Maghapon noong araw na iyon, walang tigil ang ulan sa Quezon City.
Ang mga kalsada ay basa, ang hangin malamig, at ang langit tila mabigat na may tinatagong bagyo.
Pag-uwi ko galing sa trabaho, basang-basa ang pantalon, ang sapatos kumakapit sa putik, at ang bitbit kong pagod ay parang isa pang bagyong sumanib sa labas.

Ang bahay namin, isang maliit na two-story sa Mandaluyong, ay bunga ng ilang taong pagod at pagtitipid — bunga ng apat na taon ng kasal ko kay Liza, isang babaeng palaging kalmado, mabait, at bihirang magsalita ng labis.
Accountant siya sa isang kompanyang import-export; maayos ang trabaho, tahimik ang buhay.
Kaya nang gabing iyon, pagpasok ko, halos hindi ako makapaniwala sa nakitang tagpo.

Si Liza, nakaupo sa mesa, may hawak na bote ng red wine — uri na hindi namin kayang bilhin nang basta-basta.
Pagkakita sa akin, ngumiti siya nang may halong kaba.

“Magpalit ka muna ng damit, Dan. May alak ako rito… uminom tayo ngayong gabi.”

Napatigil ako.
Hindi siya umiinom, hindi rin siya mahilig sa mga biglaang ideya.
Ngunit sino ba naman ang tatanggi?
Baka gusto niya lang ng maaliwalas na gabi, na para bang panandaliang bakasyon mula sa realidad.

Pagbalik ko mula banyo, may dalawang baso nang puno ng alak sa mesa.
Ang ilaw ay kulay ginto, ang ulan ay humahaplos sa bintana, at ang amoy ng alak ay mabango ngunit mapanganib.

Tahimik naming ininom ang una at pangalawang baso.
Nagkuwento siya tungkol sa trabaho — sa bagong boss, sa mga katrabaho, ngunit halatang pilit ang bawat tawa.
Tuwing tatama ang mata niya sa akin, parang may sinusukat, parang may inaaabangan.

Pagkatapos ng pangatlong baso, halos inabot niya na ako ng alak nang hindi tumitingin.
“Isa pa, Dan,” sabi niya, pilit ang ngiti.

Habang umiinom, napansin kong siya mismo ay hindi lasing.
Samantalang ako, kahit alam kong kaya ko pa, ay nagpanggap na lasing — upang makita kung saan patutungo ang lahat ng ito.

Pagkatapos, ako’y nagpahinga, kunwaring hindi na makagalaw.
Inalalayan niya ako papunta sa kama, dahan-dahang tinakpan ng kumot, at umalis ng kuwarto.

Paglapit ng halinghing ng ulan sa bubong, narinig ko rin ang mga yapak niya pababa.
Dahan-dahan akong bumangon, lumapit sa hagdan, at doon ko narinig — ang boses niya, pabulong, nanginginig:

“Nandiyan ka na ba?… Oo, lasing na siya. Ginawa ko na ang sinabi mo. Bilisan mo, hindi ko na kaya ito…”

Para akong nahulog sa kailaliman ng tubig.
Ang mga salitang “hindi ko na kaya ito” ay tumunog sa ulo ko tulad ng martilyo.
Sino ang kausap niya?
Ano ang “ginawa ko na ang sinabi mo”?

Hinayaan ko siyang magpatuloy, at habang nakapikit ang gabi, narinig ko pa ang huling tinig niya bago ibinaba ang telepono:

“Nasa bag ko na ang titulo. Pagdating mo, aalis na tayo. Hindi ko kayang manatili rito kahit isang araw pa.”

Ang titulo.
Ang tanging pag-aari naming mag-asawa — titulo ng bahay.

Lumipas ang ilang minuto, narinig ko ang pag-click ng kandado.
Mula sa bintana, nakita ko siyang bumababa ng hagdan sa ulan, bitbit ang bag na iyon.
Isang itim na kotse ang huminto sa dulo ng eskinita, at may lalaking bumaba — matangkad, may relo na mamahalin, at hindi ko kailanman nakita sa aming lugar.

