Noong 23 taong gulang ako, nagpakasal ako sa isang 80-anyos na lalaki, kahit na itinakwil ako ng mga magulang ko.

Noong 23 taong gulang ako, nagpakasal ako sa isang 80-anyos na lalaki, kahit na itinakwil ako ng mga magulang ko. Ngunit determinado akong ituloy iyon. At simula nang maging mag-asawa kami, gabi-gabi akong napapagod hanggang alas-3 ng madaling-araw bago ako pinapayagang matulog.

Pagkaraan ng anim na buwan, nakatanggap ng masamang balita ang matanda. At sa mismong araw ng libing niya, napaluhod ako nang makita ko ang laman ng iniwan niyang testamento para sa akin…

 

Ang Gabing Hindi Ko Nakalimutan

Sa unang gabi namin bilang mag-asawa, hindi ako nakatulog. At sa loob ng anim na buwang sumunod, pare-pareho lang ang bawat gabi sa aming silid—may mga kakaibang tunog, at ako naman ay kailangang “maglingkod” kay Mang Rogelio hanggang maubos ang lakas ko.

Eksaktong alas-9 ng gabi, kapag nagsara ang pintuan ng kwarto, magsisimula na ang “oras ng trabaho” ko. Hindi ako puwedeng magpahinga kahit isang minuto. Sobrang istrikto si Mang Rogelio—gusto niya ang lahat ng bagay ay eksaktong-eksakto.

“Laksan mo pa! Hindi tama ‘yan! Idiin mo pa! Gamitin mo ang buong lakas mo!”
Paulit-ulit niyang sigaw na umaalingawngaw sa buong bahay, kasabay ng hingal ko sa pagod.

Kapag dumaraan ang mga kasambahay, namumula sila at nagkakatinginan. May bumubulong pa:

“Grabe si sir, ang tanda na pero inaabot ng madaling-araw! Kawawa naman ‘yang bata, siguradong lupaypay na.”

At totoo nga—lupaypay ako. Gabi-gabi, buong katawan ko ay masakit, tadtad ng pagod, basang-basa ang damit ko sa pawis. Ang mga kamay ko’y nanginginig sa sakit sa sobra ng pagdiin at pagmasahe.

At kapag alas-3 ng madaling-araw na at tumango na si Mang Rogelio, saka ko lamang puwedeng ibagsak ang katawan ko sa manipis na kutson sa sahig at matulog nang halos wala nang malay.

 

 

Hindi ko makakalimutan ang umagang iyon.

Pagkalipas ng isang gabi ng pagod, pagmasahe, at paulit-ulit na pagsunod sa bawat sigaw ni Mang Rogelio, bumagsak ako sa sahig at nakatulog. Hindi ko na namalayan kung paano ako nakabangon. Basta pagmulat ng mata ko, maliwanag na. Sumasagi sa ilong ko ang amoy ng langis na ginagamit ko sa pagmasahe—amoy na halos araw-araw ko nang kasama, amoy na parang pilit nang dumikit sa balat ko.

“Ma’am… ma’am?”
Mahinang tawag ng isang kasambahay.
“Ginigising ko po kayo kasi naghahanap na si sir.”

Para akong sinabuyan ng malamig na tubig. Mabilis akong tumayo kahit nanginginig pa ang katawan ko. Kahit ilang araw na akong walang sapat na tulog, hindi ako puwedeng magpakitang pagod. Ayaw na ayaw iyon ni Mang Rogelio.

Pero sa araw na iyon, hindi siya galit. Hindi rin siya sumigaw. Tahimik lang siyang nakaupo sa malaking silya sa veranda, nakatingin sa kawalan, hawak ang sombrerong paborito niya.

“Halika rito,” mahina niyang sabi.

Lumapit ako. Napansin kong parang may ibang lungkot sa mukha niya—hindi tulad ng pagod, hindi rin tulad ng inis. May kakaibang bigat, na hindi ko alam kung ano ang ibig sabihin.

“May mga bagay na hindi mo pa nauunawaan,” bulong niya.
“At darating ang araw… maiintindihan mo rin lahat.”

Hindi ko alam kung bakit, pero nanindig ang balahibo ko.

 

Maagang-maaga nang dumating ang doktor. Karaniwan, si Mang Rogelio lang ang nagpapatingin kapag masakit ang likod o nahihilo. Pero ngayong araw, apat na tao ang kasama ng doktor—mga nurse, at isang lalaki na nakasuot ng itim na blazer.

