BANTAYAN NATIN ANG MGA ANAK NATIN. HUWAG HAYAANG MABABAD SA SELPON

Ako si Mylene, 36 years old, isang simpleng ina mula sa probinsya. May isa akong anak, si Kyle, 9 years old.

Tahimik, masunurin, at sobrang bait na bata noon. Pero lahat nagbago nang mabigyan ko siya ng cellphone noong pandemya para sa online class.

Noong una, masaya pa ako kasi kahit paano, natututo siya at hindi nababagot sa bahay. Pero habang tumatagal, hindi na para sa klase ang gamit niya sa cellphone.

Mula laro, napunta siya sa panonood ng kung anu-ano sa YouTube at TikTok.
Minsan, makikita ko siyang tumatawa mag-isa habang nakasaksak ang earphones.
Tinatanong ko kung ano pinapanood niya, ang sagot lang niya.

“Ma, may bago akong kaibigan dito, mabait siya.”

Akala ko laro lang o character sa app. Pero pagdating ng gabi, iba na.

Isang madaling araw, nagising ako kasi may narinig akong mahinang boses mula sa kwarto ni Kyle.

“Oo, mamaya na po, maglalaro pa tayo…”

“Wag niyo po akong iiwan…”

Pagpasok ko, nakaupo siya sa kama, hawak ang cellphone, pero patay ang screen.

“Anak, sino kausap mo?” tanong ko.
Tumingin siya sa akin, malamig ang boses.

“Si Kuya Ken po. Sabi niya, gusto raw niya akong sunduin bukas.”

Kinilabutan ako dahil wala kaming kakilalang Ken. Tinanong ko siya kung sinong Ken, ngumisi lang siya at sinabing kaibigan daw niya.

Kinabukasan, habang nililinis ko ang silid niya, nakita ko ang cellphone niya sa ilalim ng unan.
Binuksan ko, walang laman ang gallery, pero may isang video sa “hidden folder.”

Nang pinanood ko, muntik kong mabitawan ang cellphone.
Kita sa video si Kyle, nakaupo sa sahig, nakangiti, at sa likod niya may aninong nakatayo, payat, mahaba ang buhok, at pulang mata.
Ang boses ni Kyle sa video ay ibang-iba, parang dalawang tao ang nagsasalita.

“Sige na po, ako na po ang susunod.”

Biglang nag-blackout ang ilaw. Nabitawan ko ang cellphone.

Simula noon, halos gabi-gabi siyang nagigising ng alas-tres, umiiyak.
Minsan, paggising ko, nakatayo siya sa gitna ng sala, hawak ang cellphone, at paulit-ulit na sinasabi.

“Babalik siya… babalik siya…”

Dinala ko siya sa simbahan. Habang dinadasalan ng pari, nagwawala si Kyle, sumisigaw ng, “Akin siya! Wag niyo akong alisin sa kanya!”

Matapos ang dasal, biglang bumagsak si Kyle at nawalan ng malay.

Pagmulat niya, parang wala siyang natatandaan.
Pero simula noon, hindi na ako muling nagbigay ng cellphone sa kanya.

Ang teknolohiya, kapag hindi ginamit sa tama, puwedeng maging daan ng kasamaan.
Ang sobrang paggamit ng cellphone ay hindi lang sumisira ng isip minsan, nagbubukas ito ng pinto para sa mga bagay na hindi natin nakikita.
Maging mapanuri tayong mga magulang. Bantayan ang mga anak bago pa sila tuluyang makuha ng dilim

Ako si Mylene, at akala ko tapos na ang bangungot namin ni Kyle.
Akala ko nang naitigil ko ang paggamit niya ng cellphone, tuluyan na kaming ligtas.
Pero nagkamali ako.

Makalipas ang ilang buwan, bumalik na sa normal ang lahat.
Masayahin na ulit si Kyle.
Pumapasok na sa eskwela, nakikipaglaro sa mga kapitbahay, at tuwing gabi, sabay kaming nagdadasal bago matulog.

Pero isang gabi, habang nagluluto ako ng hapunan, napansin kong nakabukas ang bintana sa kwarto niya.
Malamig ang hangin na galing sa labas, at sa lamesita, may cellphone na hindi ko kilala.
Luma, basag ang screen, parang napulot lang.

“Kyle, saan mo nakuha ‘to?” tanong ko, nanginginig ang boses.
“Kay Kuya Ken, Ma,” sagot niya, sabay ngiti. “Sabi niya, bumalik na siya.”

