Sa isang malawak na mansyon sa San Juan, nakatira ang kilalang negosyanteng si Alejandro Vergara. Siya ay isang tanyag na milyonaryo na nakapagpatayo ng iba’t ibang kumpanya mula real estate hanggang sa mga hotel at resorts sa iba’t ibang panig ng bansa. Subalit sa kabila ng tagumpay, madalas ay malungkot at malamig ang kaniyang tahanan.

Siya’y biudo na. Namatay ang kanyang asawa. Limang taon na ang nakalilipas dahil sa isang malubhang karamdaman. Ang sugat ng pagkawala ay hindi pa ring tuluyang naghihilom at kahit anong karangyaan ay hindi kayang punan ang kakulangan sa kanyang puso. Sir, tapos na po ang breakfast ninyo. Gusto niyo po bang ipaghanda pa ng kape? Tanong ng butler na si Mang Carlos. Hindi na Carlos.

May meeting pa ako mamaya. Akisabi na lang kay Marisa na dalhin ang mga bata sa school. Malamig na tugon ni Alejandro habang inaayos ang kaniyang nektay. Ang kambal niyang anak na sina Adrian at Andrea, parehong pito taong gulang, ay lumaki sa piling ng mga yaya at kasambahay. Matalino ang mga bata ngunit kitang-kita sa kanilang mga mata ang pagnanais ng presensya ng isang ama.

Madalas hindi nakakausap ng maayos ni Alejandro ang kanyang mga anak dahil abala ito sa negosyo. Kahit na andoon siya sa iisang bahay, tila pa napakalayo niya sa kanila. Maraming trabaho si Papa. Next time ha. Tumalikod na siya kaagad. Bitbit ang maletang puno ng mga dokumento. Naiwan si Andrea na nakatumo.

Hawak ang makulay na papel na hindi man lang nasilayan ng kanyang ama. Si Adrian naman bagaman mas tahimik ay palaging sumusulyat sa malalayong pintuan ng opisina ng Ama. Umaasang tatawagin siya kahit isang beses. Sa loob ng mansion, marami mang tao, mga kasambahay, driver, hardinero, tila ba nag-uumapaw sa katahimikan ang mga dingding na marmol, chandeliers na nagliliwanag at malalaking hagdanan ay hindi kayang itaboy ang pakiramdam ng kawalan.

Ang mismong mga bata ay masaya lamang tuwing kasama ang kanilang yaya ngunit nararamdaman nila ang puwang sa kanilang pamilya. Si Alejandro naman sa kabila ng kanyang pagod ay hindi makalapit sa mga anak. Hindi dahil hindi niya sila mahal kundi dahil hindi niya alam kung paano ipapakita. Sa loob ng kanyang isip, siya’y nababalot ng takot.

Baka kapag naging malapit siya sa mga bata, muli siyang masaktan kapag may nangyaring masama. tulad ng pagkamatay ng kanyang asawa. “Carlos,” wika niya isang gabi habang nasa study. “Tingin mo ba, sapat na ba ang oras na ibinibigay ko sa kambal?” Nag-aatubili si Mang Carlos bago sumagot, “Sir, hindi ko po kayang magsinumaling.

Sa totoo lang po, hinahanap kayo ng mga bata. Hindi lang nila masabi sa inyo ng direkta. Alam ko pong mahal na mahal ninyo sila pero hindi nila nararamdaman.” Nan nahimik si Alejandro. Sa bawat pagtulog niya, naririnig niya ang tawa ng kambal sa kabilang dulo ng mansyon kasama ang kanilang yaya. Ngunit sa tuwing papasok siya sa kanilang silid, biglang titigil ang kasiyahan.

Tila ba hindi sila komportable kapag siya ay naroroon? Bakit parang ako pa ang estranghero sa bahay na ito? Bulong niya sa sarili. Isang araw, dumating ang balita na aalis ang kanilang matagal ng yaya dahil uuwi na ito sa probinsya para alagaan ang sariling pamilya. Nataranta si Alejandro. Alam niyang mahirap humanat ng taong mapagkakatiwalaan lalo na’t kambal ang inaalagaan.

