ang loob ni Calvin, lalo siyang nakaramdam ng kaba. Hindi niya alam kung bakit pero may kakaibang pakiamdam siyang naramdaman tuwing naroon si Victor. Noong isang gabi bago ang kasal, nakita niya si Victor sa labas ng bahay. Kausap sa telepono. Akala niya wala lang. Pero naalala niyang narinig nito ang salitang siguraduhin mong tapos na lahat bago ang kasal.

Hindi na pwedeng umatras si Melissa. Nang maalala niya iyon, parang kumabog ng malakas ang dibdib ni Calvin. Si Uncle Victor. Posible kayang siya ang tinutukoy ni Melissa. Kinabukasan, sinubukan niyang maghanap ng ebidensya. Habang nasa opisina ang ama niya, pumunta siya sa study room ni Victor. Doon niya nakita ang ilang dokumento na nakaipit sa ilalim ng mga folder, mga bank transfer record na kapangalan kay Ramon.

Pero may pirma ni Victor at higit sa lahat may mga transaksyon patungo sa parehong account na ginamit ni Melisa. Hindi siya makapaniwala. Si Tito Victor siya ang kasabwat. Pero bago pa siya makaalis, biglang bumukas ang pinto. Si Victor nakatayo, malamig ang tingin. Oh Calvin, anong ginagawa mo sa opisina ko? Ah wala po tito. Nag-aayos lang po ng mga papel.

Lumapit si Victor, mabagal pero nakakatako. Alam mo bata minsan delikado ang masyadong mausisa lalo na kung hindi mo alam kung sino ang totoo mong kalaban. Binigyan siya ng matalim na tingin tapos tumalikot. Sabihin mo sa tatay mo. Huwag niyang pakialaman ang negosyo hangga’t hindi patapos ang kaso ni Melissa. Naiintindihan mo.

Tumango lang si Calvin pero sa loob niya nag-aapoy na ang gali. Hindi siya titigil hangga’t hindi niya napapatunayan ang totoo. Nang gabi ring iyon, ipinakita niya kay Ramon ang mga dokumento. “Tay, tingnan niyo po ‘to. Si Tito Victor ang naglipat ng pera kay Melissa. Siya ‘yung totoong utak sa lahat. Tumingin si Ramon sa mga papel.

Nanginginig ang mga kamay. Anak, sigurado ka ba? Opo, Teay. Lahat po ng ebidensya nandiyan. Kahit ang bank account pareho sa nakita ko sa video hindi makapaniwala si Ramon. Hindi pwede. Matagal ko ng kaibigan si Victor. Kasosyo ko pa yan mula noong nagsimula ako. Ngunit nang dumating si Victor kinabukasan, dala ng Ama ang mga dokumento at hinarap niya ito.

Vic, ano to? Ginamit mo ang kumpanya ko para maglaba ng pera. Si Melissa. Kasabwat mo pala. Ngumiti lang si Victor pero ngayon ay wala ng pagpapanggap sa mukha niya. Ramon, Ramon, sobrang bait mo talaga kaya madaling-dali kang linlangin. Ako ang may plano pero huwag mo akong sisihin. Ikaw ong nagtiwala ng bulag. Napatayo si Ramon galit na galit. Sira ka.

Tinuring kitang kapatid. Hindi mo alam kung gaano kahirap mapunta sa ilalim mo. Lahat ng kredito sa’yo. Lahat ng respeto sa’yo. Ako walang nakakaalala kaya ito ang paraan ko para makabawi. Hinampas ni Ramon ang mesa. Isusumbong kita. Ngumiti si Victor. Dahan-dahan. Kung ako sayo hindi ko gagawin yan. May hawak din akong mga papeles na pwedeng sirain ang pangalan mo.

Kaya kung ayaw mong mawala lahat, manahimik ka na lang. Ngunit hindi na nagpatinag si Ramon. Hindi na ako matatakot sa kagaya mo. May anak akong dapat protektahan. Tinawag niya si Calvin at sabay nilang tinawagan ang mga pulis. Nang dumating ang mga aoridad, tumakbo si Victor palabas ng opisina. Pero huli na. Hinabol siya ni Calvin hanggang sa parking law.

Tumigil ka, Tito Victor. Wala kang tatakasan. Ngunit bigla itong lumingon at tinutukan siya ng baril. Lumayo ka, bata. Wala kang alam sa laro ng matatanda. Pero kahit nanginginig si Calvin, hindi siya umatras. May alam ako, ang tama at mali. At ikaw, mali ka. Sa mismong sandaling iyon, dumating si Ramon at tinutukan si Victor ng baril ng pulis.

Victor, itapon mo ‘yan. Hindi ka makakatakas. Nang mapagtanto ni Victor na wala na siyang kawala, bumaba ang baril at dahan-dahang ibinaba ang ulo. Talo ako pero hindi patapos to. At nang dinala na siya ng mga pulis, lumapit si Ramon kay Calvin. Nyakap siya ng mahigpi. Anak, kung hindi dahil sao baka tuluyan na tayong nawala.

Salamat. Ngumiti si Calvin. Pagod pero magaan ang loob. Ginawa ko lang po ang tama. Tay. Ngunit sa di kalayuan sa loob ng Zelda, si Melissa ay nakangiti habang pinapanood ang balita. Tapos na ba talaga, Ramon? Hindi mo pa alam ang kalahati ng katotohanan. At sa likod ng kanyang Zelda, isang sulat ang nakatago.