Parang may yelong dumaloy sa batok ko.
“Anak, hindi na tayo nagbibiro tungkol diyan, ha?”
Ngumiti lang siya. “Hindi po ako nagbibiro. Sabi niya, gusto niyang makipaglaro ulit.”

Kinuha ko agad ang cellphone at sinubukang buksan—pero walang power button.
Parang luma na, walang sim card, walang battery, pero ang screen… biglang nag-on mag-isa.

Lumabas sa screen ang mukha ni Kyle, pero hindi siya ‘yon.
Ang mga mata, pula. Ang bibig, nakangiti nang sobrang lapad.
At sa likod ng imahe, may boses:

“Hindi mo siya maitatago, Mylene.”

Hinagis ko ang cellphone at sinira ko iyon sa martilyo.
Pero kahit wasak na, naririnig ko pa rin ang boses — galing mismo sa kwarto ni Kyle.

Mula noong gabing iyon, bawat alas-tres ng madaling araw, may tumatawag sa landline.
Pag sinagot ko, puro static lang at mahihinang boses ng mga bata:

“Nandito kami… kasama na namin siya…”

Hanggang isang gabi, narinig kong nagsasalita si Kyle sa dilim.

“Opo, Kuya Ken. Nakapaghintay na po ako. Pupunta na po ako sa tulay.”

Mabilis kong binuksan ang ilaw.
Wala siya sa kama.
Tumakbo ako palabas, at sa may tulay ng ilog, nakita ko siyang nakatayo, nakatingala sa buwan, hawak-hawak ang luma at sirang cellphone na sinira ko.

“Kyle! Bumalik ka rito!” sigaw ko.

Pero nang humakbang ako palapit, tumingin siya sa akin.
Ang mukha niya — wala nang emosyon, at ang mga mata, mapula.

“Sabi ni Kuya Ken, sundan ko raw siya sa kabila…”

Hinila ko siya at niyakap nang mahigpit.
Habang umiiyak ako, bigla kong naramdaman ang malamig na hangin, parang may dumaan sa likod ko.
At sa kabilang dulo ng tulay, may lalaking payat, nakaputi, mahaba ang buhok, at nakatingin sa amin.

Ang mga mata niya, pula.
At ngumiti siya.

Paglingon ko ulit — wala na.

Kinabukasan, nagpunta ako kay Father Ben, ang pari na tumulong sa amin dati.
Pagkarinig niya sa pangalan na “Kuya Ken,” bigla siyang natigilan.

“Mylene,” sabi niya, “may kaso dito sa probinsya noong 1998. Isang guro sa paaralan—pangalan niya Kenneth. Mahilig siya sa mga bata. Nawawala siya nang misteryoso matapos mamatay ang ilang estudyante sa aksidente sa tulay. Hanggang ngayon, sinasabing nagpapakita siya sa mga batang nalulungkot o laging nag-iisa.”

Nanlamig ako.
Sinabi ko kay Father Ben na hinding-hindi ko na hahayaang maulit iyon.
Agad siyang pumunta sa bahay namin kinagabihan para magbasbas at magdasal.

Habang nagrorosaryo kami, biglang bumukas ang mga bintana.
Lumamig ang hangin.
At sa gitna ng sala, nakita namin si Kyle — nakatingala, nakangiti.

“Wala na po si Kuya Ken,” bulong niya.
“Nasaan siya, anak?” tanong ko.

“Sabi niya, mas gusto na raw niyang kasama ang ibang bata.”

Kinabukasan, nabalitaan naming may isa pang bata sa kabilang barangay na biglang nawala — at sa mesa ng bahay nila, may iniwang cellphone na luma, may bitak sa screen.

Simula noon, hindi na ako nagbigay ng anumang gadget kay Kyle.
Binabantayan ko siya araw at gabi.
Ngayon, masaya na ulit siya — naglalaro sa labas, nakikipaglaro sa mga tunay na kaibigan.

Pero minsan, kapag tahimik ang gabi at mahina ang hangin, naririnig ko sa labas ng bintana:

“Kyle… labas ka muna. Gabi na… maglaro tayo.”

Hindi ko na tinitingnan.
Dahil alam kong may mga nilalang na nakatago sa likod ng mga screen, naghihintay lang ng pagkakataon.

Ang teknolohiya ay parang apoy — nagbibigay liwanag kapag ginamit nang tama,
pero kapag pinabayaan, puwedeng maging daan ng dilim.

Bantayan natin ang ating mga anak.
Hindi lahat ng “kaibigan” sa internet ay tao.
Minsan, ang nakangiting mukha sa screen ay hindi kailanman dapat kausapin.