Tahimik silang pumasok sa silid ng matanda.

Makalipas ang halos isang oras, lumabas ang doktor, at tinawag ako.

“Ma’am… kailangan po nating mag-usap.”

Huminto ang tibok ng puso ko.
“K-kumusta po si Mang Rogelio?”

Napabuntong-hininga ang doktor.

“May natuklasan po kaming malala. At… hindi na po magtatagal si sir.”

Para akong binuhusan ng kumukulong tubig.
“Hindi po… hindi puwedeng—siya’y malakas pa naman! Araw-araw ko po siyang—”
Natigil ang dila ko bago ko masabi ang “minamasahe nang lima hanggang anim na oras”.

Tumango lang ang doktor, nagbigay ng pahinang puno ng mga resulta.

Sa huling bahagi, may isang linyang halos bumura sa buong mundo ko:

 

 

Parang umikot ang paligid ko.
Tumakbo ako papunta sa silid.

Pagpasok ko, nakita ko siyang nakahiga. Hindi siya yung Mang Rogelio na sumisigaw tuwing gabi. Hindi siya yung matandang napaka-istrikto na parang walang kapaguran.

Hindi.

Ang nakahiga roon… ay isang matandang payat, maputla, halos hindi makahinga.

“R-Rogelio…” napakagat ako sa labi, pilit pinipigilan ang luha.
“Bakit hindi mo sinabi sa akin?”

Tinapik niya ang kamay ko, mahina pero mainit.

“Kasi… ayokong tingnan mo ako bilang isang… papatay na tao,” bulong niya.
“Gusto kong maalala mo ako na… may lakas. Kahit sandali lang.”

Dumaloy ang luha ko.

Hindi ko inasahan na kaya pala niyang magsalita nang ganoon. Akala ko buong pagkatao niya’y puro sigaw, puro utos, puro reklamo.

Pero ewan ko ba.

Sa unang pagkakataon, parang may nakita akong ibang anyo niya.
Hindi bilang asawa, hindi bilang matanda, hindi bilang lalaking pinagsisilbihan ko gabi-gabi.
Kundi bilang isang tao.

Isang taong may tinatagong sakit.
Isang taong nag-iisa.

“At… may kailangan akong sabihin sa ’yo,” dagdag niya.
“Kailangan mo itong malaman bago ako—”

“Tumigil ka!” sigaw ko.
“Hindi ka mamamatay! Hindi puwede. Hindi ngayon.”

Ngumiti siya.
“Lahat tayo may oras.”

Pumikit siya nang mariin, parang pinipilit pigilan ang kirot sa dibdib.
Pagkatapos, marahang bumulong:

“Sa drawer ng mesa ko… may susi. Buksan mo ’yon kapag wala na ako.”

Namilog ang mga mata ko.
“Ano po ang laman nun?”

Ngunit hindi na siya sumagot.

 

Lumala ang kondisyon ni Mang Rogelio.
Araw-araw, parang unti-unti siyang nawawala.
At ang gabi-gabing sigaw, reklamo, at pag-utos?
Wala na.
Puro mahina na lang na paghingal.

Isang gabi, habang pinupunasan ko ang noo niya, bigla siyang nagsalita:

“Salamat… sa pagtiis mo.”

Bumagsak ang luha ko.
“Ginawa ko lang po ang tungkulin ko.”

Ngumiti siya, pilit.
“Hindi… higit pa ro’n ang ginawa mo.”

At iyon ang huli niyang salita.

Kinabukasan, hindi na siya huminga.

Maraming dumalo sa libing. Mga kaibigan ni Mang Rogelio, mga dating kasamahan sa negosyo, mga taong hindi ko kilala pero kilala siya.

Pero ang pinakakakaiba—maraming babae.
Bata, matanda, may asawa, may dalaga.

“Yan ’yung naging sekretarya niya dati…” bulong ng isang kasambahay.
“At ’yan naman, dati niyang ‘close friend’. At ’yan, dati niyang business partner pero parang… may iba.”

Pakiramdam ko, parang may sampung libong kutsilyo ang sabay-sabay na tumusok sa puso ko.

Pagkatapos ng libing, ilang tao ang nanatili para basahin ang testamento. Ang abogado ay isang lalaking matangkad, naka-itim, seryoso at malamig ang boses.

