Isang dalagang Janit ang naglilinis lang ng CR. Pero nang aksidenteng mahulog ang bag niya, isang lumang larawan ang bumagsak at nagpaluha sa mismong CEO. Sa linaw ng puting ilaw na malamig at walang emosyon, kumikinang ang tiles ng pangdalawahang CR sa 11th floor. Amoy chlorine, amoy disinfectant, amoy ng araw-araw na pag-uulit ng parehong kilos, wisik, kuskos, pahid.

Sa tabi ng asul na balde na may dilaw na pampatulo ng map, nakaluhod si Iana. 22amp naka-orange na uniporme ng janitorial. May mga bahid ng lumang mantsa ang manggas at tuhod na parang mapa ng bawat sahig na pinagdaanan niya. Hawak niya ang maliit na pad na pangkuskos paikot-ikot sa isang singit ng dumi na ayaw bumitaw.

Kung makatigas ka, akala mo ikaw ang boss.” bulong niya sa dumi. Pinipigilang matawa sa sariling biro. Sa gilid niya, nakabukas ng bahagya ang lumang brown na bag. Minsan ay inipit ng pinto kaya may hiwa na sa gilid at doon nakasiksik ang mundo niya. Wallet, payong, baon na tinapay at isang lumang litrato na laging nakakabit sa loob na parang puso na ayaw maiwan.

Si Iana ang pinakabata sa team ni ate Mirna ng night shift pero pumapalit siya ngayong hapon dahil may nag-leave. Mula 5 ng umaga, naglalakad na siya papuntang building. Hindi pa gabi pero pagod na ang tuhod niya. Kahit gaanon may dahilan kung bakit hindi niya maiiwan ang trabahong ito. Ang saysay ng bawat kuskos sa sahig.

Ilang hakbang palapit sa isang taong matagal na niyang hinahanap. Kumaluskos ang pinto, isang boses ng lalaking pormal. Excuse me, occupied ba ito? Napalingon siya. Nauna ang kurbata. Sumunod ang mamahaling abo at pilak na suit at ang malamig na tindig ni Marco Salcedo, ang CEO ng buong Gusali. Yung pangalang nababasa lang ni Iana sa mga email at tarpolin ng award sa lobby.

Sir, pasensya na. Sandali na lang po, matatapos na. Sabi niya at agad tiniklo pong map. Tumanggo ang lalaki na parang wani pero halatang nagmamadali. May tawag daw siyang kailangang sugutin. Sabi ng PA niya kanina sa elevator. Narinig lang ni Iana bago siya bumaba sa palapag ng CR. Bago tayo magpatuloy, i-comment mo muna kung saang probinsya ka nanonood.

Kung hilig mo ang ganitong kwento, paki-hit ang like, mag-subscribe at i-tap ang bell para hindi ka mahuli. Dahil bukas may bago na naman tayong kwentong puno ng twist, ka panipaniwala at may nakakagulat na ending. Tara na, itulay na natin. Kumuha si Iana ng pamunas para ipunasan ang basang madadaanan ng sapatos. Sa pagmamadali, natukod niya ang bag.

Gumulong ito, bumuka at mula roon ay dumulas ang isang lumang litrato at tumilaok ng tunog sa tiles na tila basag na manipis. Bago pa niya masagip, dumapa ang larawan sa sahig. Nakalitaw ang dalawang nakangiting kabataan sa ilalim ng araw magkayakap sa tabi ng lumang puno. Sa likod, nakasulat sa kumupas na tinta. Para kay M. Huwag mo akong kalimutan.

T napatigil si Marco sa may pinto. Parang may aninong pumigil sa paghinga niya. Binitiwan niya ang hawak na cellphone. Marahan siyang lumapit waribang may kumakaway mula sa malayong ala-ala. Nang yumuko siya at makita ng malapitan ng litrato, nanginig ang baba niya na parang bata. Hindi maaari! Bulong niya at ang malamig na boses na sanay sa boardroom ay biglang nabasag.