Sinabi niya kay Mang Carlos na maghanap ng bagong katulong para tumutok sa mga bata. Sir, marami pong applikante pero karamihan walang sapat na karanasan sa mga bata. Sabi ni Mang Carlos, “Mabuti pa siguraduhin mong may malasakit. Hindi ko kailangan ng perpektong credentials. Kailangan ko ng taong magtatapat sa mga bata.

” Sagot ni Alejandro na may bahid ng pagdududa. Samantala, patuloy na lumalalim ang pagitan ng Ama at mga anak. Si Adrian ay madalas nagkukulong sa kwarto at nagbabasa ng mga libro. Samantalang si Andrea ay naglalaro mag-isa ng mga laruan. Kahit nasa gitna ng maraming bagay at luho, lumalaki silang tila walang tunay na gabay mula sa kanilang sariling ama.

Dumating ang isang pagkakataon na dumalaw ang kapatid ni Alejandro. Si Ramon at napansin ang kalagayan ng mga bata. Alejandro, nakikita mo ba ang nangyayari? Oo. Nabibigyan mo sila ng lahat ng bagay. Pero sa tingin mo ba iyun lang ang kailangan nila? Nakikita kong lumalaki silang uhaw sa atensyon ng magulang. Mariing tumingin si Alejandro sa kanyang kapatid.

Hindi mo alam kung gaano kahirap. Araw-araw kong pilit kinakalimutan ang sakit ng pagkawala ni Lisa. Paano kung mawala ulit sila? Kung patuloy mong iiwasan, baka hindi sila mawala sa katawan mo pero mawawala sila sa puso mo. Dugon ni Ramon bago tuluyang umalis. Ang mga salitang iyon ay lalong tumatak sa isip ni Alejandro. Kinagabihan, habang nakatanaw siya sa kwarto ng kambal mula sa pasilyo, nakita niyang magkasama silang natutulog sa iisang kama.

Hawak-hawak ang kamay ng isa’t isa. Doon niya napagtanto kung gaano kalayo siya sa kanyang sariling dugo laman. Ang mansion na dati simbolo ng tagumpay at karamyaan ay unti-unting nagiging bilangguan ng kanyang damdamin. Sa mga susunod na araw, sisimulan ng malaking pagbabago sa kanilang buhay sa pagdating ng isang bagong tao.

Isang simpleng babae na magbibigay ng bagong kulay hindi lamang sa buhay ng kambal kundi pati na rin kay Alejandro. Kinabukasan, nagsimula ng dumagsa ang mga applikante para sa posisyon ng bagong katulong. Sa malawak na receiving area ng mansion, isa-isang nakapila ang mga kababaihan. Karamihan ay may dala pang folder ng kanilang mga credentials at mga litato.

May ilan na pormal ang suot. May ilan namang halatang kinakabahan. Ang ilan sa mga kasambahay ay pasimpleng nagbubulungan habang pinagmamasdan ang mga applikante. Parang mahirap yata ang trabaho dito. Ang daming requirements ng boss. Bulong ng isang applikante sa katabi. Oo nga. Sabi nila is strikto raw si Mr. Vergara. Anong pangalan mo? Rosa po.

Sir naninginig na sagot ng babae. Bakit gusto mong magtrabaho dito? Napakagatlabo si Rosa bago sumagot. Kailangan ko po ng trabaho para matustusan ang mga magulang ko sa probinsya. Matanda na po sila at ako na lang ang inaasahan. Pahimik na nagmasid si Alejandro. Pagkatapos ng ilang sandali, tumango siya. Ikaw na ang pipiliin ko.