May pangalan na nakasulat sa itaas. Project Orion, the Ramon Di Vera Files. Isang bagong misteryo na muling magpapabago sa buhay ng mag-ama. Pagkalipas ng ilang araw, muling nagbalik ang katahimikan sa bahay nina Ramon at Calvin. Ngunit sa likod ng katahimikan, may mga tanong na patuloy na bumabagabag sa kanilang isipan.

Sino ang nasa likod ng tinatawag na Project Or Orion? At bakit may mas malalim pang dahilan si Melissa para gawin ang lahat ng ito. Habang nag-aalmusal sila isang umaga, dumating ang isang liham. Wala itong return address at nakasulat lamang sa hara para kay Ramon de Vera. Pagbukas niya, isang maikling mensahe lang ang naroon.

Hindi mo ako kilala pero kilala ko ang totoo mong nakaaan. Lahat ng nangyari kay Melissa ay bahagi lang ng mas malaking laro. Napatingin si Ramon kay Calvin. Anak, may problema pa. Hindi pa tapos to. Tay, sino yung o? Tanong ni Calvin. Halatang kinakabahan. Umiling si Ramon. Wala akong alam pero kailangan kong alamin.

Kinagabihan, dumalaw sila sa kulungan para muling kausapin si Melissa. Sa unang pagkakataon, nakita ni Calvin na tila ibang-iba na ang itsura ni Melissa. Payat, maputla pero may kakaibang ngiti sa labi. Ramon, hindi ko akalaing babalikan mo pa ako. Sabi niya, mahinahon pero may halong pang-asar. Melissa sabihin mo saakin. Ano ang Project Oron? Sino si O? Tanong ni Ramon. Serioso ang tinik.

Ngumiti si Melissa pero hindi sumagot agad. Project Orrion. Isang bagay na hindi mo dapat inabutan. Ramon. Pero dahil matigas ka, narito ka ngayon. Sabihin mo ang totoo,” sigaw ni Ramon. “Hindi mo kayang tanggapin ang totoo.” Malamig na sagot ni Melissa. Pero sige, dahil anak mo ang nagligtas sa’yo, may karapatan siyang malaman.

Huminga siya ng malalim bago nagsalita. Ang Project Orion ay hindi tungkol sa pera. Isa itong operation na ginawa ng kumpanya mo dati, Dvera Holdings, para linisin ang illegal na mga transaksyon ng mga kasosyo mo. At ang taong naglano niyan ay hindi iba kundi ikaw. Napatigil si Ramon parang binuhusan ng malamig na tubig. Hindi totoo ‘yan.

Hindi ko kailan man ginawa ‘yan. Ngunit ngumiti lang si Melissa. Siguro hindi mo alam pero habang abala ka sa negosyo, ginagamit ng partner mo si Victor ang pangalan mo sa mga operasyon at nang mamatay ang asawa mo may papel siyang iniwan. Isang dokumento na magpapatunay na alam mo ang lahat. Nang marinig iyon, nanlamig si Ramon. Anong dokumento? Yung papel na tinatawag nilang Project Or Orion.

At ang taong may hawak niyan ngayon ay ang anak ni Victor. Si Calvin halos hindi makapaniwala. May anak si Tito Victor. Tumango si Melissa. Si Alex Victorino. Siya ang magpapatuloy sa plano ng ama niya. At naniniwala siyang ikaw ang dahilan kung bakit namatay si Victor. Napatigil si Ramon. Hindi ko siya pinatay.

Nahulog siya sa sariling kasalanan. Subukan mong sabihin ‘yan sa kanya. Sagot ni Melissa. Dahil sa ngayon siya ang may hawak ng lahat ng ebidensya laban sa’yo. Pag-uwi nila hindi mapakali si Ramon. Hindi na siya makatulog. Anak, sabi niya kay Calvin. Kung totoo ang sinasabi ni Melisa, delikado tayo.

Baka hindi lang negosyo ang gusto nila. Baka buhay natin. Ngunit matatag si Calvin. Tay, hindi tayo pwedeng matakot kung may anak si Victor na nagbabalak. Dapat natin siyang hanapin bago siya kumilos. Kinaumagahan, nagsimula silang mag-imbestiga. Gumamit si Calvin ng mga lumang file sa computer ng ama niya at natuklasan na may isang kumpanya na lihim na bumibili ng mga ari-arian ni Ramon sa ilalim ng pangalang Orion Trade Group, isang kumpanyang pag-aari ng Alex Victorino.

Tay, siya ‘yun. Si Alex ginagamit niya ang pangalan ng tatay niya. At tingnan niyo ‘to. Sabay pakita ni Calvin ng isang litrato sa laptop. Larawan ni Alex kasama si Melissa. Ibig sabihin magkasabwat sila hanggang ngayon. Sabi ni Ramon galit na galit. Kinagabihan habang umuulan may kumatok sa pinto. Isang lalaking nasa lets matangkad nakaitim na jacket.

Nang binuksan ni Calvin, agad siyang kinabahan. Pwede ko bang makausap si Ramon de Vera? Bakit po? Tanong ni Calvin. Sabihin mo anak ni Victor to si Alex. Tumayo si Ramon. Humarak sa kanya. Anak pumasok ka. Sabi niya kalmado pero halata ang tensyon. Ngunit tumawa lang si Alex. Malami. Hindi ako pumunta para makipag-usap.