Saan mo nakuha to?” Nadala ni Yana ang bag at mabilis na pinulot ang litrato. “Pasensya na po sir. Sa sa akin po yan.” Binalik niya sa bag na parang kumakarga ng bagong panganak. Hindi kumilo si Marco. Nakatingin lang siya. Parang nalugmok sa isang puntong biglang bumukas ang pader ng panahon at lumabas ang isang mukha. Sino ka? Tinanong niya.

Hindi na ang CEO na nag-uutos kundi ang taong naghahanap. Ihan na po. Mahinang sagot niya. Hindi makaintindi kung bakit ganito ang laki ng pag-ugay ng tanong. Gusto niyong punasan ko na po ‘yung Pwede bang makita ko ulit yung larawan? Hindi utos kundi pakiusap. Makingisang tono may panginginig na di maitago. Nag-aalinlangan si Iana.

Walang nakakita pang iba sa larawang iyon liban sa kanya. Ngunadit’t may kung anong kapangyarihan ang mata ng lalaki. Hindi galit kundi pagkilala. Inabot niya ito dahan-dahan. Pagdikit niya ng hinlalaki at hintuturo maingat na para hindi masira ang mga taon na nakasapaw sa papel. Teresa, bulong niya.

Halos mahulog ang pangalan sa labi. Ako ito. Ako ito noong nasa kolehiyo pa. At si Teresa ang napapikit siya. Pumalalim ang hininga. Si Teresa ang unang minahal ko. Umikot ang mundo ni Iana. Kilalang-kilala niyo po si Mama. Tapos para bang pumutok ang isang bell, alingawngaw sa korridor ang sagot sa tanong na dala-dala niya mula bata.

Mama! Pasalitang pag-uulit niya na may pagmamay-ari. Marahang tumanggo si Marco. Huling nakita ko siya sa peer noong bumagyo. Ilang linggo kaming hindi nagkausap. Nang tumigil ang ulan at bumalik ako sa bahay nila, wala na sila. Sabi ng kapitbahay lumuwas ng probinsya. Sinubukan kong hanapin pero napahawak siya sa dibdib.

Pinindot ang pinong tela ng Amerikana. Pinilit ako ng tatay kong mag-focus sa negosyo. Doon nagsimula ang lahat ng lamig. Tahimik na tumulo ang luha ni Marco. Hindi ungol, hindi isigaw. Tahimik tulad ng mga taong matagal ng hindi umiyak. Bakit? Nasa iyo ang larawang to. Nalunok ni ang bigat. Ito ang nag-iisang iniwan sa amin ni mama.

Sabi niya, “May binata raw buong pusong nangakong babalikan sila.” Pero hindi siya nakabalik at hindi na siya umabot para ipaliwanag kung bakit. Napahinto siya. Mahirap ibalita ang katotohanang matagal niyang kinarga. Namatay po si mama noong 10 taon ako. Simula noon, dala-dala ko po ang litrato para kung sakaling makita ko yung binatang lalaki, may ebidensya akong totoo ang kwento niya.

Nanginginig ang kamay ni Marco. Iliana mahinang sabi. Ilang taon ka na at kailan ka pinanganak? Bemudus po. Deyembre 12 ang birthday. Parang nawasak ang pinto na matagal ng nakasara sa utak ni Marco. Disembre 12. Bumulbong siya na parang panalangin. Eksaktong ilang buwan matapos ang huling araw na magkasama kami ni Teresa.

Nakatitig si Eliana sa sahig, sa pad ng pangkuskos, sa asul na balde, sa puting pader. Walang engrandeng musika. Tanging ingay lang ng aircon ang maririnig. Pero sa pagitan ng lamig ng tiles at init ng biglang pag-asa, may tunay na milagro. Nakakapit ang kanilang manatingin at isang iglap.

Parang dalawang punto sa mapa ang nagtagpo. “Sir Marco, sabi ni Eliana, hindi alam kung ano ang itatawag. Huwag po kayong mag-alala. Hindi po ako humihingi ng kahit ano. Gusto ko lang po talagang malaman ang kwento. Kung kung kayo ang M sa likod ng litrato, malamang kayo rin ang sagot sa matagal ko ng tanong. Hindi mo kailangang humingi sa agagot ni Marco.