Simula bukas, dito ka natitira. Makakausap mo si Carlos para sa detalye. Nabigla ang lahat pati na ang headmate, “Sir, sigurado po ba kayo?” Ang dami pong mas ma-experience. Desisyon ko na ‘yon. Matigas na sagot ni Alejandro. Kinabukasan, nagsimula si Rosa sa trabaho. Maaga siyang gumising bago pa man sumikat ang araw, tinulungan niya ang kusina sa paghahanda ng almusal.

At pagkatapos ay tinawag siya ni Mang Carlos. Naayon, ipakikilala na kita sa mga bata. Maghanda ka. Medyo malikot ang mga iyon. Dinala siya sa silid ng kambal. Pagbukas ng pinto, tumambad ang magulo at makulay na kwarto. May mga laruan sa sahig. Nakakalat ang matalibro at may mga papel na may guhit. Ang kambal parehong nakaupo sa kama ay nakatingin sa kaniya na may pagtataka.

Mga bata, sabi ni Mang Carlos, “Ito si Ate Rosa. Siya na ang mag-aalaga sa inyo mula ngayon.” Natapamewang si Andrea ang mas makulit sa kambal. “Hindi namin siya kilala. Ayoko.” Tahimik namang nagbasa si Adrian ngunit palihim na sinulyapan si Rosa. Ngumiti si Rosa at main lumapit. Hello Adrian. Hello, Andrea.

Ako si ate Rosa. Huwag kayong mag-alala. Hindi ko kayo pipilitin. Basta andito lang ako kung kailangan niyo ng kasama o may mag-aalaga. Hindi ka ba aalis agad tulad ni Yaya Melba? Tanong ni Andrea. May bakas ng lungkot sa mukha. Saglit na natahimik si Rosa bago sumagot. Hindi. Hangga’t kailangan niyo ako, mananatili ako dito.

Lumipas ang unang araw na puno ng pagsubok. Hindi agad lumapit ang kambal kay Rosa. Si Andrea ay nagtataray, tumatakbo at nagtatago tuwing susubukan siyang lapitan. Si Adrian naman tahimik na nagmamasid. Parang sinusuri kung mapagkakatiwalaan siya. Sa kabila nito, hindi sumuko si Rosa. Nilinis niya ang kanilang kwarto, inayos ang mga laruan at naglagay ng maliit na flower vase sa mesa.

Hindi man niya kaagad nakame ang loob ng kambal, ramdam nilang may kakaibang presensya si Rosa. Hindi siya basta utusan lamang kundi isang taong marunong magpakumbaba. Pero kapag nakuha mo, malaking sweldo, sagot ng isa. Habang isa-isang ini-interview ni Mang Carlos at ng headmade ang mga applikante, pumasok ang isang payak na babae.

Si Rosa, galing probinsya nakasuot ng simpleng blusa at lumang palda. May dala lang siyang lumang envelope na naglalaman ng kanyang birth certificate at clearance. Hindi siya kasing elegante ng ibang aplikante pero kitang-kita sa kanyang mga mata ang kababaang loob at determinasyon. Pangalan, tanong ni Mang Carlos habang sinusuri siya mula ulo hanggang paa.

Rosa po, Rosa Santiago, mahinahong sagot niya. May karanasan ka na ba sa pag-aalada ng bata? Sa probinsya po, nag-alaga ako ng mga pamangkin ko. Wala po akong anak pero marunong po akong mag-asikaso ng mga bata. Maruning din po akong magluto ng mga simpleng pagkain. Tumaas ang kilay ng headmaade. Hindi ba’t masyado kang baguhan? Ang mga anak ni sir ay kambal.

Hindi madaling alagaan ang dalawang bata na sabay. Yumuko si Rosa, pinipigil ang kaba. Alam ko pong hindi madali pero gagawin ko po ang lahat. Hinding-hindi ko po sila pababayaan. Nang dumating si Alejandro mula sa opisina, inabutan niya ang huling bahagi ng interview. Pinagmasdan niya si Rosa mula sa malayo. Hindi siya kasing ganda o kasing pino ng ibang aplikante ngunit may kakaibang aura ng taseryosuhan sa kanyang mga mata.