“Ang testamento ni Ginoong Rogelio San Mateo,” panimula niya,
“ay may nilalaman na hindi pangkaraniwan.”

Humigpit ang hawak ko sa panyo.

“Sa aking asawa, si Althea Morales San Mateo,” basa ng abogado,
“na naging kasama ko sa huling mga buwan ng aking buhay… iiwan ko ang—”

Huminto sandali ang abogado.
Tumingin sa akin.
Tumingin sa buong pamilya ni Rogelio.

At saka niya ipinagpatuloy:

“—ang buong responsibilidad ng aking lihim, pati na ang kayamanang nakaipit dito.”

Nagkaguluhan ang lahat.

“Ano’ng ibig sabihin?”
“Anong lihim?”
“Bakit sa kaniya iiwan?!”

Ako man, naguguluhan.

At muli, nagpatuloy ang abogado:

“Sa drawer ng personal kong mesa, may isang kahong naglalaman ng dokumento, larawan, at isang USB na dapat buksan lamang ng aking asawa. Siya lamang.”

Nanlaki ang mata ko.

“Ang kahong iyon,” dagdag ng abogado,
“ay may kinalaman sa tunay na dahilan kung bakit siya nagpakasal muli… at kung bakit kayo lahat narito ngayon.”

Nagsimula ang bulungan.
May nagtataas ng kilay.
May nagbubulong ng:

“Sinong akala niyang babae ’yan? Bago lang ’yan sa pamilya!”
“Ginamit lang niya ang matanda para sa pera!”
“Huwag mong sabihing siya ang tagapagmana?!”

Lumakas ang bulungan.
Naramdaman kong nanlamig ang kamay ko.

At bago matapos ang pagbabasa, may isa pang pangungusap na parang sumabog sa pandinig ko:

“At sa huling bahagi ng aking buhay, lumapit sa akin ang mga taong gustong kunin ang bagay na matagal ko nang itinatago… at naniniwala akong babalikan nila ito.”

Parang may humawak sa batok ko.
Parang may tumusok sa dibdib ko.

Mabigat.
Nakakatakot.

At noong narinig ko ang huling linya ng testamento—

“Asawa ko… bantayan mo ang kahon. Dahil kapalit n’yan ay buhay mo.”

—para akong nawalan ng hininga.

Bumagsak ako sa sahig.

At bago ako mawalan ng malay, isang tanong ang paulit-ulit sa utak ko:

“Ano ba talaga ang itinago ni Mang Rogelio?”

 

Nang matapos ang libing at umalis ang karamihan, tahimik akong umupo sa gilid ng kama ni Mang Rogelio. Ramdam ko pa ang amoy ng pabango niya sa unan, ang amoy ng langis ng katawan, ang amoy ng tao na ilang buwan kong nakasama.

Pero ngayong wala na siya, para bang nagbago ang amoy ng buong kwarto.

Mas malamig.
Mas mabigat.
Mas kakaiba.

Tumingin ako sa mesa na palaging nasa tabi ng kama niya.
Ang drawer.
Ang susi.
Ang kahon.

Nanginginig ang kamay kong kinuha ang susi sa ilalim ng unan—ang mismong sinabi niyang naroon.

Paglapit ko sa mesa, napansin kong may gasgas ang gilid ng drawer, parang ilang beses na itong pilit na binuksan ng kung sino.

“May… nakialam na ba dito?” bulong ko.

Marahan kong ipinasok ang susi.
Kinabahan ako nang marinig ang click—isang tunog na tila nagbubukas ng pinto papunta sa impyerno.

Dahan-dahan kong binuksan ang drawer.

At doon ko nakita ang isang kahon na kulay itim, sobrang bigat at nakakandado rin.
Pero may isa pang susi sa ilalim ng drawer —maliit, kinakalawang, at may nakaukit na letra:

R.S.M. — Rogelio San Mateo.

Napalunok ako.
Pinunit ko ang tape sa gilid ng kahon.
Isinuksok ang susi.

Click.
Click.
Click.

Hanggang sa bumukas ito.

At ang unang tumambad sa akin—

—ay mga larawan.

Hindi ko masabi kung bakit, pero para akong nabingi.

Ang mga larawan… ay luma, kupas, at halatang nakatago nang matagal.

Sa unang larawan, may babaeng nakangiti — isang babae na hindi ko kilala. Maganda siya, mga nasa edad trenta’y singko, naka-puting bestida at nakayakap kay Mang Rogelio nang mahigpit.

