ISANG PULUBI ANG NAGBALIK NG NALAGLAG NA PITAKA — ANG GINAWA NG MAY-ARI AY NAGBAGO SA BUHAY NILANG DALAWA MAGPAKAILANMAN

Sa isang malamig na umaga sa Davao City, nakaupo si Mang Lando sa gilid ng bangketa malapit sa Roxas Avenue, yakap ang kanyang lumang bag na puno ng karton at ilang tirang tinapay na nakuha niya sa basurahan kagabi. Halos limang taon na siyang palaboy matapos masunog ang kanilang bahay sa Compostela. Simula noon, wala na siyang pamilya, wala na ring direksyon sa buhay—hanggang sa araw na iyon.

Habang abala ang mga tao sa paglalakad, napansin niya ang isang itim na pitaka na nahulog mula sa isang lalaking nagmamadaling pumasok sa kotse. Tinakbo ni Mang Lando ang wallet, ngunit bago pa man niya maibalik, nakalayo na ang sasakyan.

Napaupo siya ulit sa gilid ng kalsada, hawak-hawak ang mamahaling pitaka. Binuksan niya ito—may laman na ₱25,000, ilang credit cards, at isang ID na may pangalang “Marco Villanueva.”

Tumitig siya sa pera, at sa loob ng ilang segundo, kumalabog ang puso niya.
“Kung kukunin ko ‘to, baka may makain ako ng isang linggo… baka makaupa pa ako ng tulugan,” bulong niya sa sarili.
Pero agad niyang ipinikit ang mga mata. “Hindi ito akin.”

Tumayo siya at naglakad papunta sa pinakamalapit na istasyon ng pulis sa San Pedro Street. Pinakita niya ang wallet sa desk officer at iniwan ito, sabay lagda sa report. Umalis siyang walang hinihinging kapalit, ni hindi niya man lang alam kung makakarating sa may-ari.

Samantala, si Marco, isang 35-anyos na negosyante sa Davao na may furniture shop sa Matina, halos mabaliw nang mapansin niyang nawawala ang kanyang wallet. Nandoon lahat—pera, ID, at higit sa lahat, ang maliit na litrato ng kanyang yumaong asawa.

Pagkalipas ng ilang oras, tumawag ang pulisya. “Sir, may nagbalik ng wallet ninyo. Isang lalaking nagngangalang Lando.”

Mabilis siyang pumunta sa presinto. Pagkarating doon, ipinakita sa kanya ng pulis ang wallet, buo, walang kulang, pati litrato ng kanyang asawa ay nandoon pa.
“Nasaan siya?” tanong ni Marco.
“Sabi niya, ayaw daw niyang abalahin pa kayo, umalis na rin po siya.”

Hindi mapakali si Marco. Ilang araw niyang hinanap si Mang Lando sa parehong kanto kung saan ito nakita ng mga pulis. Hanggang sa sa wakas, nakita niya itong natutulog sa ilalim ng tulay sa Bankerohan, yakap ang lumang bag.

Lumapit siya at dahan-dahang ginising ang matanda.
“Manong, kayo po ba si Lando?”
Nagulat si Mang Lando, tumingin pataas, sabay ngiti. “Ah… opo, Sir. Kayo ‘yung may pitaka, ‘di ba? Pasensya na kung nadumihan ko pa ‘yung wallet, medyo madulas kasi ‘yung kamay ko.”

Napangiti si Marco. “Hindi mo alam kung gaano kahalaga sa akin ‘yung wallet na ‘yon. Hindi lang dahil sa pera, kundi dahil sa litrato ng asawa kong pumanaw.”
Tumango si Mang Lando. “Ang mahalaga po, naibalik ko. Ang pera, mapapalitan. Pero ang larawan, ‘di na.”

Tahimik si Marco sandali, tapos ay hinugot ang isang sobre. “Alam kong hindi mo hinihingi, pero gusto kong magpasalamat. Hindi lang sa ginawa mo, kundi sa ipinakita mong kabutihan.”

Ayaw sanang tanggapin ni Mang Lando, pero pinilit siya ni Marco. “Hindi ito suhol, Manong. Ito ay pasasalamat at simula ng bago mong buhay.”

Kinabukasan, dinala ni Marco si Lando sa kanyang maliit na furniture shop sa Matina. “Kung gusto mo, Manong, dito ka na magtrabaho. May libreng tulugan at pagkain.”

Lumuhang tumango si Lando. “Sir Marco, hindi ko alam kung paano ako magpapasalamat.”
Ngumiti si Marco. “Hindi mo kailangang magpasalamat. Ibinabalik ko lang ang kabutihan na ipinakita mo sa akin.”

Makalipas ang ilang buwan, naging masigla si Mang Lando. Naging maayos na ang katawan niya, may suot na maayos na uniporme, at madalas siyang makitang tinuturuan ang mga batang trabahador kung paano maging tapat sa trabaho.

Tuwing dumaraan si Marco, nakangiti siya. “Manong, parang tatay na kita dito,” biro niya minsan.
Tugon ni Lando, “At ikaw, parang anak na matagal ko nang hinahanap.”

Isang umaga, habang sabay silang nagkakape sa harap ng tindahan, sinabi ni Marco, “Manong, gusto kong ipangalan sa’yo ang bagong branch ng shop. ‘LANDO’S HANDMADE FURNITURE.’”

Napahawak si Mang Lando sa dibdib, mangiyak-ngiyak. “Sir Marco… hindi ko po alam na ganito pala kalaki ang kabutihang dala ng simpleng pagsasauli ng pitaka.”

Ngumiti si Marco. “Minsan, isang maliit na kabutihan lang ang kailangan para mabago ang dalawang buhay.”

At mula noon, hindi na ulit natulog sa lansangan si Mang Lando. Sa halip, gabi-gabi siyang natutulog sa maliit ngunit komportableng silid sa itaas ng kanilang tindahan sa Davao, dala ang panibagong buhay—at pusong puno ng pasasalamat