Ayaw raw ni mama sa katulong namin kasi masyadong mabilis maglinis at parang lugi raw siya sa sahod.

Hindi ko makalimutan yung araw na unang pumasok si Ate Liza bilang katulong namin. Maaga pa lang, alas sais ng umaga, gising na siya. Kami ng kapatid ko tulog pa, si mama nagkakape pa lang, tapos si Ate Liza naka-pony tail na, naka-tsinelas, hawak ang walis na parang may mission sa buhay.

“Ma, ang aga naman niya,” sabi ko.

“Hayaan mo, masipag daw sabi ng nagrefer,” sagot ni mama habang humihigop ng kape.

Akala namin normal lang. Pero mali kami.

Paglabas ko ng kwarto mga alas syete y medya, malinis na ang sala. Wala na yung mga tsinelas na kalat, pantay na pantay ang sofa, pati kurtina parang bagong laba kahit hindi naman.

Pagdating ng alas siete, tapos na magwalis at magpunas. Alas siete y kinse, naghuhugas na ng pinggan kahit wala pa kaming almusal. Alas siete y trenta, naglalaba na siya.

Napatingin si mama sa orasan.

“Sandali… anong oras na?” tanong niya.

“Mag-aalas otso pa lang,” sagot ko.

Tumahimik si mama. Alam kong delikado pag ganun.

Pagdating ng alas otso, tapos na lahat. Oo, LAHAT. Malinis ang kusina, tuyo na ang sahig, nakasampay na ang labada, nakaayos ang kwarto namin, pati banyo parang hotel.

Si Ate Liza, naka-upo na sa upuan, nagkakape, chill na chill.

Si mama, nakatayo sa gitna ng sala, paikot ikot ang tingin.

“Parang… lugi ako,” bigla niyang sabi.

“Huh?” sabay-sabay naming tanong.

“Bayad ko siya buong araw, pero alas otso pa lang tapos na lahat,” sabi ni mama na parang nagcocompute sa isip.

Kinabukasan, ganun ulit. Mas mabilis pa.

Ginising kami ni mama ng alas sais.

“Gumising na kayo. Baka matapos na naman lahat bago tayo bumangon.”

Paglabas namin, si Ate Liza tapos na ulit. Mas maaga pa nga.

“Ma’am, ano pa po ipapagawa?” tanong niya ng nakangiti.

Napatingin si mama sa akin, tapos sa kapatid ko.

“Magkalat nga kayo,” bulong ni mama.

“Ha?” sabi namin.

“Bilisan niyo, magulo kayo konti. Kakalinis lang ng bahay, wala nang ginagawa,” sabi niya.

So ayun, nagkalat kami. Sinadya naming ilabas ulit ang tsinelas, gumulong sa sofa, mag-iwan ng baso sa mesa.

After five minutes, malinis ulit.

Si mama napaupo.

“Grabe ka naman,” sabi niya kay Ate Liza. “Hindi ka ba napapagod?”

“Sanay na po, Ma’am,” sagot niya. “Mas gusto ko pong tapos agad para pahinga na.”

Doon na nagsimula ang reklamo ni mama.

“Alam mo,” sabi niya sa kapitbahay, “ang bilis kumilos ng katulong namin. Parang hindi ko nasusulit yung sahod.”

Narinig namin yun. Si Ate Liza din, ngumiti lang.

Isang araw, sinubukan ni mama ang bagong strategy.

“Ate Liza,” sabi niya, “wag mo muna tapusin lahat agad. Dahan dahan lang.”

“Opo,” sagot ni Ate Liza.

Pero after two hours, tapos na naman.

“Hindi ko sinasadya, Ma’am,” sabi niya. “Mabilis lang talaga kamay ko.”

Dumating sa point na si mama na ang nagdadagdag ng trabaho.

“Punasan mo ulit yung mesa.”
“Pwede mo bang ayusin ulit yung kurtina?”
“Pakibilang nga yung tiles sa banyo.”

Ginawa lahat ni Ate Liza. Walang reklamo.

Sa huli, napabuntong-hininga si mama.

“Hindi pala problema ang mabilis maglinis,” sabi niya. “Problema pala yung naiinggit ako kasi masipag siya.”

Tawanan kami lahat.

Hanggang ngayon, andyan pa rin si Ate Liza. Mabilis pa rin maglinis. Si mama, tinanggap na lang.

Sabi niya minsan, “Okay na rin. At least malinis ang bahay. Ako na lang ang magbagal.”

At doon namin narealize, minsan pala hindi tayo lugi sa sahod ng ibang tao. Lugi lang tayo kasi napapa-compare tayo sa sipag nila