Sa likod ng larawan, may nakasulat:

“Para sa mahal kong Estella — ang tanging babae na minahal ko.”

Nanginig ang buo kong katawan.

“Sino siya…?”

Sunod ko namang nakita ang isang folder.
Pagbukas ko —

Mga dokumento.
Mga resibo ng malaking pera — milyon-milyon.
At isang birth certificate.

Birth certificate… ng isang batang lalaki.

At nakasulat do’n:

Ama: Rogelio San Mateo
Ina: Estella Ramos
Anak: Elias Ramos San Mateo

Huminto ang tibok ng puso ko.

“M-may anak si Rogelio?!”

Hindi iyon ang pinakamasama.

Sa ibabang bahagi ng certificate, may nakatatak na “MISSING CHILD REPORT – CASE CLOSED”.

At nakasulat pa:

Elias — pagkawala noong edad 9. Hindi natagpuan. Kaso isinara dahil sa kakulangan ng ebidensya.

Para akong kinalmot mula sa loob.

“Nawawala? Bakit hindi sinabi ni Rogelio? Bakit walang may alam?”

Ipinagpatuloy ko ang paghahalukay sa kahon.

At doon ko nakita ang isang USB.
May label na:

Huwag buksan kung hindi handa sa katotohanan.

Humigpit ang hawak ko.
Narinig ko ang tibok ng puso ko sa tenga ko.
Ngunit bago ko pa mapagdesisyunan kung bubuksan ko ba, biglang — BAM! BAM! BAM!

May kumatok nang malakas sa pinto.

“Ma’am Althea! Ma’am!!”
Sigaw iyon ng isa sa mga kasambahay, si Lira, nanginginig ang boses.
“May—may tao po sa labas ng gate! Nagahanap… sa inyo!”

Napatayo ako.

“Sino?”

“H-hindi po siya nagpapakilala… pero—”
Napalunok si Lira.
“—galit na galit po siya. At sabi niya… ibigay daw ninyo ang kahon. Dahil pag hindi…”

Napatitig ako sa kanya.

“…may mangyayari raw na masama.”

Para akong nabagsakan ng bato sa dibdib.

“Anong hitsura ng lalaki?”

“Matangkad… naka-itim… naka-sumbrero… hindi kita ang mukha. Pero ma’am… parang… parang armado.”

Nanlamig ang kamay ko.

At bago pa ako makagalaw, muling nagsalita si Lira:

“Ma’am… sabi niya daw…
‘Huwag ka nang magtago. Alam namin na patay na ang matanda. At alam namin kung ano ang iniwan niya sa iyo.’”

Tumulo ang malamig na pawis ko.

Lumapit ako sa bintana.
Dahan-dahan kong iniangat ang kurtina.

At doon ko siya nakita.

Isang lalaking naka-itim.
Nakatayo sa harap ng gate.
Hindi gumagalaw.
Hindi kumukurap.

At nang tumingin siya paitaas—
tumama ang tingin niya nang diretso sa akin.

Para akong binaril.

At sa mababang boses, kahit malayo, nabasa ko ang galaw ng kanyang labi:

“Ibalik mo ang anak sa amin.”

Nalaglag ang kahon mula sa kamay ko.

“Anak?!” sigaw ng utak ko.
“Si Elias? B-bakit? Sino sila?”

At bigla—
BOOM!
May malakas na tunog sa labas, parang may tumama sa gate.

Nagsigawan ang mga kasambahay.
Lumabas ako ng kwarto, hawak pa rin ang kahon.

Pagdating ko sa sala, nakita ko si Lira, nanginginig:

“Ma’am! Sinusubukan nilang buksan ang gate!”

Tumakbo ako papunta sa likuran ng bahay.
Huminto ako sa tapat ng lumang pinto patungo sa basement.
Nakasara iyon ng mga taon.
Pero iyon lang ang lugar na wala silang access.

Isiniksik ko ang kahon sa loob ng basement, itinago sa ilalim ng lumang aparador.

Paglabas ko—

PRANG!

Bumukas ang gate.

Narinig ko ang yabag ng maraming paa.
Sumigaw ang isang lalaki:

“Hanapin ang babae! Kunin ang kahon! Ngayon na!”

Nanginig ang tuhod ko.

Tumakbo ako papunta sa likod-bahay.
Sa bawat hakbang ko, naririnig ko ang papalapit na boses ng mga lalaking armado.

