Ang tren ay hindi masyadong masikip, ngunit ang amoy ng pagkain, ang mga tunog ng pakikipag-usap at ang tunog ng mga bakal na gulong na gumigiling sa mga riles ay lumikha ng isang natatanging kapaligiran na palagi kong nararamdaman na parehong pamilyar at nakakainis.

Tumanggi ang isang babaeng estudyante na ibigay ang kanyang higaan sa isang buntis na babae sa tren – at ang tala ay nagpatahimik sa buong sasakyan.

Kinaladkad ko ang aking maleta papunta sa tren No. 7 sa hapon. Iyon ang huling tren ng araw, dinadala ako mula sa lungsod patungo sa aking bayan para sa isang follow-up check-up pagkatapos ng aking spinal surgery dalawang linggo na ang nakakaraan. Itinago ko ang brace sa ilalim ng maluwag kong life jacket, maingat kong ginagawa ang bawat hakbang upang maiwasang mapansin ang aking likuran. Sinabihan ako ng doktor na humiga at iwasang umakyat. Kaya noong nag-book ako ng aking tiket, sinubukan kong kumuha ng mas mababang bunk. Tanging ang posisyon na iyon lamang ang aking natitiis sa mahigit sampung oras na paglalakbay.

Ang tren ay hindi masikip, ngunit ang amoy ng pagkain, ang mga tunog ng pag-uusap, at ang tunog ng paggiling ng mga gulong laban sa mga riles ay lumikha ng kakaibang kapaligiran na palagi kong nakitang pamilyar at nakakapanghina. Pumunta ako sa kama number 17 – kaliwang bunk sa ibaba. Isang magandang lugar, malapit sa bintana.

Ibinaba ko ang aking maleta at nakahinga ng maluwag. Nagsisimula nang manginig ang mga paa ko pagkatapos ng lahat ng paglalakad.

Mabagal ang takbo ng tren. Humiga ako, marahan kong hinila ang kumot, at nagsimulang lumuwa ang mga mata ko. Pero makalipas ang ilang minuto, may narinig akong nagsalita sa harap ng sasakyan.

“Ate, pwede ka bang matulog sa lower bunk? Walang lower bunk ang katabi ng kwarto para sa mga buntis. Pwede mo ba akong ibigay?”

Binuksan ko ang aking mga mata nang may panimula.

Sa harap ng aking higaan ay isang babaeng nasa edad thirties na may malaking buntis na tiyan, sa tabi niya ay isang train attendant. Lumingon din ang ilang usiserong pasahero.

Dahan dahan akong bumangon. Sumakit ang likod ko sa sakit.

“I… I’m sorry, pero hindi ko na mababago,” bulong ko.

Kumunot ang noo ng buntis. “Buntis ako, alam mo ba? Delikado kung umakyat.”

Kinagat ko ang labi ko. “Naiintindihan ko… pero hindi ko talaga mababago. I have my reasons.”

Agad na bulungan ang mga nakapalibot na kama.

“Napakawalang puso ng babaeng ito.”

“Kung hindi sumuko ang isang buntis, ano ang tao?”

“Napaka-selfish ng mga estudyante ngayon.”

Malakas na bumuntong-hininga ang buntis na parang gusto niyang marinig ng buong tren.

“Hindi kita pipilitin, ngunit isipin mo. Malayo ako sa bahay at buntis, at hindi mo man lang ako papayagang umakyat sa taas.”

Iniyuko ko ang ulo ko. Nanginginig talaga ang mga kamay ko na nakapatong sa kumot. Hindi dahil natatakot akong mapagalitan – ngunit dahil… hindi ko kaya. Hindi ako makaakyat kahit isang hakbang. Hindi pa naghihilom ang hiwa sa likod ko. Ang isang hakbang ay masyadong mataas at ang buto ay mawawala sa lugar.

Napatingin sa akin ang train attendant na medyo naiinis. “Pakipalitan mo ito para sa akin, mas madali din ito para sa kanila.”

Tôi cố gắng nói lần nữa: “Em thật sự không thể leo lên được.”

Một bác đàn ông giường đối diện xen vào:
“Không leo được thì bò từ từ cũng được con ạ, người ta bầu bí thế kia…”

Cả toa bắt đầu náo loạn. Mỗi người một câu, như những mũi kim nhỏ đâm vào tai tôi.

“Sinh viên thời nay sống lạnh lùng.”

“Nhìn cũng xinh xắn mà lòng dạ…”

“Nản.”

Tôi chỉ biết im lặng. Lưng tôi đau đến mức chỉ cần ngồi thêm một chút là toát mồ hôi. Mọi lời giải thích nghẹn cứng trong cổ. Tôi không muốn kể giữa cả chục con người rằng mình vừa phẫu thuật cột sống. Tôi không muốn đem bệnh tật của bản thân ra để “chứng minh” rằng mình không sai. Tôi mệt mỏi. Tôi chỉ muốn về nhà.

Thấy tôi không nói gì, người phụ nữ mang thai lắc đầu bực dọc rồi bước về cuối toa. Nhưng tiếng xì xào thì vẫn còn đó, dai dẳng như tiếng ong vo ve.

Tôi quay mặt vào tường, hít sâu. Nhưng không thể ngủ.

Tàu chạy suốt đêm. Tôi nằm bất động, mỗi lần trở mình là một lần đau rát. Những lời nói lúc nãy vẫn vang bên tai, như những vết cào xé.