Carlos, utos ni Alejandro. Ako na ang pipili. Sabihin mo na lang sa iba na maghihintay na lang sila ng balita. Lumapit siya sa harap ng mga aplikante at naglakad paikot. Tumigil siya sa harap ni Rosa. Ikaw. Sa hapunan, hadang magkasamang kumakain ng pamilya sa mahabang mesa. Halos hindi nag-uusap ang kambal at ang ama.

Tahimik na kumakain si Alejandro habang binabasa ang mga papeles. Pinagmamasdan ito ni Rosa mula sa gilid. nagtataka kung bakit tila walang komunikasyon ang pamilya. “Papa,” biglang sabi ni Andrea, “Hindi niyo po tiningnan ang drawing ko.” Hindi nag-angat ng tingin si Alejandro. “Anak, bukas na lang busy pa si papa.” Sumimangot si Andrea at ibinagsak ang tinidor.

“Kindi niyo po naman ako pinapansin eh.” Tumakbo siya palabas ng dining hall. Naiwan si Adrian na kayuko. Dahan-dahang lumapit si Rosa at pabulong na kinausap ang bata. Ayaw mo bang habulin si ate mo? Baka gusto niya ng kasama. Tumingin lang si Adrian. Saka siya mahigpit na hinawakan sa kamay. Isang simpleng kilos na nagbigay ng bigat sa puso ni Rosa.

Kinagabihan, kinausap ni Alejandro si Mang Carlos. Kamusta ang bagong katulong, sir? Simple lang siya pero masipag. Hindi siya madaling sumuko kahit suplado ang mga bata. Pagmasdan mo siya, gusto kong sigurado na mapagkakatiwalaan. Mariing bilin ni Alejandro. Sa kabila ng malamig na pagtanggap, naramdaman ni Rosa na isang mabigat na responsibilidad ang kanyang pinasok.

Ngunit sa kaibuturan ng kanyang puso, may lakas siyang hatid. Isang paninindigang hindi siya aatras. Para kay Rosa, hindi lang ito basta trabaho. Ito’y isang pagkakataon na maramdaman niyang may halaga siya at baka sakaling matagpuan din niya ang bagay na matagal na niyang pinapangarap. Ang maging bahagi ng isang pamilyang matagal niyang hinanap.

Makalipas ang ilang araw mula ng magsimula si Rosa, bilang bagong katulong, hindi pa rin siya lubos na tinatanggap ng kambal. Sa bawat oras n susubukan niyang lapitan sila. Agad siyang tinatanggihan lalo na ni Andrea. Si Andrea ang mas malikot at palaban. Madalas ay ipinapakita niya ang kanyang pagtutol sa presensya ng bagong yaya. Ayoko sa kanya.

Gusto ko si Yaya Melba. Sigaw ni Andrea habang nagtatakbo palabas ng sala. Sinundan siya ni Rosa dahan-dahan at walang pagod na nakangiti. Andrea, hindi ko naman papalitan si Yaya Melba. Nandito lang ako para tulungan ka. Pwede ba tayong maglaro? Hindi. Hindi kita kilala. At muling nagkulong bata sa kanyang silid. Samantala, si Adrian ay kakaiba, tahimik at mas mapagmasid.

Habang abala ang ate niya sa pag-arte ng pagtutol, si Adrian naman ay nakaupo sa isang sulok. Nagbabasa ng librong pambata. Paminsan-minsan ay titingin siya kay Rosa ngunit walang imik. Isang hapon, sinubukan ni Rosa na samahan ang kambal sa kanilang meryenda. Inilapag niya sa mesa ang platong may tinapay at gatas. Adrian, Andrea, kain tayo.

Masarap itong tinapay na may palaman. Alok niya. Sumimangot si Andrea. Hindi ko gusto yan. Hindi ka marunong gumawa ng masarap na sandwich tulad ni Yaya Melba. Napangiti si Rosa. Hindi nagpatalo sa Imis. Kung gusto mo, turuan mo ako. Paano ba ginagawa ni Yaya Melba? Ituturo mo sa akin tapos sabay tayong gagawa. Saglit na natahimik si Andrea.