“Diyan siya!”
“Huwag n’yong paalisin!”
“HARANGAN!”

Huminto ako.

Wala na akong mapupuntahan.
Wala na akong oras.

At bago nila ako maabot—
biglang may humila sa braso ko mula sa dilim.

Isang lalaki.
Matangkad.
May matapang na mukha.
At malamig ang mga mata.

At bago ako makasigaw, bumulong siya:

“Ako si Elias.”

Tumigil ang mundo ko.
Hindi ako nakagalaw.
Hindi ako nakahinga.

Ang batang nawala…
Ang anak ni Rogelio…
Ang lihim na tinago sa loob ng kahon…

Ngayon, nasa harapan ko.
Buhay.
At galit.

At ang unang sinabi niya—

“Hindi mo dapat binuksan ang kahon.”

Napakapit ako sa bisig ng lalaking humila sa akin.
Hindi ko alam kung dapat ba akong sumigaw, tumakbo, o maniwala sa sinabi niya.

Siya… si Elias?
Ang batang nawala?
Ang anak ni Mang Rogelio?

Pero ang nasa harap ko ngayon ay hindi bata.
Hindi inosente.

Isang lalaking may malamig na mga mata, may sugat sa kilay, may galaw na parang hinubog ng peligro.

At ang boses niya—mababa, matigas, parang galing sa taong matagal nang namumuhay sa dilim.

“Hindi mo dapat binuksan ang kahon,” bulong niya habang mahigpit na hawak ang braso ko.

“H-hindi ko naman alam—”

“Hindi mo dapat ALAMIN.”
Tumalim ang tingin niya.
“Na ikaw ang pinagbilinan. Na sa’yo iniwan ang lahat. Kaya ngayon, pati ikaw… target na nila.”

Sa kabilang panig ng bakuran, narinig naming muli ang mga yabag—mas mabilis, mas marahas.

“Dito! May bakas dito!”
“Humanda kayo! Huwag n’yong hayaang makatakas ang babae!”

Lalong humigpit ang hawak ni Elias.

“Tara na.”

Hinila niya ako papunta sa makipot na daan sa likuran ng property. Hindi ko alam kung saan ako dadalhin, pero mas malakas ang instinct na kailangan kong sumunod kaysa lumaban.

Pagdating namin sa gilid ng bakod, binunot niya ang isang lumang susi mula sa bulsa. Binuksan niya ang maliit na pintong bakal na halos natatakpan ng lumot.

“Akala ng lahat, walang labasan dito,” sabi niya.
“Pero ako… ako ang gumawa ng lagusan na ’to noon.”

Hindi ko alam ang mas nakakagulat—
na buhay siya,
na may alam siyang lihim sa bahay na ito,
o na tila minamasdan niya ang buhay ko matagal bago magpanggap na estranghero.

Tinulak niya ako papasok.

At bago siya sumunod, dinig na namin ang boses ng isa sa mga humahabol:

“MAKITID ANG DAAN! NASA LIKOD SILA! BILIS!”

Napalunok si Elias.

“Tama ang hinala ko,” bulong niya.
“Hinabol nila ako dahil alam nilang hahanapin kita.”

“A-ako? Bakit ako?!”

Sumara ang pinto, nalock mula sa loob.

Naglakad kami sa makipot na lagusan, malamig, madilim, parang walang katapusan. Sa tanging ilaw na mula sa maliit na flashlight ni Elias, nakita ko ang tensyon sa mukha niya. Hindi ito mukha ng estrangherong masungit.

Ito ang mukha ng taong may pinagdadaanan—malalim, mabigat, puno ng sakit.

“Elias…” mahinang sabi ko. “Anong nangyayari? Bakit may naghahabol sa atin? Ano’ng kinalaman ko dito?”

Huminto siya.
Tumingin sa akin.

At sa unang pagkakataon, parang may bahid ng lungkot ang malamig niyang mga mata.

“Althea…”
“Hindi aksidente ang kasal mo sa ama ko.”

Para akong nauntog sa loob.

“A-anong ibig mong sabihin?”

“Pinili ka niya.”
“Matagal bago niya sinabi sa akin… matagal bago siya namatay.”
“Na dapat—ikaw ang huling taong pagkakatiwalaan niya.”

Napatigil ako.

“Ako? Bakit AKO?”