Đến gần ga nhỏ ở tỉnh nhà, tôi bắt đầu thu dọn đồ. Tàu dừng trong bốn phút. Tôi không muốn chậm trễ. Tôi nhấc vali xuống đất, rồi nhìn giường của mình lần cuối.

Tôi lấy từ túi áo một tờ giấy gấp bốn, đặt ngay ngắn lên gối. Một lúc lâu mới rời mắt khỏi nó. Tôi không để lại lời trách móc, cũng không muốn giải thích dài dòng. Nhưng tôi biết, họ cần hiểu.

Khi bước xuống tàu, lưng tôi đau đến mức phải vịn vào thành cửa. Nhưng ít nhất… tôi sắp về đến nhà.

Ngay sau khi tôi rời đi, trong toa tàu vẫn còn xôn xao chuyện từ tối qua. Người phụ nữ mang thai ở giường cuối toa cau có:

“Thật sự em không hiểu nổi tụi nhỏ giờ. Lên tàu chỗ có mỗi vậy mà cũng không giúp nổi người ta.”

Bác đàn ông lúc trước cũng hùa theo:

“Tao nhìn thấy nó khỏe mạnh mà. Đứa nào tin nó không leo được?”

Một cô gái trên giường tầng trên bĩu môi: “Thời buổi này ai cũng ích kỷ, ai cũng có ‘lý do riêng’ hết.”

Đúng lúc đó, nhân viên toa tàu đi ngang và trông thấy tờ giấy trên gối giường 17.

Chị ta nhặt lên. “Ủa, cô bé để quên gì nè.”

Cả toa lại chú ý.

Chị ta mở tờ giấy ra. Chỉ vài dòng chữ đơn giản, nắn nót.

Chị đọc thành tiếng.

“Em không từ chối vì ích kỷ. Em vừa mổ cột sống, bác sĩ dặn tuyệt đối không được leo cao hay ngồi lâu.
Hôm nay em về quê tái khám.
Em xin lỗi vì không thể giải thích khi mọi người trách móc.
Chúc chị mẹ tròn con vuông.”

Cả toa im phăng phắc.

Không ai nói thêm một tiếng nào.

Người phụ nữ mang thai đứng chết lặng. Mắt chị chớp liên tục.

Bác đàn ông lúc nãy đỏ bừng cả mặt, tránh ánh mắt của mọi người.

Cô gái trên tầng trên khựng lại, nắm chặt mép giường.

Một ông cụ đầu bạc nằm ở giường kế bên chậm rãi nói, giọng trầm và run:

“Con bé đó… tối qua trở mình còn cố nén không rên một tiếng. Tôi nghe thấy. Lưng nó chắc đau lắm.”

Một hành khách khác lẩm bẩm: “Nếu là tôi… chắc tôi cũng không dám leo lên.”

Chị nhân viên toa tàu thở dài nặng nề. “Tôi… tôi không biết em ấy bệnh như vậy.”

Umupo ang buntis, hinihimas ang tiyan. Ang kanyang boses ay napakababa na para bang kinakausap niya ang kanyang sarili:

“Kung sana… kung nagtanong lang ako ng mabuti.”

Napakabigat ng kapaligiran kaya maririnig mo ang paggiling ng mga gulong ng tren sa riles.

Nagpatuloy ang tren hanggang sa gabi, ngunit ang katahimikan sa Car 7 ay hindi maipaliwanag. Wala nang nagsasalita. Paminsan-minsan ay may sumulyap sa Bed 17 – ngayon ay isang patag na unan na may maayos na nakatiklop na papel.

Isang batang babae ang bumulong: “Bakit ko sinabi ang mga salitang iyon sa oras na iyon…”

Isang matandang lalaki ang sumabad: “Iyan ay crowd pressure, anak. Kapag sinisisi ka ng maraming tao, madali din silang sisihin. At nakakalimutan mong may kanya-kanya silang paghihirap.”

Ang kanyang mga salita ay nagpayuko sa lahat.

Malapit nang mag-umaga, papasok na ang tren sa susunod na malaking istasyon. Maaliwalas ang kalangitan, isang manipis na bahid ng liwanag ang tumatawid sa dilim. Sa liwanag na iyon, nakahiga pa rin doon ang kapirasong papel sa unan ng kama 17, tahimik, ngunit tila binibigatan ito ng isang toneladang emosyon.

Lumapit ang train attendant, tiniklop ito ng maayos, at itinago sa kanya. Malamang na maaalala niya ito sa mahabang panahon – bilang isang aral sa kanyang propesyon, at bilang isang aral sa pagiging isang tao.

Tungkol naman sa mga pasahero noong gabing iyon, kapag nagkukwento, hihinaan ng lahat ang boses sa dulo.

Dahil minsan…

Ang tahimik na tao ay hindi palaging siya ang mali.
At ang taong higit na nangangailangan ng tulong ay hindi palaging ang bumubuka ng bibig para humingi ng tulong.

Hinusgahan nila ang isang batang babae na walang sinabi, hindi alam na ang kanyang pananahimik ay may dalang sakit na hindi nakikita ng sinuman.

Ako naman – ang maagang umalis ng tren ng limang minuto – hindi ko alam na sa likod ko pala ay isang buong kotse ng tren ang tahimik sa panghihinayang.

Alam ko lang na may mga sakit na hindi na kailangang ipakita.

At may mga bagay… na dapat lang sabihin sa isang maliit na piraso ng papel na naiwan sa kama kung saan ka nakahiga magdamag.