Pumunta ako para iparinig sa’yo ang katotohanan. Binuksan niya ang cellphone niya at pinatugtog ang isang lumang recording. Boses ng isang lalaki. Gali, kung ayaw mong sumunod, Victor, mawawala ka sa kumpanya. Hindi ko hahayaang sirain mo yung pangalan ko. Nang marinig iyon, napatigil si Ramon. Hindi ako yan. Ngunit ngumiti si Alex.

Boses mo yan, Divera. May kopya ako ng lahat ng recording ng meeting niyo noon. Ang ama ko pinatay mo dahil gusto mong itago ang Project Or Orion. Hindi totoo yan! sigaw ni Ramon. Ang ama mo ang nagtaksil sa kumpanya. Siya ang nag-udyok kay Melissa. Ngunit hindi nakinig si Alex. Alam mo kung ano ang pinakamabiga.

Inangakuan mo raw siya noon na hindi mo pababayaan ang pamilya niya. Pero ngayong patay na siya, kami naman ang pinagkaitan mo ng pangalan at kayamanan. Tumulo ang luha sa mata ni Ramon. Hindi mo alam ang totoo, Alex. Niloko rin ako ng ama mo. Ngunit bago pa siya makasagot, biglang may sumabog sa labas. Isang kotse nasunog.

Ang mga kapitbahay nagsisigawan. Te yung kots natin sigaw ni Calvin. Ngunit si Alex tahimik lang habang naglalakad palayo. Hindi patapos to Dive Vea. Ibabalik ko sa amin ang lahat ng dapat sa amin. Nang gabing iyon nagdesisyon si Ramon. Hindi na tayo pwedeng tumahimi. Kailangan nating hanapin yung totoong file ng Project Oron bago pa magamit laban sa atin.

Pero Tay, paano natin hahanapin? Ang asawa kong namatay, siya lang ang may alam kung saan niya itinago yung dokumento. Bago siya pumanaw, may iniwan siyang sulat. Pero hindi ko kailan man binuksan. Baka ito na ang sagot. Binuksan nila ang lumang kahon sa aparador. Nandoon ang sulat ng yumong asawa ni Ramon.

Mahal kong Ramon, kapag nabasa mo ito, ibig sabihin may panganib na sa buhay ninyo. Ang Project Oron ay hindi mo kasalanan. Pero ikaw ang isasakripisyo nila kapag nabunyag ito. Itago mo ang anak natin. Huwag mong ipaalam kanino man kung saan mo itinago ang dokumento. Sa ilalim ng lumang simbahan sa San Miguel kung saan tayo unang nagkita.

Nanlaki ang mata ni Calvin. Tay. Ibig sabihin alam ni nanay ang lahat bago pa man mamatay siya. Tumango si Ramon luhaan. Kaya pala may tinatago siya noon. Sinubukan niyang iligtas tayo. Kinabukasan, maaga silang bumiyahe patungo sa lumang simbahan ng San Miguel. Pero hindi nila alam, sinusundan na pala sila. Sa isang itim na SU sa di Kalayuan, nakaupo si Alex, hawak ang cellphone.

Kausap si Melisa mula sa kulungan. Umalis na sila. Apunta sila sa simbahan. Ngumiti si Melissa. Magaling. Kapag nakuha mo ang dokumento, tapos na ang laro. At kapag bumagsak si Ramon, tayo na ang may hawak ng lahat. Habang papalapit sinaamon at Calvin sa lumang simbahan, naramdaman nila ang malamig na hangin at ang bigat ng bawat hakbang.

Sa ilalim ng altar, may lumang kahon na nakabaon. Ngunit bago pa nila mabuksan, biglang pumasok si Alex, armado. Walang gagalaw. Sa Kim Yan. Nakatutok ang baril sa kanila. Si Calvin nanginginig pero tumayo sa harap ng ama niya. Huwag mong idamay ang tatay ko. Hindi niya kasalanan ang ginawa ng ama mo. Ngunit ngumiti lang si Alex.

Alam mo pareho kayong tanga. Ang totoo lahat kayo ginami. Pati ako. At ngayon kukunin ko kung ano ang sakin. Ngunit bago pa niya maputok ang baril pumasok ang mga pulis. Sumunod pala sa tracker na inilagay ni Ramon sa sasakyan ni Alex. Bitawan mo yan, Alex. Sigaw ng hip. Napalibutan siya ng mga armadong lalaki. Unti-unti niyang ibinaba ang baril.

Pero bago pa siya madakip, ngumisi siya at nagsabi ng huling linya, “Hindi mo mapipigilan ang Project, Oyon. Hindi mo alam kung sino talaga ang nasa tuktok nito.” At sabay sabog ng ilaw, may sumabog na flashbang. At nang bumalik ang malinaw na paningin ng lahat, wala na si Alex. Tahimik ang simbahan. Napatulala si Calvin.

Tay, saan siya pumunta? Umiling si Ramon. Nangingini. Hindi ko alam, Anna. Pero isang bagay ang sigurado. Hindi patapos ang laban. Pagkatapos ng engkwentro sa lumang simbahan ng San Miguel, parang hindi na muling bumalik sa dati ang buhay nina Ramon at Calvin. Kahit naligtas silang mag-ama, ramdam nila na may nakatingin pa rin sa kanila.

