“Mr. Santos! Late ka na naman!”

Dumagundong ang boses ni Ms. Terrado sa buong Grade 6 classroom. Nakatayo sa pinto si Junjun, 12 taong gulang. Basang-basa siya ng pawis, putikan ang sapatos, at hingal na hingal.

“Sorry po, Ma’am,” nakayukong sagot ni Junjun.

“Araw-araw na lang, Junjun!” sermon ng guro. “Alas-siyete ang pasok, alas-otso ka na dumarating! Ano bang ginagawa mo? Nagpupuyat ka ba? Tamad ka bang gumising? Wala kang respeto sa oras ko!”

Nagtawanan ang mga kaklase niya.

“Junjun Late!”

“Junjun Pagong!”

Hindi sumagot si Junjun. Tinanggap lang niya ang sermon.

“Hindi na po mauulit, Ma’am.”

“Puro ka ‘hindi na mauulit’! Bukas, kapag na-late ka pa, drop ka na sa klase ko! Umupo ka!”

Sa sobrang inis, nagdesisyon si Ms. Terrado at ang Guidance Counselor na si Sir Al na puntahan ang bahay ni Junjun kinabukasan ng madaling-araw. Gusto nilang malaman kung bakit palagi itong nahuhuli.

Alas-singko pa lang ng umaga, nasa labas na sila ng barung-barong nina Junjun sa paanan ng bundok.

“Tingnan mo, Sir,” bulong ni Ms. Terrado. “Tulog pa siguro ang batang ‘yan.”

Pero biglang bumukas ang pinto.

Lumabas si Junjun. May maliit na backpack sa harap. At sa likod niya… may pasan-pasan siyang isang batang babae.

Si Maya — ang bunsong kapatid niya.

Payat, maputla, at walang mga paa mula tuhod pababa dahil sa isang inborn na kondisyon.

Natigilan si Ms. Terrado.

Sinundan nila ang magkapatid. Maputik ang daan, palayan ang dinaanan, may bangin, at kailangang tumawid sa isang mababaw na ilog.

Buhat-buhat ni Junjun si Maya sa likod.

“Kuya, ibaba mo muna ako,” mahina ang boses ni Maya. “Mabigat ako.”

“Hindi ka mabigat,” hingal na sagot ni Junjun. “Magaan ka lang parang unan. Malapit na tayo sa school mo.”

“Late ka na naman sa school mo, Kuya. Papagalitan ka na naman ni Ma’am Terrado.”

Ngumiti si Junjun habang inaayos ang buhat.

“Okay lang ‘yun. Sanay na ako. Ang importante, makapasok ka. Gusto mo pa rin maging accountant, diba? Para mabilhan mo ako ng kotse.”

“Opo, Kuya!”

Isang oras ang lakad bago marating ang Special Education Center. Pagkatapos ihatid si Maya, hinalikan ni Junjun ang noo nito.

Pagtingin niya sa relo — 7:30 AM na.

Tumakbo si Junjun pabalik ng bundok. Tumawid ulit sa ilog. Walang baon. Walang tubig. Ang laman lang ng tiyan niya — pagmamahal sa kapatid.

Napahagulgol si Ms. Terrado.

“Diyos ko… sinabihan ko siyang tamad… bayani pala siya.”

Pagdating ni Junjun sa school, 8:15 AM na.

“S-Sorry po, Ma’am, late po ul—”

Hindi niya natapos ang salita.

Yumakap si Ms. Terrado sa kanya sa harap ng buong klase.

“Sorry, Junjun,” umiiyak ang guro. “Hindi ko alam ang sakripisyo mo.”

Kinabukasan, may bagong off-road wheelchair si Maya at libreng tricycle service.

“Sakay na,” sabi ni Ms. Terrado. “Para hindi na kayo mahuli sa pangarap ninyo.”

—

Dalawampung taon ang lumipas.

Nasa Home for the Aged si Ms. Terrado, naka-wheelchair, walumpung taong gulang, mahina na ang katawan at mag-isa sa buhay.

“Ma’am Terrado,” tawag ng nurse. “May VIP kayong bisita.”

Sa garden, may nakaparadang itim na SUV. Bumaba ang isang lalaking naka-barong.

Lumapit ito at nagmano.

“Sino ka, iho?” tanong ng guro.

Ngumiti ang lalaki.

“Ma’am… sorry po, late na naman ako.”

Natigilan siya.

“J-Junjun?”

“Opo, Ma’am. Yung laging late.”

Bumaba mula sa SUV ang isang babaeng naka-business suit, sakay ng electric wheelchair.

“Hello po, Ma’am Terrado,” sabi nito.

“M-Maya…”

“Isa na po akong Civil Engineer,” sabi ni Junjun. “Ako ang gumawa ng bagong kalsada at tulay sa bundok.”

“At ako po ay CPA Lawyer,” sabi ni Maya. “CFO ng kumpanya ni Kuya.”

Ipinakita nila ang larawan ng isang gusali.

THE TERRADO PAVILION

“Dito na po kayo titira,” sabi ni Maya. “May nurse, caregiver, at clinic. Habambuhay po kayong aalagaan.”

Napahagulgol si Ms. Terrado.

Lumuhod si Junjun.

“Noong buhat-buhat ko si Maya… binuhat niyo po kami ng malasakit.”

Hinawakan niya ang wheelchair.

“Ngayon po… kami naman ang magbubuhat sa inyo.”

Umalis si Ms. Terrado sa Home for the Aged — hindi naglalakad, pero lumilipad sa saya, karga ng pagmamahal ng dalawang batang minsang tinulungan niyang mangarap.