OFW AKO NG 3 TAON AT NAGPAPADALA PARA MAPAAYOS ANG AMING BAHAY — PERO NANG UMUWI AKO, WALANG NAGBAGO AT MAY IBANG LALAKING KASAMA SI NANAY

Halos liparin ni Marlon ang daan pauwi.

Tatlong taon.

Tatlong taon siyang nagtiis sa init ng disyerto sa Saudi bilang construction worker. Tiniis niya ang lungkot, ang delayed na sweldo minsan, at ang pagkain ng delata para lang maipadala ang halos 90% ng sahod niya sa Pilipinas.

Ang usapan nila ng kanyang Nanay Soling: ipapaayos ang luma nilang bahay.

“Anak, gusto ko sana tiles na ang sahig natin para hindi na maalikabok,” sabi ni nanay sa video call noon.

“Sige po, Nay. Basta para sa inyo ni bunso,” sagot ni Marlon.

Buwan-buwan, hindi bumababa sa ₱30,000 ang padala niya — renovation budget daw.

Sa isip ni Marlon, pag-uwi niya, sementado na ang bahay, may gate na, at komportable na ang kwarto ng kapatid niyang si Grace.

Pero pagdating niya…

Pagbaba ng taxi, nabitawan niya ang kanyang maleta dahil sa gulat.

Ang bahay — walang nagbago.

Plywood pa rin ang dingding.

Kalawang pa rin ang bubong.

Sirang kawayan pa rin ang bakod.

Mas mukha pang lumala kaysa dati.

“Manong, sigurado po ba kayo?” tanong ni Marlon sa driver.

“Opo Sir, ito po ang address.”

Pumasok siya ng gate — halos maiyak siya sa bigat ng nararamdaman.

Pagbukas ng pinto, sinalubong siya ni Grace — payat, takot, at umiiyak.

“Kuya?”

Ni­yakap niya ito kaagad.

“Grace… anong nangyari? Nasaan ang renovation? Nasaan si Nanay?”

Bago pa makasagot si Grace, malakas na tawanan mula sa Master Bedroom — ang kwartong pinadagdagan niya ng budget pang-aircon!

Hindi na nakapagpigil si Marlon.

Binuksan niya ang pinto — bigla.

At tumambad sa kanya si Nanay Soling at isang lalaking hindi niya kilala.

Nakahiga sa bagong King-sized bed, may hawak na beer, at nanonood sa malaking flat screen TV.

Suot ni Nanay ang gintong kwintas at pulseras.

Ang lalaki — branded na relo at sapatos na siguradong hindi niya kayang bilhin.

“M-Marlon?!” gulat na sigaw ni Soling.

“Maghanda?!” halos pasigaw na sagot ni Marlon. “Sino ‘yan? At NASAN ANG RENOVATION?”

“Si… si Tito Romy mo…” bulong ng nanay. “Mahal kasi ang materyales ngayon, anak. Hindi nagkasya ang padala mo…”

BOOM.

“Isang milyong mahigit ang naipadala ko sa inyo! NI PAKO WALA AKONG NAKITA!”

“Pero kayo — puro alahas? At may palamunin ka pang lalaki dito?!”

Singit pa ang lalaki:
“Hoy iho! Magdahan-dahan ka—”
“Huwag kang makialam! PERA KO ‘YAN!” sigaw ni Marlon.

Lumapit si Grace, umiiyak habang nanginginig:

“Kuya… pinangsusugal nila sa casino. Pinang-iinom.
Yung motor sa labas… pinambili nila gamit ang padala mo…”

Parang pinigsa ang puso ni Marlon.

“Nanay… bakit?”

“Bakit niyo ‘to nagawa sa akin? Tiniis ko ang gutom doon… para lang pang-casino ninyo?”

“Anak… malungkot ako rito…” palusot ni Nanay.

Umiling si Marlon.
Hindi na siya ang dating tahimik at masunurin.

Hinawakan niya ang kamay ni Grace.

“Mag-impake ka. Aalis tayo.”

“Marlon! Huwag! Nanay mo ako!”

“Oo. Pero hindi mo ako dapat lokohin habang nabubuhay ako.”

Diretsong sabi niya bago lumabas:

“Sa inyo na ang bahay na ‘to — tutal ito lang naman ang mahalaga sa inyo.
Pero mula ngayon… WALA NA. NI SINGKO.”

“Marlon! Wala kaming kakainin!” sigaw ni Soling.

“May alahas ka, Nay. May motor lalaki mo.
Ibenta niyo. O MAGTRABAHO KAYO.”

Sumakay sila ng taxi.

At sa side mirror, nakita niyang nag-aaway na ang dalawa.

Masakit.
Sobrang sakit.
Pero nakahinga siya.

Hindi man siya nakapagtayo ng bahay na bato…

Naitayo niya ang sariling dignidad.

Isinama niya si Grace sa Maynila.
Pinag-aral.
At nagsimula sila ng bagong buhay — tapat, totoo, at walang panloloko.

Isang tahanan…
na hindi nasusukat sa laki ng pader,
kundi sa tibay ng pagmamahal at respeto.

—

Lumipas ang tatlong taon mula nang iwan ni Marlon si Nanay Soling.

Sa Maynila, nagsimula sila ni Grace sa maliit na kwarto… pero unti-unting umangat ang buhay nila.

Nakapagtapos si Grace ng senior high at nakapasok sa scholarship sa kolehiyo.
Si Marlon naman, nag-apply sa isang engineer training program, at kalaunan ay na-promote sa mataas na posisyon.

Isang araw, nabigyan sila ng housing loan, at sa wakas —

may sarili na silang bahay.
Hindi man malaki, pero maganda, matibay, at pinundar sa sariling pawis.

Isang hapon, may kumatok sa pinto.

Pagbukas ni Marlon, nakita niya si Nanay Soling — payat, halatang pagod, at wala na ang alahas.

“Anak… pwede pa ba akong humingi ng tawad?”
Sandaling tumahimik ang mundo ni Marlon.

Hindi niya nakalimutan ang sakit — pero mas pinili niyang magpatawad.

“Nay… kumain ka muna,” sagot niya.

Niyakap siya ni Nanay habang umiiyak:
“Salamat anak… at kahit nasaktan kita, may puso ka pa ring bumabalik.”

Ngumiti si Marlon:
“Hindi na kita babalikan para sustentuhan…
babalikan kita para itama ang mali at buuin ang pamilya natin ulit.”

At doon, sa tahanang puno ng pagbabago at kapatawaran,
nagsimula silang muli —

hindi sa luho,
hindi sa kasinungalingan,
kundi sa totoong pagmamahal ng pamilya