Parang bawat anino, bawat ingay ng sasakyan may banta ng panganip. Hindi pa rin nila alam kung saan nagtago si Alex at lalong hindi nila alam kung sino ang tao sa tuktok na tinutukoy nito bago siya tumakas. Isang gabi habang tahimik silang mag-ama sa hapag, biglang kumatok ang pulis na nag-iimbestiga sa kaso. Si Ramon, sabi ng hipe, may natagpuan kaming bagong impormasyon.

May tumulong kay Alex makalabas. At base sa surveillance, may koneksyon siya sa dating board member ng kumpanya niyo. Napaangat ang kilay ni Ramon. Sino? Huminga ng malalim ang pulis. Si Mr. Alberto de Leon ang dating chief accountant mo. Nanlaki ang mata ni Ramon. Si Alberto. Impossible. Siya ang pinakamatapat kong embleyado.

Siya pa nga ang tumulong noong nawalan ako ng asawa. Ngunit bago pa siya makapagsalita pa, nag-vibrate ang cellphone niya. Isang unknown number. Pagbukas niya ng mensahe, nakasulat lang. Kung gusto mong malaman ang totoo tungkol sa Project Oron, mag-isa kang pumunta bukas ng 12 sa lumang pier. Huwag mong isama ang anak mo. Napatingin si Ramon kay Calvin.

Alam niyang delikado pero alam din niyang wala na siyang ibang pagpipilian. Tay, hindi ka pwedeng pumunta mag-isa. Sabi ni Calvin halatang nag-alala. Anak, kailangan kong malaman kung sino ang nasa likod nito. Pero mga kuka, dito ka lang muna. Ligtas ka lang kapag malayo ka sa gulong to.

Pero sa loob ni Calvin, alam niyang hindi niya kayang manood lang. Kinabukasan, habang umuulan at bumubuhos ang hangin sa peer, dumating si Ramon. Madilim, walang tao. Hanggang sa may lumabas sa likod ng mga container, isang matandang lalaki na may suot na sumbrero at jacket. “Ramon,” sabi ng lalaki. Mabagal pero matalim ang tinik. Alberto, sagot ni Ramon. Halatanggali.

Nasa likod nito? Ikaw ba ang nagtatago ng Project Or Orion? Ngumiti si Alberto. Malami. Matagal na kitang pinagmamasdan. Ramon. Akala mo malinis ang pangalan mo. Ang totoo, ikaw ang dahilan kung bakit nagsimula ang Orion project. Naguguluhan si Ramon. Hindi ko alam ang sinasabi mo. Lumapit si Alberto.

Noong bata pa si Calvin. May kliyente tayong nawalan ng milyon-milyon dahil sa maling accounting record. Alam mo bang ang asawa mo noon si Elena ang nagtakip sao? Siya ang kumuha ng kasalanan para mailigtas ang pangalan mo. Napatulala si Ramon. Hindi. Hindi totoo yan. Maniwala ka man o hindi, iyon ang dahilan kung bakit siya nagkasaki.

Hindi dahil sa karamdaman kundi sa bigat ng konsensya. At bago siya mamatay, sinabi niya sa akin, “Alberto, kung sakaling mawala ako, bantayan mo si Ramon at ang anak niya. Huwag mong hayaang makuha nila ang Orion project. Nanlaki ang mata ni Ramon. Kaya mo ako pinagtakpan noon.” Dahil sa kanya tumango si Alberto.

Pero nasira lahat ng pumasok sa eksena si Victor. Ginamit niya ang Project Or Orion para sa sarili niyang kasakiman. At ngayon ang anak niya, si Alex, gustong tapusin kung ano ang sinimulan ng ama niya. Ngunit bago pa sila makapagtuloy, biglang may narinig silang putok ng baril. “Bang, tumama ang bala sa bakal sa tabi ni Ramon. Sa di kalayuan, nakatayo si Alex.

May hawak na baril basang-basa sa ulan. Tama na yang drama niyo. Lahat ng yan kasinungalingan. Ginamit niyo ang pangalan ng tatay ko at ngayon gusto niyong linisin ang sarili niyo. Tumakbo si Alberto para pigilan siya. Pero biglang may pumutok uli. Bang! Tumama ang bala kay Alberto. Hindi sigaw ni Ramon sabay lapit.

Ngunit bago tuluyang mawalan ng malay si Alberto bumulong siya. Ramon. Hanapin mo ang kodenam ni Elena. Nasa kanya ang susi sa lahat. Tumulo ang luha ni Ramon habang hinahawakan ang kaibigan. Ngunit bago siya makapaghiganti, narinig niya ang pamilyar na tinig mula sa likod ng mga container. Tey! Si Calvin. Sumunod pala siya.

Tumakbo siya palapit pero nakita siya ni Alex at tinutukan ng baril. “Tumigil ka, bata!” sigaw ni Alex. Wala kang alam sa mga pinagdadaanan namin. Ngunit lumakad si Calvin. Kahit nanginginik, may alam ako, Alex. Alam kong kahit galit ka, gusto mo lang makuha ang hustisya para sa tatay mo. Pero mali to.

