“Sa Unang Gabi ng Kasal, Hindi pa Kami Nakapagsiping Nang Biglang Lumabas ang Aking Asawa — At Nang Malaman Ko ang Dahilan, Halos Gumuho ang Mundo Ko”

Isang kwento ng dangal, pag-ibig na walang kapalit, at tapang ng isang babaeng piniling ipaglaban ang sarili.

Ang gabi ng kasal ko ay parang eksena sa pelikula — ang silid ay punô ng mga rosas, may ilaw na kulay ginto, at musika na parang bumubulong ng mga pangako.
Ako si Mariel Santos, isang simpleng dalaga mula sa probinsya ng Batangas, na sa hindi inaasahang pagkakataon, ay napangasawa ni David Alonzo, ang anak ng isang kilalang negosyanteng pamilya sa Quezon City.

Habang nakaupo ako sa gilid ng kama, kaba at saya ang nararamdaman ko.
Hanggang sa bumukas ang pinto — dumating si David.
Ngunit imbes na lapitan ako, tumigil siya sa pinto, tinitigan ako ng malamig, at saka kinuha ang unan niya.

“David, saan ka pupunta?” tanong kong nanginginig.

Hindi man lang siya lumingon.

“Sa kwarto ni Mama. Hindi siya natutulog mag-isa.”

At iyon na.
Lumabas siya, at narinig ko ang marahang pag-click ng kandado sa kabilang silid — sa kwarto ng kanyang ina.

Naiwan akong nakaupo sa kama, walang imik.
Sa labas, narinig kong nagsalita si Doña Beatriz, ang ina ni David:

“Ang bait talaga ng anak ko. Hindi niya pinababayaan si Mama. Ang mga babae, kahit sino ‘yan, puwedeng palitan — pero ang ina, iisa lang.”

Parang tinuhog ang puso ko sa sakit.
At sa sandaling iyon, naunawaan ko kung bakit tila minadali ang kasal naming ito.
Bakit ang isang babaeng tulad kong mahirap ay biglang nagkaroon ng kasal na may ₱800,000 na dote.

Hindi ito dahil mahal nila ako.
Kundi dahil kailangan nila ako.

Tatlong buwan bago ang kasal, nangyari ang lahat.
Matapos ang isang handaan, nalasing si David.
At sa gabing iyon, nagkamali siya — nagkasala siya sa akin.

Kinabukasan, parang walang nangyari.
At nang malaman niyang buntis ako, malamig niyang sinabi:

“Heto ang pera. Ayusin mo ‘yan.”

Ngunit hindi ko kayang ipaliban ang buhay ng bata sa loob ko.
Kaya tahimik akong nagdesisyon na ituloy ang pagbubuntis — mag-isa.

Isang linggo matapos kong makumpirma, dumating ang ina ni David sa bahay namin sa probinsya.
Hindi siya galit.
Ngunit ang bawat salita niya ay parang mga kutsilyong nakabalot sa ngiti.

“Kung ganon, ipapakasal ka namin kay David. Hindi dahil gusto namin, kundi dahil hindi puwedeng masira ang pangalan ng pamilya namin.
Basta’t tandaan mo, Mariel — hindi mo kailangang magpanggap na asawa. Dapat lang, magmukha kang disente bilang ina ng apo ko.”

Sa madaling sabi, ang ₱800,000 na dote ay hindi para sa akin — kundi para sa katahimikan ng pamilya nila.

Kinabukasan ng kasal, walang halakhak o yakap.
Tahimik akong nag-impake ng gamit, habang sa kabilang silid, naririnig ko ang Doña na nag-uutos sa mga kasambahay.

Paglabas ko, sinalubong ako ng malamig niyang tinig:

“Galit ka pa ba, hija? Tandaan mo, bitbit mo ang unang apo ng pamilya Alonzo. Huwag mong kakalimutan kung saan ka nakatayo.”

Ngumiti ako — isang ngiting puno ng sugat pero walang takot.

“Hindi po ako galit, Ma’am. Pero tandaan n’yo rin — ang anak kong ipapanganak, hindi kailangang magdala ng apelyido ng sinumang ayaw sa amin.”

Natigilan siya. Ang mga kasambahay ay napatigil sa ginagawa.

Kinuha ko ang aking maleta, at sa bawat yapak palabas ng mansyon, naramdaman kong unti-unting bumabalik ang lakas ng loob kong matagal nang ninakaw sa akin.

Lumipas ang mga buwan.
Sa maliit kong inuupahan sa Pasig, ipinanganak ko si Elijah — isang malusog na batang lalaki na may mga matang kasing linaw ng langit pagkatapos ng ulan.

Wala akong asawa.
Pero may anak akong dahilan ng bawat ngiti ko.

Nagtrabaho ako bilang online seller, nagtitinda ng damit at kakanin.
Unti-unti, nakapagpatayo ako ng maliit na stall.
Hindi madali — pero bawat patak ng pawis ay may saysay.

Minsan, may mga marites na dumaraan pa rin, bulong-bulongan:

“Si Mariel, iniwan ng asawa pero parang hindi tinablan.”
Ngumiti lang ako.
Kasi alam kong sa puso ko, totoo — hindi ako iniwan, ako ang umalis.

Isang araw, habang abala ako sa tindahan, may dumating na sasakyan — kulay itim, pamilyar.
Bumaba si David, payat, maputla.

“Mariel…” mahina niyang sabi. “Gusto kong makita ang anak ko.”

Tahimik kong itinuro si Elijah na naglalaro sa gilid, hawak ang laruang kahoy na ginawa ko.
Lumuhod si David, tumulo ang luha.

“Anak… patawarin mo si Papa. Hindi ako karapat-dapat, pero gusto kong bumawi.”

Lumapit ako.

“Hindi mo kailangang humingi ng tawad sa akin. Pero huwag mong kakalimutan — si Elijah, hindi mo kailangang ‘bawiin’. Kasi hindi mo siya kailanman ‘nawala’. Siya ay sa amin — sa’kin.”

Tahimik siyang tumango, at bago siya umalis, iniabot niya ang isang sobre.

“Hindi pera. Mga papeles lang — para sa lupa at maliit na bahay sa Antipolo. Gusto kong may masiguradong matitirhan kayo ni Elijah.”

Tinanggap ko.
Hindi dahil kailangan ko, kundi dahil sa wakas, nakita ko sa mga mata niya ang tunay na pagsisisi.

Ngayon, tatlong taon na si Elijah.
Malusog, masayahin, at bawat “Mama, love you” niya ay sapat na upang mapawi ang lahat ng sakit noon.

Minsan, napapatingin ako sa langit, at sinasabi sa sarili:

“Hindi ko nakuha ang kasal na pinangarap ko… pero nakuha ko ang buhay na karapat-dapat sa akin.”

Dahil totoo —
Ang babaeng may anak at dangal, hindi kailanman mahirap.
Ang babaeng marunong umalis, siya ang tunay na nanalo.

“Hindi lahat ng kasal ay simula ng kaligayahan.
Minsan, ang pag-alis nang may tapang — iyon ang tunay na ‘I do’ ng isang babaeng natutong mahalin ang sarili.”