Hatinggabi habang nagtitimpla ako ng gatas, nakita ko ang isang lilang damit pantulog sa harap ng kuwarto ng biyenan kong lalaki — gayong kami lang ng hipag ko ang nasa bahay.

Hatinggabi habang nagtitimpla ako ng gatas, nakita ko ang isang lilang damit pantulog sa harap ng kuwarto ng biyenan kong lalaki — gayong kami lang ng hipag ko ang nasa bahay.

Bandang hatinggabi, nagising ang anak ko at umiyak sa duyan. Pagod na pagod at antok na antok, bumangon ako at naglakad papuntang kusina para kumuha ng gatas. Malaki ang bahay, tahimik pa, kaya bawat kaluskos ay parang umuugong.

Habang dumaraan ako sa pasilyo sa ikalawang palapag, napahinto ako sa tapat ng kuwarto ng biyenan ko. May mahinang liwanag na lumalabas mula sa maliit na siwang ng pinto. Sa hawakan, may nakasabit na manipis na tela. Yumuko ako — isang damit pantulog ng babae, manipis, kulay lilang maputla.

Nanigas ako sa kinatatayuan ko. Sa bahay na ito, ako lang at ang hipag kong asawa ng panganay ang nakatira kasama si Papa. Alam kong tulog na siya sa ikatlong palapag kasama ang mga anak niya — siya pa nga ang nagsabing pagod siya at matutulog nang maaga. Ako naman, abala sa pag-aalaga ng sanggol, walang panahon magsuot ng ganitong uri ng damit.

May malamig na kilabot na gumapang sa batok ko. Dahan-dahan akong lumapit, bumibilis ang tibok ng puso. Ang ilaw sa loob ng kuwarto ay dim na parang kandila. May maririnig na mahihinang tawa… at isang mahinang ungol. Bigla akong naduwal.

Nanginginig ang kamay kong humawak sa seradura. Hindi ko balak buksan — gusto ko lang makasiguro, umaasang nagkakamali lang ako, na baka panaginip lang ito.

Pero biglang bumukas nang bahagya ang pinto.

At nakita ko.

Isang lalaking payat, nakadapa sa ibabaw ng isang babaeng maiksi ang buhok. Hindi iyon ang hipag ko. Hindi rin sinumang inaasahan kong makita roon, sa ganitong oras ng gabi.

Napaatras ako sa gulat. Tumama ang mga mata namin sa isa’t isa sa siwang ng pinto.

Si Aling Lan — ang kasambahay — ang babaeng palaging maagang dumarating, tahimik, magalang, at bihirang magsalita ng higit sa limang salita.

Hindi ko alam kung paano ako nakabalik sa kuwarto. Hawak ko pa rin ang bote ng gatas, umaapaw na ang gatas ngunit hindi ko napansin. Pagkatapos sumuso ng ilang beses, muling nakatulog ang anak ko, samantalang ako’y tulala hanggang mag-umaga.

Kinabukasan, nagkunwari akong walang nakita. Dumating si Aling Lan gaya ng dati, maayos ang suot, nakapulupot ang buhok, ngunit iwas ang tingin sa akin. Si Papa naman, kalmado sa sala, nagbabasa ng diyaryo, at tinanong pa ako kung kumain na ako — parang walang nangyari kagabi.

Bumaba ang hipag ko bandang alas-nuwebe, masigla ang mukha. Nagtimpla siya ng tsaa para kay Papa at nagkuwentuhan pa bago bumaling sa akin:
— “Sa weekend, dadalhin ko ang mga bata sa zoo. Sama kayo ni baby para mas masaya?”

Tumingin ako sa kanya, namumuo ang luha ko. Hindi niya alam. Siguradong hindi.
O baka alam na, pero sanay nang ipikit ang mga mata?

Nang tanghali, napansin kong may kakaibang kislap sa mata ni Aling Lan nang iabot niya ang sabaw kay Papa — isang titig na may hiya at lambing, parang sa dalawang magkasintahan. Ngumiti si Papa, bahagyang kumurba ang labi.

Kinilabutan ako.

Kinahapunan, nag-text ako sa asawa kong nasa business trip sa gitnang bahagi ng bansa: “Marunong nang dumapa si baby.”
Sumagot siya ng emoji na ngumingiti at tinanong kung pagod daw ako. Gusto kong sabihin: “Alam mo ba kung ano’ng ginagawa ng tatay mo sa kasambahay?” Pero binura ko ang mensahe.

Hindi dahil natakot akong hindi siya maniwala — kundi dahil naintindihan ko: sa bahay na ito, may mga bagay na kapag nakita mo na, hindi mo na puwedeng sabihing hindi mo nakita. At kapag binigkas mo, wala nang balikan.

Gabi ulit. Nagising ako para magtimpla ng gatas. Pagdaan ko sa pasilyo ng ikalawang palapag, napahinto ako — hindi dahil sa lilang damit, kundi dahil sa kawalang-laman ng hawakan ng pinto.

Wala na.

Tanging ilaw lang mula sa loob ng kuwarto ang kumikislap — mahina, parang paalala na nakita ko na, at hindi ko na kailanman kayang magpanggap na hindi ko nakita.