Hindi ganito ang paraan. Napalunok si Alex. Nanginginig din ang kamay. Tigilan mo ako. Hindi mo ako maiintindihan. Ngunit aunti unting lumapit si Calvin. Maintindihan kita kasi pareho tayong anak na gustong ipagtanggol ang tatay. Pero may pagkakaiba tayo. Hindi ko kailangang manira para lang itama ang mali. Sa mga sandaling iyon, nakita ni Alex ang sarili niya sa bata.

Ang galis sa puso niya. Unti-unting napalitan ng pagod. Ibababa na sana niya ang baril ngunit biglang may sumigaw sa likod. Isang itim na van ang pumarada at lumabas ang ilang armadong lalaki. Alex, bitawan mo yang baril. Kami na bahala. Sigaw ng isang lalaki. Nakaitim ang mukha. Nagulat si Ramon. Sino sila? Ngumiti si Alex.

Halatang gulat din. Hindi ko sila kilala. Ngunit bago pa sila makagalaw, inaputukan ng mga lalaki ang paligi. Nagkagulo. Nagtakbuhan sila. Hinila ni Ramon si Calvin sa likod ng container habang si Alex ay tinamaan sa braso. “Te! Kailangan nating umalis!” sigaw ni Calvin. Sa gitna ng kaguluhan, napansin ni Ramon ang logo sa van.

Isang bilog na may titik na o sa gitna. Project Oron, bulong niya. Sila yung totoong may hawak nito. Nang makaalis na sila at makarating sa bahay, basang-basa hingal na hingal si Ramon. Anak, sabi niya, “Hindi na to simpleng kaso. Isa itong organisasyon hindi lang negosyo, hindi lang pera.” Isang sindikatong nagtatago sa ilalim ng pangalan ng Orion.

Pero Tay, sinabi ni Mang Alberto. May codnim si nanay. Ano kaya yun? Tanong ni Calvin. Kinuha ni Ramon ang lumang diyari ng asawa niya. Doon niya nabasa ang mga pahina na puno ng lumang notes at sa dulo may isang pangalang paulit-ulit na nakasula. Lucero. Lucero, tanong ni Calvin. Yan ang apelido niya noong dalaga pa siya. Sagot ni Ramon.

Baka yun ang tinutukoy ni Alberto. Kinabukasan, pumunta sila sa munisipyo para maghanap ng lumang record sa pangalang Elena Lucero at doon nila natuklasan na bago pa sila ikasal, ang asawa ni Ramon ay isang undercover accountant na nagtrabaho sa Orion Group. Ang parehong kumpanya na ngayo’y ginagamit ng mga kalaban nila.

Napatitig si Ramon sa mga dokumento. Ibig sabihin si nanay mo dati ng alam ang operasyon nila. Kaya siya nagtakip kasi gusto niyang iligtas tayo. Tay, kung ganon baka iniwan niya ng clue kung paano mapapatigil ong Project Oron. Habang nagbabalik sila sa bahay, hindi nila alam. May mga matang nakamasid mula sa dilim.

Isang lalaking nakaitim ang jacket, hawak ang cellphone. “Sir,” sabi niya sa kabilang linya. Nahanap na nila ang pangalan ng kode sa kabilang dulo. Boses ng babae, malamig, pamilyar, magaling panahon na para matapos na to. At siguraduhin mong hindi na sila aabot sa susunod na yugto ng Orion. Pagkababa ng tawag, ngumiti siya.

Si Melissa nakaupo sa loob ng kulungan. Hawak ang cellphone na may markang O. Hindi mo talaga ako matatalo, Ramon. Simula pa lang to. Samantala, si Ramon ay nakatingin sa lumang larawan ni Elena at sa tabi niya, “Si Calvin, “Anak, natatakot ako sa totoo lang pero kahit anong mangyari, hindi na tayo aatras. Ipaglalaban natin to hanggang sa huli.

Tumango si Calvin. Te kasi kung nanay ang dahilan ng lahat ng to, siya rin ang magiging dahilan kung bakit matatapos natin to. At sa labas ng kanilang bahay, unti-unting lumitaw ang liwanag ng araw. Ngunit kasabay nito ang liwanag ng bagong panganib na papaating. Dahil ang lihim ni Elena Lucero ay hindi lang simpleng sikreto ng nakaraan.

Ito ang susi sa pagbagsak ng buong Orion project. Sa mga sumunod na araw, halos hindi na makatulog si Ramon. Paulit-ulit sa isip niya ang pangalang Elena Lucero. Ang babaeng minahal niya ng higit sa sarili. Ang babaeng akala niya ay tahimik na accountant lang. Ay isa palang bahagi ng mas malawak na lihim. Isang lihim na may kinalaman sa sindikat ngayon ay gustong sirain ang buhay nilang mag-ama.

Habang pinagmamasdan niya ang lumang larawan ni Elena, napansin ni Ramon ang kakaibang marka sa likod ng frem. Isang maliit na ukit ng letra L at sa ilalim tatlong numero, 1,1 at po. “Anak, tingnan mo to.” Sabi niya kay Calvin. Itinuturo ang ukit, 100 at pito. Parang code. “Baka address, tay o bakapetsa.