Nagpatuloy kami sa paglalakad habang nagsasalita siya:

“Kasi matagal ka nang minamanmanan ng ama ko.”

Parang sumabog ang utak ko.

“Ano?! Bakit niya ako MAMAMAnmanan?!”

“Hindi dahil masama ka,” sagot niya agad.
“Kundi dahil ikaw ang… larawan ng isang taong nawala sa amin.”

Nanlamig ang batok ko.

“S-sino?”

“Ang ina ko.”
“Si Estella.”

Napahawak ako sa dibdib ko.

“Kamukha mo siya. Kahit boses mo… galaw mo… pati pagtawa mo. Kahawig lahat.”

Kumirot ang sikmura ko.

“Kaya… kaya ba niya ako pinakasalan?” bulong ko, nanginginig ang boses.

“Huwag mong maliitin ang naramdaman niya,” sagot ni Elias.
“Hindi kanya-kanya ang dahilan niya. Oo, may pagkukulang siya. Oo, may mali siya. Pero hindi kasinungalingan ang pagtrato niya sa ’yo. Minahal ka niya sa sarili niyang paraan.”

Nanahimik ako.
Sumakit ang dibdib ko.

Mahal?
Ang isang lalaking pinagsisilbihan ko gabi-gabi?
Ang matandang halos sirain ang katawan ko sa pagod?

Hindi ko alam kung matatawa ako o iiyak.

Pero bago ko masagot siya, biglang huminto si Elias.
Tumingala siya, pinakinggan ang paligid.

“Bilisan natin,” sabi niya.
“Hindi magtatagal, malalaman nila ang lagusan.”

Lumabas kami sa dulo ng tunnel.

Isang maliit na kubo, nasa gitna ng makakapal na halaman.
Halos di makita kung hindi kabisado ang lugar.

Pagpasok namin, sumara si Elias ng takip sa sahig—isang trapdoor.

“Dito muna tayo. Sandali lang,” utos niya.

Umupo ako sa upuan, pero ang kamay ko nanginginig.
Hindi ko maiwasang itanong:

“Elias… bakit ka nawala noon? Ano’ng totoo?”

Napatingin siya sa sahig.
Napakuyom ang kamao niya.

“Totoo na nawawala ako.”
“Pero hindi totoo na nawawala AKO ang may kasalanan.”

“Ha?”

“May kumuha sa akin,” dugtong niya.
“Sila rin ang humahabol sa atin ngayon.”

Nanginig ako.

“Mga kriminal?” tanong ko.

“Hindi.”
“Mas masahol pa.”
Hinila niya ang manggas, pinakita ang pilat sa braso.
“Ito ang iniwan nila sa akin.”

Tumulo ang isang patak ng pawis sa sentido niya.

“At ang USB na nasa kahon…”
“…ebidensya ’yon sa operasyon nila.”

Nanlaki ang mata ko.

“Ebidensya? Na ano?”

Tumingin siya sa akin—malalim, mabigat, hindi mabitawan ang tingin.

“At ang ama ko… ang naging tagapagtago ng ebidensiyang iyon.”

Humulas ang dugo sa mukha ko.

“Kaya ba… kaya ba siya nagpakasal sa akin?”

“Kasi alam niyang kapag ako ang may hawak, matatakasan nila.”
“Kasi hindi nila iisiping ibibigay niya sa isang babaeng walang koneksyon sa pamilya.”

Humigpit ang lalamunan ko.

“So… ginawa niya akong panangga?” boses ko halos pabulong.

Umiling si Elias, mabilis.

“Hindi. Ginawa ka niyang proteksyon.”
“Kasi alam niyang kapag nasa ’yo, hindi nila agad mauubos ang lakas mo.”

Pero ang susunod niyang sinabi ang nagpatigil sa paghinga ko:

“Pero mali siya.”

“A-ano’ng mali?”

Tumingin si Elias nang diretso sa akin, walang kurap.

“Ngayon, dahil binuksan mo ang kahon…
alam na nila kung sino ang susunod nilang papatayin.”

Nanlamig ang buong katawan ko.

Tumingin siya sa pinto.
Tapos bumalik ang tingin sa akin.

“At dapat mong malaman, Althea…”
“…na hindi lang kahon ang gusto nila.”

Humugot siya ng malalim na hinga.

“Ang tunay nilang habol…”

Naramdaman kong kumabog ang dibdib ko.

“…ay IKAW.”