Hindi niya inasahan na imbes na mapikon, tila handa si Rosa na sumunod sa gusto niya. Nagsimulang umayos ng upo si Andrea at sa kabila ng kanyang pagmamatigas ay inilahad kung paano niya gustong pinapahid ang palaman sa tinapay. Si Rosa naman ay masinsinang nakinig na kangiping parang batang natutuwa sa pagtuturo ng isang guro.

Habang abala silang dalawa, tahimik na lumapit si Adrian. Kumuha siya ng isang baso ng gatas at umupo sa tabi ng kanyang ate. Walang salita ngunit iyon ang unang hakbang ng pagbubukas ng bata sa bagong yaya. Salamat Andrea. Ang galing mong magturo. Tingnan mo ang ganda ng sandwich natin. Nakangiping sabi ni Rosa habang ipinapakita ang maayas na hiwa ng tinapay.

Hindi man umamin bakas sa mukha ni Andrea ang unti-unting pagkalma. Ngunit hindi ibig sabihin ay naging madali ang lahat. Sa mga sumunod na araw, sinubukan pa ring pahirapan ng kambal si Rosa. Nagmamatigas silang ayaw magpabihis, ayaw mag-toothbrush at madalas ay nagtatago ng kanilang gamit. Sa bawat pagkakataon, hindi sumuko si Rosa.

Imbes na pagalitan, tinutugunan niya ito ng pasensya at lambing. Isang gabi ng oras na ng pagtulog, muling nagmatigas si Andrea. Ayoko matulog. Hintayin ko si papa. Gusto ko si Papa ang magkwento. Napayuko si Rosa. Alam niyang bihira si Alejandro sa mga oras na yon. Nasa opisina pa ito o kaya na may abala sa kanyang mga negosyo.

Ngunit hindi niya sinira ang pag-asa ng bata. Alam mo Andrea, noong bata pa ako, ikinukwento sa akin ng lola ko ang tungkol sa isang diwata sa Gubat. Gusto mo bang marinig?” Biglang tumigil ang bata sa paghiga at nagtanong, “Totoo ba yun?” Mumiti si Rosa. “Hindi ko alam kung totoo, pero yun ang kwento ng lola ko.

At kahit hindi totoo, nakatulong iyon para mabilis akong makatulog.” Sa wakas, nahiga si Andrea at nakinig sa kwento. Si Adrian naman, tahimik na humiga sa kabilang kama. Nakatalikod ngunit halatang nakikinig din pagkatapos ng ilang minuto pareho silang nakatulog kapiling ang tinig ni Rosa. Kinabukasan, sa unang pagkakataon, nakitang magkahawak ang kambal ng kamay ni Rosa habang naglalakad pababa para mag-agahan.

Pinagmamasdan ito ni Mang Carlos mula sa gilid at napailing. Kung putuusin, may kakaiba talaga sa babaeng ito. Hindi madaling pasunurin ang kambal pero tila may paraan siya. Ngunit hindi lahat ay natuwa. Ang ilang kasambahay lalo na ang headmade na si Luningning ay nagsimulang makaramdam ng pag-aalinlangan at selos. Napansin mo ba? bulong niya sa isa pang katulong.

Parang sobra naman ang atensyon ng tambal sa kanya. Baka kung anong binabalak niyan. Nagkibit balikat ang isa pa. Ewan ko ba pero sa ngayon mukhang masaya ang mga bata. Habang lumilipas ang mga linggo, unti-unting nasanay ang kambal sa presensya ni Rosa. Bagaman may mga araw na nagmamaktol si Andrea at may mga oras na tahimik si Adrian, hindi maikakaila ang maliit na pagbabago.