” Sagot ni Calvin habang tinititigan ang mga numero. Pagkabukasan, nagpasya silang bumalik sa bahay na dati nilang tinitirhan noong bata pa si Calvin. Isang maliit na bahay sa Antipolo na matagal ng iniwan. Habang naglilinis sila ng alikabok at lumang kahon. Napansin ni Calvin ang lumang painting ng bundok. “Tay, tingnan niyo ‘to.” Parang may nakaipit sa likod.

Dahan-dahan niyang binuksan ang likod ng painting at doon nila nakita ang isang maliit na envelope. May nakasulat na, “Para sa’yo Ramon, kung dumating man ang oras na ito, ibig sabihin nahanap mo na ang kode. Huwag mong hayaang mahulog ito sa maling kamay.” Binuksan nila ang sobre.

Nandoon ang isang USB drive, lumang modelo pa. “Tumigil muna si Ramon.” Tumitig kay Calvin. Anak, ano man ang laman nito, magbabago ang lahat. Pag-uwi nila, isinaksak nila ang USB sa lapto. Pag bukas, may isang folder lang na nakapangalan, Project Oron Classified. Nang i-click nila iyon, bumungad ang mga dokumentong may mga pangalan ng kilalang pulitiko, negosyante at ilang opisyal ng gobyerno.

Lahat may markang O. Grabby Tay! Bulong ni Calvin. Ito ang ebidensya. Yan ang dahilan kung bakit gusto nilang patayin ka. Ngunit bago pa nila matapos ang pagtingin, biglang nag-flicker ang screen. Lumabas ang isang video file na kusang nag-play. Ang mukha ni Elena. Ramon, mahina pero malinaw ang boses ng babae.

Kung pinapanood mo to, ibig sabihin nasa panganib na kayong mag-ama. Ang Project Oron hindi lang negosyo. Isa itong operation na ginagamit ng mga makapangyarihang tao para linisin ang pera mula sa iligal na gawain. Tumulo ang luha ni Ramon habang pinapanood ito. Sinubukan kong pigilan si Victor pero masyado siyang makapangyarihan. Ginamit niya ako para maitago ang mga file. Kaya ko itinago ang USB na yyan.

Ramon, kung ano man ang mangyari, ipagtanggol mo si Calvin. Huwag mong hayaang maging katulad ka nila. Pagkatapos noon, nag-blockout ang video. Tahimik lang si Ramon. Nanginginig ang mga kamay. “Tay,” sabi ni Calvin. “Si nanay niligtas tayo.” Tumango si Ramon habang patuloy na umaagos ang luha. “At ngayon tayo naman ang magtatapos ng sinimulan niya.

Ngunit bago pa sila makapaghanda, may malakas na katok sa pinto. Talk, talk, talk. Pagbukas ni Ramon, dalawang lalaki ang nakatayo mga pulis. Sir Ramon de Vera, tanong ng isa. Kailangan niyo pong sumama sa amin. May reklamo laban sa inyo. Illegal possession ng classified documents. Nagulat si Ramon. Ano? Anong ibig niyong sabihin? Ngunit bago pa siya makasagot, may dumating na isang itim na sasakyan.

Bumaba mula rito ang babaeng nakaitim na blaz. May mapanuring tingin at may pamilyar na ngiti. Ang tagal din nating hindi nagkita. Ramon sabi niya. Si Melissa. Paano ka? Taano ka nakalabas? Tanong ni Ramon. Hindi makapaniwala. Good behavior. Sagot ni Melissa. nakangisi at syempre may mga kaibigan akong mataas ang koneksyon.

Lumapit siya kay Ramon inilapit ang mukha. Ang akala mo natalo mo ako. Pero habang abala ka sa paghahanap ng totoo, ako naman ang bumubuo ng bagong Orion. Nanginginig sa galit si Ramon. Melissa huwag mong idamay ang anak ko rito. Ngumiti lang siya. Let ka na, Ramon. Alam mo bang matagal ko ng alam na may iniwang USB si Elena? Siya ang dahilan kung bakit ako nagpakasal sa’yo para makuha yun.

Pero ngayon dahil nahanap mo na, madali ko na lang kukunin. Sinubukan siyang pigilan ni Calvin pero hinawakan siya ng mga pulis. Te, huwag mo ibigay! sigaw ni Calvin. Ngunit alam ni Ramon na wala siyang laban. Maraming nakatutok na baril at kailangan niyang magplano ng tama. Kaya tahimik niyang inabot kay Melissa ang USB.

Pag-alis ng mga pulis at ng itim na sasakyan, nakaupo lang si Ramon sa sahih anak, at tawarin mo ako. Hindi ko alam na ganito kalalim ang laro nila. Ngunit ngumiti si Calvin kahit may luha sa mata. Tay, hindi pa tapos to. Baka akala nila yun na yung tunay na USB. Ngumiti si Ramon na patingin sa anak.

Anong ibig mong sabihin? Naalala mo, Tay, noong kinuha natin yung file, nag-backup ako. May kopya ako sa phone. Nanlaki ang mata ni Ramon at unti-unting lumitaw ang pag-asa sa mga mata niya. Anak, ikaw talaga ang anak ng nanay mo. Kinabukasan, nagpunta sila sa istasyon ng pulis at kinausap si Hepe Santiago, ang dating kakilala ni Ramon.

