Sa isang maliit na barangay sa Batangas, kung saan kahit ang pinakamaliit na tsismis ay kumakalat na parang apoy, may isang balitang yumanig sa buong lugar:
ang pag-iisang dibdib ni Carlo, 26 taong gulang, at ni Aling Dolores, 65 taong gulang.

Halos buong barangay hindi makapaniwala.

“Siguradong pera lang ang habol ng binata!”
“Aba, animnapu’t lima na ang babae, bakit pa siya papakasalan?”
“Baka may malaking mana si Aling Dolores!”

Sa mga mata ng lahat, ito ay isang kasal na kakatwa, kahihiyan, at palabas.

Si Dolores Gutierrez ay dating guro sa high school.
Tahimik siyang namuhay sa bahay niyang luma sa dulo ng kalsada, katabi ng malawak na hardin ng mangga at santan.
Biyuda siya; ang kanyang asawa ay namatay sa atake sa puso noong siya’y 40 pa lang.
Ang kaisa-isang anak niyang lalaki naman ay nasawi sa isang aksidente sa daan sampung taon na ang nakalilipas.

Simula noon, naging malungkot ngunit mabait na nilalang si Dolores — kilala sa barangay bilang “si Ma’am Dolores,” ang gurong marunong tumulong sa lahat, ngunit palaging nag-iisa.

Samantala, si Carlo Mendoza, isang manggagawang konstruksyon mula sa Quezon, ay lumipat sa San Isidro dalawang taon bago ang kasal.
Tahimik, masipag, at bihirang makipagkwentuhan, nagsimula siyang umupa ng maliit na kwarto malapit sa bahay ni Dolores.
Madalas siyang makita roon — minsan nag-aayos ng bubong, minsan nagtatabas ng damo.

Noong una, inakala ng lahat na tumutulong lang siya sa matandang babae.
Ngunit kalaunan, napansin ng mga kapitbahay na magkasama silang namimili sa palengke, sabay umuuwi sakay ng isang lumang motorsiklo.
Minsan pa nga raw, naiwan si Carlo sa bahay ni Dolores magdamag.

At doon nagsimulang bumaha ang tsismis.

“May niluluto ‘yan. Baka tinamaan ng kapangyarihan ni lola!”
“Hindi kaya tinutulungan lang talaga siya?”
“Tulungan? Hala, tumulong hanggang altar!”

Dumating ang araw ng kasal.
Tanghaling tapat, tirik ang araw, at halos buong barangay ay nagsiksikan sa bakuran ni Dolores — hindi para bumati, kundi para manood ng kakaibang palabas.

May karatulang nakasabit sa lumang bahay:

“Bagong Kasal: Carlo at Dolores.”

Sa gitna ng bulung-bulungan, lumabas si Carlo sa simpleng barong, at si Dolores sa kulay lavandeng baro’t saya.
Magkahawak-kamay silang tumayo sa harap ng mga tao.

Tahimik ang lahat.
Hanggang sa nagsalita si Carlo, hawak ang mikropono, tinig ay nanginginig ngunit matatag:

“Alam kong maraming nagtatawa at nagdududa sa amin. Pero gusto kong ikwento ang totoo — kung bakit ko pinili si Ma’am Dolores.”

Tatlong taon na ang nakararaan, habang nagtatrabaho si Carlo sa isang gusali sa Lucena, nadisgrasya siya.
Nahulog siya mula sa ikatlong palapag.
Walang pamilya, walang pera, walang makaalala sa kanya.

Doon niya nakilala si Ma’am Dolores, na dumalaw sa ospital para sa pamangkin niyang pasyente.
Nakita niya si Carlo, sugatan, gutom, at mag-isa.
Kinakausap siya ni Dolores araw-araw, dinadalaan ng pagkain, hinuhugasan ang kanyang mga sugat, at binabantayan kahit wala siyang obligasyon.

