NANG IPINANGANAK KO SI LIORA, NAWALAN AKO NG ISANG PAA, AT NAKIPAGLABAN SA KANSER — LAHAT SA LOOB NG ANIM NA BUWAN

Anim na buwan lang ang nakalipas, abala ako sa pagde-decorate ng nursery at nag-iisip kung gagamit ba ako ng lampin o disposable diaper. Hindi ko alam na ilang ulit magbabago ang takbo ng buhay ko.

Nagsimula lang ito sa simpleng pananakit ng hita. Akala ko dahil sa pagbubuntis—baka sciatica lang o naipit na ugat. Pero habang tumatagal, mas lumalala. Pagkapanganak ko kay Liora, tiniis ko ang sakit dahil gusto kong sulitin ang bawat sandali kasama siya. Yung amoy ng bagong silang, yung maliliit niyang kamay—adik na adik ako sa kanya. Pero isang umaga, hindi ko na kayang tumayo para buhatin siya.

Nagpa-scan ako. At doon ko nakita ang mukha ng doktor na nagsasabing, “Hindi ito magiging madali.” Rare na uri ng soft tissue cancer—agresibo at mabilis kumalat. Hawak ko ang gilid ng hospital bed at iniisip: Kakapanganak ko lang. Wala akong oras para sa kanser.

Agad nagsimula ang chemo. Natuyo ang gatas ko. Kailangan kong iabot si Liora kay Mama tuwing gabi dahil hindi ko mapigilan ang pagsusuka. Habang lumalaki, kumapit ang tumor sa buto ng hita ko. Sinabi nila, amputation ang pinakamabuting pagkakataon ko. Nilagdaan ko ang papeles nang walang luha—ayokong kaawaan ako ng kahit sino.

Pagmulat ko mula sa operasyon, wala na akong isang paa. Kasama ng pagkawala, bumundag din ang guilt—hindi ko mabuhat ang anak ko, hindi ko siya masusundan kapag gumapang, at hindi ko maisusuot ang damit na inihanda ko para sa naming ceremony niya.

Pero heto pa rin ako. Buhay.

Tatlong linggo na mula noon. Nagsimula na akong mag-physio. Si Liora ay dumadaan sa pagngingipin. At isang umaga, may nakita akong papel sa medical file ko na parang hindi dapat napunta sa akin. Isang scan na hindi ko alam—at baka may tinatago sila.

Nakasandal ako sa saklay, hawak ang dokumento, kumakabog ang dibdib. May nakasulat na linyang hindi ko malimutan: “suspicious lesion in the right lung.” Baga? Hindi man lang ito naipaliwanag sa akin.

Tinawagan ko agad ang oncologist ko, pero sarado na ang opisina. Sunod na linggo pa dapat ang appointment ko, pero hindi ko kayang maghintay. Baka kumalat na ang kanser?

Lumipas ang ilang araw na halos walang tulog. Ang tanging nagbibigay sa akin ng lakas ay ang ngiti at halakhak ni Liora. Tuwing inaakap ko siya, nararamdaman kong may dahilan pa akong lumaban. Si Mama na ang sumasalo ng mga gabing bagsak ako sa pagod, kahit kita kong siya man ay nag-aalala.

Dumating ang araw ng appointment. Para akong papasok sa korte. Ang bawat pasilyo ng ospital puno ng alaala ng chemo, amputation, at takot. Nakasakay ako sa wheelchair dahil masakit pa ang stump ko mula sa therapy. Pagharap ko kay Dr. Armitage, hindi ko na kinaya ang pasakalye.

“Dok, nakita ko yung note tungkol sa lesion sa baga. Totoo bang kanser iyon? Bakit walang nagsabi?”

Huminga siya nang malalim. “Ayokong alamin mo muna hangga’t wala pang kumpirmasyon. Oo, may maliit na spot sa baga, pero hindi pa natin alam kung malignant.”

Parang gumuho ang mundo ko, pero pinilit kong manatiling kalmado. Iniskedyul nila ang panibagong scan at posibleng biopsy.

Muling lumipas ang mga araw na puno ng pangamba. Sa bawat tawa ni Liora, naiisip ko kung aabutin ko ba ang paglaki niya. Kaya ibinuhos ko ang sarili ko sa therapy. Doon ko nakilala si Saoirse—isa ring amputee, pero aksidente sa sasakyan ang dahilan. Kalma siya, parang kabaligtaran ng kaguluhan sa isip ko. Tinuruan niya akong tumayo, mag-balanse, at tiisin ang phantom pain. Pero higit doon, ibinahagi niya ang kwento ng pagiging single mom matapos mawalan ng asawa. Siya ang nagsabi: “Buksan mo ang puso mo. Minsan, pati sarili mo masusurpresa sa lakas na meron ka.”

Dumating ang araw ng bagong scan. Tahimik lang kami ni Mama habang nagbibiyahe. Alam naming parehong wala kaming kontrol dito. Pagkatapos ng test, dumating si Dr. Armitage dala ang folder.