Sir, may kopya kami ng ebidensya laban sa Orion Group. Sabi ni Ramon. Pero kailangan namin ng proteksyon. Tiningnan ng hipe ang mga file at kitang-kita sa mukha niya ang pagkabigla. Ramon, alam mo bang ang mga pangalan na to? Mga senador, mayor, negosyante, lahat kasabwat. Hindi ito basta kaso lang.

Pero tutulungan ko kayo. Habang iniimbestigahan ng mga autoridad ang ebidensya, si Melisa naman ay nakaupo sa loob ng isang marang opisina. Pinapanood ang news report. Isang malaking iskandalo ang lumabas ngayong araw tungkol sa Orion Group. Napangiti siya. Hindi niyo ako maunahan, bulong niya. Ngunit hindi niya alam habang nagsasalita siya.

May naka-activate na live tracker sa USB na ibinigay ni Ramon. Isang pulang ilaw ang kumikislap sa loob ng opisina. Kasabay noon, dumating ang mga pulis at NBI agents. Search warrant, Orion Group AQ under investigation. Nagulat si Melissa. Hindi makakilos. Impossible. Paano nila ako nahanap? Pumasok si Ramon at Calvin kasama si Hip Santiago. Melissa.

Sabi ni Ramon. Malamig ang boses. Akala mo tinalo mo kami. Pero kagaya ng sabi ng asawa ko noon, ang katotohanan, kahit gaano mo itago, lalabas at lalabas. Lumapit si Melissa. Pilit pa ring matatag. Akala mo panalo ka, Ramon. Hindi mo alam kung sino ang pinaglalaruan mo, Orion. Ay hindi lang ako. Isa itong sistema.

Ngumiti si Ramon. At gaya ng bawat sistema, may hangganan ang lahat. Lumapit ang mga pulis at inaresto si Melissa. Habang isinasakay siya sa sasakyan, tumingin siya kay Calvin. Anak ka ng magaling na babae. Pero tandaan mo, kapag bumagsak ang Orion, may kapalit yan. Huwag mong hahayaang matulad ka sa tatay mo. Tahimik lang si Calvin pero sa loob niya, alam niyang hindi patapos ang laban.

Ilang araw ang lumipas, lumabas sa T ang balita. Orion Group na dismantle na matapos ang sunod-sunod na raid. Ilang opisyal ng gobyerno kinasuhan. Sa harap ng bahay. Tahimik na nakaupo si Ramon. Hawak ang larawan ni Elena. Tapos na. Mahal ko, bulong niya. Natapos din ang impyerno. Lumapit si Calvin at niyakap ang ama. Tay, proud ako sa inyo. Si nanay din sigurado.

Ngunit habang yakap niya ang anak, biglang tumunog ang cellphone ni Calvin. Unknown number. Binasa niya ang message. Hindi patapos ang laro, Lucero. Je napalunog si Calvin. Tumingin sa ama. Tay, may bago na naman. At sa malayo sa loob ng isang madilim na kwarto, isang anino ang nakaupo. Pinapanood sila sa monitor.

Ang mukha nito ay hindi malinaw pero sa mesa may nakapatong na folder. Project Oon Face Eye. Ang laban ay muling magsisimula. Lumipas ang ilang linggo matapos ang pagkakaaresto ni Melissa. Akala ni Ramon at Calvin ay natapos na ang lahat. Bumalik sila sa tahimik na buhay. Muling nagbukas si Ramon ng maliit na tindahan sa bayan habang si Calvin naman ay nagpatuloy sa kolehiyo.

Nguni, sa kabila ng lahat, ramdam pa rin nila na may aninong nakamasit. Parang may kulang. Isang gabi, habang naglalakad pauwi si Calvin galing sa paaralan, may biglang humarang na sasakyan. Tatlong lalaki ang bumaba. Nakaitim at mabilis siyang piniringan. “Bitawan niyo ako,” sigaw niya. Pero walang sumago. Pagmulat ng mata niya, nasa loob na siya ng isang abandonadong bodega.

Malamig, madilim at may amoy ng kalawang. Sa harap niya may lalaking nakaupo, nakatalikot. Calvin de Vera, sabi ng boses. Malalim, mabigat at pamilyar. Matagal na kitang gustong makilala. Pagharap ng lalaki nanigas si Calvin. See, Victor, tumango ang lalaki. Buhay pa ako. At ikaw, anak ng babaeng sumira sa lahat. Hindi makapaniwala si Calvin. Akala naming patay ka na.

Ikaw yung masterm ng Oyon. Ngumiti si Victor, malamig at mapanlinang. Patay sa papel. Pero sa mundong ito, ang patay lang ay yung walang kapangyarihan. Ako Calvin. Ako ang nagtatag ng Orion. Lahat ng alam mo tungkol kay Melissa tungkol sa tatay mo, tungkol kay Elena. Plano kong lahat yun. Sinungaling ka, sigaw ni Calvin.

Ginamit mo si nanay. Tumawa si Victor. Ginamit. Hindi, Calvin. Minahal ko siya pero pinili niyang ipagtanggol ang tatay mo. Kaya ko sila pinahamak. At ngayon ikaw ang kabayaran. Naglabas si Victor ng baril at tinutok ito sa noon ni Calvin. Alam mo ba kung anong pinakatamang parusa ang iparamdam sa tatay mo kung paano mawalan ng anak? Ngunit bago siya makaputok, biglang sumabog ang pinto ng bodega.