Ako ang dapat humingi ng tawad sa’yo sa nanay mo. Humakbang siya paabante at parang nabura ang tabin ng hierarchy. Ang CEO ay tumabi sa janitre sa sahig ng CR. Hindi iniinda ang mahal na pantalon niyang mababasa. Kung papayag ka, gusto kong alamin. DNA test. Ano mang kailalan? Hindi kita iiwan sa tanong. Tumango si Iana pero bago pa sila tumayo, inabot ni Marco ang pamunas. “Pahiram!” sabi niya.

Pilit na kumikindat ang mata sa gitnagang luha. Makakasim madulas ka pa sa luha ko. Sila ang sabay na nagpunas ng tiles. Isang tanawin na kung may makakita hindi maniniwala. Ang pinakamasungit na CEO nakaluhod. Humahalo ang yaman sa amoy chlorine. Mabilis ang sumunod ng mga pangyayari. Personal na inasikaso ni Marco ang pagkuha ng DNA sample sa klinikang ka-partner ng kumpanya.

Si Iana parang nauupos at napupuno sa parehong sandali. Naiilang, natatakot pero may hatak na lihim na sabi nung loob. Ito na yon. Samantala, kumalat sa floor ang cheismis. Si Sir ba ‘yun umiyak? Sa CR. Sino ‘yung Janet na kasama niya? Parang anak daw. Hindi pinansin ni Marco ang bulungan. Sa halip, dumiretso sila sa maliit na pantry.

Ibinili niya si Iana ng mainit na pandisal at sopas. Unang beses na may nag-alok sa kanya ng almusal sa mismong gusali na pinaglilinisan niya. Sa pagitan ng pagsubo, ipinagtapat ni Marco ang kabataan niya. Paano siya nagtrabaho sa hardware ng Ama? Paano niya nakilala si Teresa sa samahang pang unibersidad na tumutulong sa mga nakaligtas sa bagyo? Paano niya sila nakita sa ilalim ng tulay habang namimigay ng lugaw? Paano niya ipinangako kay Teresa na mag-iipon sila para sa hinaharap? At paanong sinira ng isang galit na amang biring ang lahat. Matagal kong itinuring

na sugat ang nakaraan. Sabi ni Marco, kumakapal ang boses. Ngayon ko lang naisip, sugat man ‘yun, may laman. At ikaw pala ‘yun. Si Iana naman tahimik na nagkwento kung paano siya ginabayan ni Teresa hanggang makapagsarili. Paano siya tumigil ng isang taon sa pag-aaral para magtrabaho sa cantine? Paano sa pinalad makapasok bilang utility sa gusaling ito? Alam niyo po minsan sumisilip ako sa labi at tinitingnan ang portrait niyong naka-frame.

Sinasabi ko sa sarili ko, siguro kung makita ko yang taong yan, kayang sagutin ang mukha niya kung bakit mabigat ang dibdib ko. Hindi ko inaakalang dito mismo tayo magkakakilala sa CR. Lumipas ang tatlong araw na parang taon. Sa ikaapat, dumating ang resulta. Hindi sa email kundi personal na inabot ng lab technician.

Sa loob ng maliit na conference room, habang nakaupo sa magkabilang dulo ng mesa, binaligtad ni Marco ang papel. Dumama ang araw sa black print at sabay nilang binasa. 99.99% probability. Walang sumigaw. Wala ring nahimantay. Sa halip, dahan-dahang tumayo si Marco. Parang batang natutong maglakad sa unang pagkakataon at lumapit kay Iana.

Anak, maingat ang bigkas. Parang sinasayaw ang bawat titik. Kung pahihintulutan mo, tatawagin kitang ganon. Parang sumabog ang loob ni Iana sa liwanag. Tay, ang tanging nasabi niya. at muli silang nagyap hindi na sa malamig na tiles kundi sa gitna ng silid na dati puro meeting lang ng numero. Gayon may tao na. Hindi natapos sa yakap ang kwento.