“Good news,” sabi niya. “Stable ang lesion. Mukhang benign. Patuloy nating imo-monitor, pero hindi ito mukhang kumalat.”

Hindi ko alam kung iiyak o tatawa. Ginawa ko pareho. Niyakap ako ni Mama nang mahigpit, at pakiramdam ko parang tinanggalan ako ng tanikala sa dibdib.

Mula noon, lalo akong nagsikap tumibay. Unti-unti kong nakasanayan ang prosthetic leg ko. Nakakatayo na akong buhat si Liora, nakakatawa siyang halakhak habang nakadikit ang maliit niyang kamay sa pisngi ko. Doon ko narealize—hindi mahalaga sa kanya ang mga peklat o ang paa kong wala na. Ang mahalaga, nandito ako.

Nagkaroon kami ng maliit na salu-salo—isang victory party. May cake si Mama, may bulaklak at balloons mula sa mga kaibigan, at nandoon din ang mga kasama ko sa therapy pati si Saoirse. Nag-toast kami—hindi alak, kundi lemonade—para sa buhay, para sa tibay, at para sa mga simpleng biyayang madalas nating nakakaligtaan.

Habang tinititigan ko si Liora na natutulog sa crib, iniisip ko kung gaano kalayo ang narating namin sa loob lang ng kalahating taon. Oo, ang buhay bigla na lang bumaligtad. Pero heto pa rin ako. Nakatayo. Lumalaban. At higit sa lahat, may dahilan para magpatuloy.

—

ARAL NA BAON:

Hindi natin palaging pipiliin ang laban na haharapin natin. Hindi rin natin kayang pindutin ang pause kapag magulo ang lahat. Pero kaya nating piliin kung paano tayo tutugon. Kahit mawalan ka ng bahagi ng sarili mo—paa, kalusugan, o kapayapaan—may landas pa ring puwedeng tahakin. At madalas, matatagpuan mo ang lakas sa pamilya, sa kaibigan, o sa walang katumbas na pagmamahal ng anak mo.

Huwag maliitin ang tibay na nasa loob mo. Kaya mong lampasan kahit anong unos. At sa huli, tandaan: ang pag-ibig ang pinakamalakas na sandata laban sa lahat ng hamon.

Kung nakapagbigay ng pag-asa ang kwento kong ito, ibahagi mo sa iba. Baka siya naman ang mangailangan ng liwanag na ‘yan ngayon. 

Pagpapatuloy at Pagtatapos ng Kuwento

Lumipas ang mga buwan, mas naging malinaw sa akin ang bagong anyo ng aking buhay. Hindi ito katulad ng planong inisip ko noon—isang ina na kumpleto ang katawan, tumatakbo kasabay ng anak, nagbubuhat ng stroller sa hagdanan. Ngunit natutunan kong hindi kailangang perpekto ang katawan para maging perpektong ina sa mata ng isang bata.

Sa bawat hakbang gamit ang prosthetic, naramdaman ko ang isang kakaibang tagumpay. Maliit man o mabagal, bawat balanse, bawat pagtayo—parang pagsigaw ng kaluluwa ko na: “Buhay pa ako. Hindi pa tapos.”

Si Saoirse, ang kaibigan kong nakilala sa therapy, ay naging parang kapatid. Siya ang sumama sa akin sa mga araw na halos bumigay na ako. Magkasama kaming naglakad sa parke, dala ang aming mga anak, at doon ko unang naranasan ang tunay na kapatiran ng kapwa nakaligtas.

Isang gabi, habang nakaupo ako sa tabi ni Liora, bigla siyang bumangon, nakangiti, at kumapit sa prosthetic leg ko. Tumayo siya nang matatag, hawak ito na para bang sinasabi: “Hindi kita iiwan, Mommy.”

At doon ko napagtanto: Ang paa kong nawala ay hindi isang pagtatapos, kundi isang bagong simula. Oo, maaaring kinuha ng kanser ang isang bahagi ng aking katawan, ngunit kapalit nito, binigyan ako ng mas malalim na pananaw, mas matinding tapang, at mas malinaw na dahilan upang mabuhay.

Mga Aral na Iniwan

Ang katawan maaaring mabawasan, pero ang puso ay lalong lumalawak.

Ang sakit maaaring sumubok, pero hindi nito kayang burahin ang pagmamahal.

Ang kinabukasan ay hindi nasusukat sa mga nawala, kundi sa kung ano ang pinipili nating panghawakan.

Ngayon, tuwing naririnig ko ang tawa ni Liora, alam kong kahit anong sugat ang dala ko, mas malakas ang pag-ibig na nakabaon sa ating dalawa. Hindi ako natalo ng kanser—bagkus, natutunan kong manalo sa gitna ng lahat ng nawala.

At kung sakaling dumating muli ang takot, babalik ako sa imaheng iyon: si Liora, nakayakap sa akin, hawak ang aking prosthetic, at sabay kaming nakatayo—dalawang kaluluwang pinagtibay ng unos.