Policya, walang kikilos. Pumasok si Hip Santiago at ilang operatiba. Sa likod nila si Ramon, pawis, akot at galit ang mukha. Victor! Sigaw niya. Bitawan mo ang anak ko. Ngumiti si Victor. Hindi inalis ang tutok ng baril. Aba, Ramon de Vera, buhay ka pa rin pala. Gusto mong tapusin to. Sige. Harapin mo ako.

Pero tandaan mo lahat ng ito. Ikaw ang dahilan. Hindi ko alam ang sinasabi mo. Sagot ni Ramon. Alam mo ikaw ang unang pumirma sa dokumentong nagbigay sa Oreo ng lisensya. Limang taon na ang nakalipas. Kung hindi mo ginawa yon, hindi sana ako lumakas. Nanlaki ang mata ni Ramon. Ginamit mo lang ang pirma ko sa project proposal. Niloko mo ako.

Tumawa si Victor. Lahat ng ito ay negosyo lang sayo noon, Ramon. Pero sa akin, ito ay rebolusyon. At ngayon tapos na ang oras mo. Pinilit ni Calvin na gumalaw. Tay, huwag kang lalapit. Ngunit tumingin si Ramon sa anak niya at sa loob ng ilang segundo, naalala niya ang mga sinabi ni Elena noon sa huling sandali nila.

Kapag dumating ang araw na kailangan mong pumili sa takot o sa tapang, piliin mo yung magliligtas sa anak mo. Kaya huminga siya ng malalim. Tumayo sa harap ni Victor. Kung galit ka sa akin, ako ang harapin mo. Huwag ang anak ko. Ngumisi si Victor. Ganyan din ang sinabi ng asawa mo noon bago siya mamatay. At doon na pumutok ang baril.

Bang! Tumama ang bala pero hindi kay Calvin. Si Ramon ang tinamaan sa balika. Tay! Sigaw ni Calvin sabay hablot ng baril na nalaglag kay Victor sa isang mabilis na kilos, tinutukan niya ito. Huwag kang gagalaw. Tumawa si Victor kahit duguan na rin dahil sa counterfire ng mga pulis. Galing anak ka nga ng nanay mo.

Ngumiti si Calvin. Nangingini. Hindi ako katulad mo. At ibinaba niya ang baril sabay lumapit sa ama. Lumapit ang mga pulis at inaresto si Victor. Habang dinadala siya palabas, nagsalita siya. Mahina pero malinaw. Hindi patapos ang Orion. Hangga’t may kasinungalingan sa gobyerno, may Orion. Pagkatapos ng operasyon, dinala si Ramon sa ospital.

Habang hawak ni Calvin ang kamay ng ama, bumukas ang tea sa kwarto. Breaking news, Victor de Guzman, deting sea ng Orion Group, arestado sa operasyon ng NBI. Lumabas din ang ebidensya ng kanyang pagkakasangkot sa maraming kaso ng money laundering at pagpatay. Tahimik si Ramon habang umiyak si Calvin sa tabi niya, “Tay, tapos na ‘to.

Ligtas na tayo.” Ngumiti si Ramon. Hinawakan ang kamay ng anak. Anak, hindi ko alam kung paano kita mapapasalamatan. Pero tandaan mo, minsan ang tapang ng anak ay mas matindi pa sa galit ng ama. Lumipas ang mga buwan. Gumaling si Ramon. Isinara na rin ng gobyerno ang lahat ng operasyon ng Orion. Isang hapon, magkasamang nagpunta sa sementeryo sina Ramon at Calvin.

Dinalhan nila ng bulaklak ang puntod ni Elena. Ma, sabi ni Calvin habang pinapahid ang pangalan sa lapida, “Natapos na namin ang laban mo. Pahinga ka na!” Tahimik si Ramon pero may ngiti sa labi. Ang totoo, anak, hindi lang ito laban ng nanay mo. Laban din ito ng pamilya natin. Laban para sa katotohanan.

Habang papalayo sila sa sementeryo, humihip ang malakas na hangin. Sa lupa, may nadulas na lumang papel mula sa ilalim ng lapida. Pinulot ito ni Calvin. Isang sulat na kapangalan sa kanya. Para sa anak kong si Calvin. Kung sakaling dumating ang araw na ito. Anak, hindi mo kailangang maging perpekto. Ang mahalaga, pipiliin mo ang tama kahit mahirap.

Mahal ka namin ng tatay mo, mama. Napahawak si Calvin sa dibdib. At sa unang pagkakataon, napangiti ang totoo. Tay, sabi niya, tapos na talaga. Ngumiti si Ramon sabay yakap sa anak. Anak, pero tandaan mo ang katotohanan. Yan ang pinakamahal na pamana ng pamilya natin. Habang papalayo sila, unti-unting bumabagsak ang araw at sa langit tila sumikat ang liwanag na parang ngiti ni Elena.

Sa wakas, natapos ang lahat. Ngunit sa isang lihim na silid sa Maynila, isang babaeng nakaitim ang nagbukas ng bagong file sa computer. Project Oon Rebirth. Ngumiti siya. Ang laro magsisimula ulit. Ang katotohanan, gaano man ito katagal itago, ay laging lumalabas. Sa mundo ng kasinungalingan at kapangyarihan. Tanging ang pamilya at katapatan lang ang kayang magligtas ng tao.