Sumakay siya.
Ang kotse’y umalis.

Hindi ako sumigaw. Hindi ako tumakbo.
Umupo lang ako sa sahig ng kusina, habang lumalakas ang ulan, at doon ko naramdaman ang bigat ng mga salitang “hindi ko kayang manatili rito.”

Kinabukasan, wala pa rin si Liza.
Ang titulo ng bahay, wala na.
Ang bank account, halos walang laman.

Nagpa-leave ako sa trabaho at sinimulang hanapin ang mga sagot.

Binuksan ko ang laptop ni Liza.
Hindi niya na-log out ang kanyang Google account.
Doon ko nakita ang address ng isang café sa Taguig na madalas niyang puntahan sa nakaraang buwan.

Pumunta ako roon, nagtanong sa barista, at sinabi ng isa sa kanila:

“Sir, si Ma’am Liza po? Madalas siyang nandito, kasama ng isang lalaki. Parang nagtatalo sila minsan. Lagi nilang ginagamit ang laptop ni Ma’am.”

Nang marinig ko ang salitang laptop, parang may kumurot sa dibdib ko.
Naalala ko ang maliit na USB na palagi niyang dala sa bag — na inakala kong may mga spreadsheet ng trabaho.

Pag-uwi ko, hinalughog ko ang lahat ng gamit niya.
Wala ang USB.
Ngunit sa ilalim ng drawer ng aparador, may isang maliit na papel, nakatiklop:

“Kung may mangyari sa akin, ibigay ang USB sa pulis. Password: petsa ng kasal natin. – Liza.”

Ang kamay ko’y nanginig.
Hindi siya tumatakas — siya ay tinatakasan.

Tatlong araw akong hindi mapakali.
Hanggang isang gabi, sa tulong ng mga pulis na tumugon sa impormasyon ko, natagpuan nila ang itim na kotse sa isang saradong garahe sa Bulacan.
Doon, sa loob, nakahiga si Liza — payat, nanginginig, at may tali sa kamay.

Ang lalaking nandoon, si Ernesto Villanueva, ay isang senior manager sa kompanyang pinagtatrabahuan niya — kasalukuyang under investigation dahil sa money laundering at embezzlement.
Si Liza ang nakatuklas ng mga iligal na transaksyon at ginamit niya bilang leverage.
Ngunit bago siya makapagsumbong, ginipit siya ni Ernesto, kinuha ang titulo ng bahay bilang panakot, at pinilit siyang magsimula ng “drama” na para bang tatakas siya kasama nito — upang walang maghinala habang nililinis ng lalaki ang mga ebidensya.

Ang pag-inom ng alak, ang pagpapanggap na pagtakas — lahat iyon ay plano niyang gamitin bilang huling paraan upang makaligtas at maipasa ang USB sa pulis kung sakaling siya’y mapahamak.

Nang makita ko siya sa istasyon, umiiyak, humihingi ng tawad, wala akong nasabi kundi:

“Hindi mo kailangang humingi ng tawad. Ang importante, buhay ka.”

Makalipas ang ilang buwan, bumalik kami sa bahay.
Ang ulan ay bumabagsak pa rin, ngunit ngayon, sa bawat patak nito, may tunog ng paghilom.
Sa aparador, nakalagay ang USB — naka-lock sa kahon ng bakal.

Tuwing gabi, nagbubukas ako ng isang bote ng alak, hindi para malasing, kundi para alalahanin kung paano nagsimula ang lahat.
Uupo ako sa tabi niya, at kapag nagtagpo ang aming mga kamay, naririnig ko sa sarili kong isip ang tahimik na panata:

“Minsan, kailangan mong mapait sa gabi ng ulan para matutong maniwala muli sa umaga.”

At sa bawat ngiti ni Liza, alam kong totoo iyon.
Dahil may mga gabi sa Maynila na magtuturo sa atin na — ang tiwala, kapag nawala, ay hindi kailangang mamatay; minsan, kailangan lang itong muling ipanganak.