Ilang linggo ang lumipas nagmistulang bagyong mabuti ang pagbabago sa kumpanya. Ipinatawag ni Marco ang lahat ng empleyado sa auditoryum. Sa entabladong may LED wall na karaniwang presentasyon ng revenue at market share, tumayo siya kasama si Iana. Naka-orange pa rin pero malinis na malinis at may nameplate na bago.

Magandang umaga panimula ni Marco. Bilang CEO, lagi kong sinasabi na ang asset natin ay mga teknolohiya at kliyente. Ngayon, babaguhin ko yun. Taong kumikilos ang tunay na asset. Nagsisimula sa mga pinakakita ang mga naglilinis ng sahig na pinapatungan ng tagumpay natin. Nagbulungan ng mga tao. Tahimik si Iana sa tabi.

Ipinwesto ni Marco ang kamay sa balikat niya. Nakilala ko si Iana nitong nakaraang linggo sa CR habang ginagawa niya ang trabahong hindi natin napapansin. Sa kabay nito, natagpuan ko rin ang isang bahagi ng sarili kong matagal ng nawala. Kung napansin niyong may bagong program tayo sa intranet, ito yun. T Project, Training, Tuition, Atika, Teresa.

Libre at kontratang aral para sa lahat ng utility at janitors na gustong magtuloy ng pag-aaral. Scholarship para sa anak nila at dagdag benepisyo para sa pamilya. Utang ko ito sa nanay niya at utang ko ito sa lahat ng inang nagtitiyaga para umusad ang mundong to. Hindi mapigilan ni Iana ang luha. Pero nakangiti siya. Hindi ang ngiting utang kundi ngiting may sariling lakad.

Pagkatapos ng ano, dumumog siya ng mga kasamahan niya sa janitorial. Iana, grabe sabi ni ate Merna. Anak ka pala ni sir. Tawa at yakap. Kasabay ng sari-saring pangarap na biglang nagkaroon ng pinto. Sa hapon ding iyon, bumalik si Iana sa 32nd floor CR. Hindi para maglinis kundi para tumingin pa ng sandali sa tiles na minsang nao ang litrato at bumukas ang langit.

Hinaplos niya ang pad na nakasabit sa lagayan ng kagamitan. Minsan palang ginamit pero parang medalya na. Pumasok si Marco. Hindi na ang CEO na seryoso lang. Ama na may dalang maliit na frame. Inilagay niya iyon sa pader sa gilid ng salamin. Ang lumang litrato nina Marco at Teresa ngayon ay malinis at nakalagay sa loob ng salmin.

May bagong caption sa bawat sahig na kinuskos ng pag-asa. May pamilyang nagkikita. Nagkatitigan silang mag-ama sa repleksyon. Tay, pwede bang sa Sabado puntahan natin ang puntod ni mama? May matagal siyang hinihintay. Pupuntahan natin. Sagot ni Marco. Mahigpit ang kamay sa balikat niya. At mula roon, sisimulan nating buuin ang mga taon.

Hindi sa boardroom, hindi sa entablado, kundi sa mga sahig na nilakad natin sa mga taong bumati at binati natin sa bawat tiles na pinunasan mo noong araw na yon. Huminga ng malalim si Iana. Sa pagitan ng puting ilaw at makinis na tiles, narinig niya ang pintig ng isang bagong araw. Mula sa pagiging dalagang naglilinis lang ng CR. Ngayon ay anak na nakatagpo ng ama at dalawahang paglalakbay na maglilinis naman ng mga lumang sugat.

At sa tabi ng asul na balde at dilaw na pampatulo kumintabang sahig. Hindi lang dahil sa pad ni Iana kundi dahil may dalawang paa na mag-ama na marahang humakbang tungo sa liwanag. Aral sa kwento natin ngayon? I-share mo yan sa comments. Kung nag-enjoy ka, paki-hitang like.

Huwag kalimutang mag-subscribe at i-tap ang notification bell para palagi kang una sa mga bago kong upload araw-araw. Ang suporta mo ang inspirasyon ko para gumawa pa ng marami pang kwentong tulad nito. Kita hits bukas. M