“Sabi ng iba, mabait lang siya. Pero para sa akin, siya ang nagligtas ng buhay ko.”

Paglabas ng ospital, sumama siya kay Dolores hindi bilang kasintahan, kundi bilang anak na gustong magpasalamat.
Ngunit habang tumatagal, ibang klase ng pagmamahal ang umusbong — hindi dahil sa edad, kundi sa pag-unawa at malasakit.

“Hindi ko alam kung anong pangalan ang dapat sa nararamdaman ko. Basta alam ko, kapag kasama ko siya, buo ako.”

Pagkatapos ng talumpati, tumahimik ang lahat.
Ang ilan ay umiwas ng tingin, ang iba’y nagpunas ng luha.

Ilang araw matapos ang kasal, habang nililinis ni Carlo ang lumang kabinet ni Dolores, may nakita siyang lumang larawan sa loob ng makapal na libro.
Luma na, maputla na ang kulay — isang lalaking naka-uniporme ng sundalo, nakangiti, at may mga matang… kaparehong-kapareho ng sa kanya.

Nang tanungin niya si Dolores, saglit itong tumahimik, saka dahan-dahang nagsalita:

“Carlo, siguro oras na para malaman mo ang lahat…”

Mahigit apatnapung taon na ang nakararaan, noong siya’y dalagang guro pa lamang, minahal niya ang isang sundalo — si Hector.
Matipuno, marunong tumula, at may mga matang tila laging nakangiti.
Nangako silang magpapakasal pagkabalik ni Hector mula sa assignment sa Mindanao.

Ngunit dumating ang balitang ayaw niyang tanggapin — si Hector ay nawawala sa operasyon, walang bangkay, walang balita.
Ang tanging naiwan ay ang larawang iyon.
Simula noon, ipinangako ni Dolores na mamuhay mag-isa, at hintayin na lang siya sa alaala.

At nang unang beses niyang makita si Carlo sa ospital — sugatan, walang kasama, at kamukhang-kamukha ni Hector — parang bumalik ang nakaraan.

“Akala ko, Diyos lang ang naglalaro sa puso ko. Pero bawat galaw mo, bawat ngiti mo, Carlo, parang si Hector ang bumalik.”

May gabi pa raw siyang napanaginipan si Hector, sinasabing:

“Tumulong ka sa kanya, Dolores. Siya ang dapat mong alagaan.”

At mula noon, inakala ni Dolores na ito’y tanda — na si Carlo ay reinkarnasyon ng unang pag-ibig na nawala.

Tahimik si Carlo sa buong kwento.
Hindi siya relihiyoso, ni hindi naniniwala sa mga kwento ng muling pagkabuhay,
pero sa bawat salita ni Dolores, ramdam niya ang koneksyon na hindi kayang ipaliwanag ng lohika.

Kinuha niya ang kamay ng matanda, mahina ngunit mainit:

“Ma’am… kung ako man si Hector o hindi, hindi na mahalaga.
Ang mahalaga, ako si Carlo — at ako ang lalaking mamahalin ka hanggang sa huli ng buhay natin.”

Dolores napahagulgol, niyakap siya.
Sa labas, umuulan, ngunit sa loob ng bahay nila, mainit at tahimik.

Makalipas ang ilang taon, naging inspirasyon ang kanilang kwento sa buong barangay.
Wala nang nagtatawa — tanging paggalang at paghanga na lang.
Si Carlo ay nagtanim ng hardin ng mga rosas sa paligid ng bahay,
at tuwing umaga, makikita silang magkasama, nagdidilig, nagtatawanan.

Sa loob ng bahay, sa ibabaw ng altar, may dalawang litrato:
isa ng kanilang kasal, at isa ng sundalong nakangiti — si Hector.

Sa ilalim ng mga litrato, nakasulat sa maliit na plake:

“May mga puso na, kahit paghiwalayin ng panahon, ay nagtatagpo pa rin sa dulo ng bawat buhay.