Mayiti sa kanilang mga labi at may init sa kanilang mga kilos na matagal ng hindi nasilayan sa loob ng mansyon. Isang umaga habang nag-aalmusal si Alejandro, napansin niyang masiglang nagkukwentuhan ang kambal kasama si Rosa. Si Andrea ay masayang nagkukwento tungkol sa kanyang bagong drawing habang si Adrian ay nagpapakita ng librong nabasa niya kagabi.

Hindi siya pinansin ng mga bata nang pumasok siya sa dining hall at ang kanilang atensyon ay nakatuon kay Rosa. Papa, sigaw ni Andrea. Tingnan mo oh. Si Ate Rosa marunong din mag-drawing. Tinuruan niya ako kagabi. Sandaling tumigil si Alejandro. Napatingin siya kay Rosa na tila nahihiya at nakatumo. Sa kanyang puso may kaunting kurot.

Naisip niyang dapat siyang gumaganap sa ganitong papel ngunit ibang tao ang nakakapagbigay ng saya sa kanyang mga anak. Pagbalik niya sa kanyang opisina, hindi maalis sa kanyang isip ang nasaksihan. Sa halip na ikatuwa, nakaramdam siya ng pag-aalinlangan. “Bakit masaya sila sa presensya ng katulong kaysa sa kanilang sariling ama?” bulong niya sa sarili.

Ngunit para kay Rosa, isa lamang itong simula. Alam niyang hindi palubos na nakukuha ang loob ng kambal. Ngunit ang mga munting tagumpay na it mga ngiti, mga munting hawak kamay at mga gabing puno ng kwento ay sapat na dahilan para manatili siya at ipagpatuloy ang laban ng kanyang puso. Lumipas ang ilang linggo at napansin ni Alejandro ang malaking pagbabago sa ikinikilos ng kanyang mga anak.

Kung dati-rati ay tahimik at tila walang gana sa tuwing kakain o maglalaro, ngayon ay madalas niyang marinig ang tawanan ng kambal mula sa kanilang silid. Madalas ding umaalingawngaw sa mga pasilyo ng mansion ang halakhakan ni Andrea at ang malumanay na boses ni Adrian na dati halos walang imik. Isang gabi habang naglalakad si Alejandro sa pasyo papunta sa kanyang opisina.

Napahinto siya nang marinig ang boses ni Andrea mula sa kwarto ng kambal. Ate Rosa, turuan mo pa ako mag-drawing ng aso. Mas maganda yung ginawa mo kahapon kaysa sa akin. Narinig niyang sumagot si Rosa, puno ng lambing at pagtuturo. Hindi Andrea. Mas maganda ang gawa mo. Basta’t lagi kang mag-practice, magiging mas mahusay ka pa.

Hindi nakatiis si Alejandro. Tumingin si Alejandro kay Rosa na tahimik lang at nakayuko. Ah ganoon ba? Mabuti naman. Malamig niyang sagot ngunit sa loob-loob niya nakaramdam siya ng kakaibang selos. Habang lumilipas ang mga araw, mas nakikita niya ang matinding laming ng kambal kay Rosa. Minsan nadatnan niya si Adrian na nakahiga sa sofa habang hineh ni Rosa ng isang awitin.

Si Andrea naman ay madalas niyang nakikitang mahigpit ang kapit sa kamay ng katulong tuwing pupunta sa Hardin. Ang mga simpleng kilos na iyon ay tila maliliit na karayom na tumutusok sa kanyang dibdib. Bakit parang mas malapit sila sa kanya kaysa sa akin na kanilang sariling ama? Tanong niya minsan kay Mang Carlos.

Sir, maingat na tugon ng Butler. Baka kasi nararamdaman nila kay ate Rosa ang init na hindi nila madama sa inyo. Hindi ibig sabihin na hindi kayo mahal na mga bata pero iba ang lambing na naibibigay niya. Napakunot ang noon ni Alejandro at umiling. Hindi ko alam kung matutuwa ako o dapat mag-alala. Minsan nagkaroon ng bisita si Alejandro, ang kanyang kapatid na si Ramon.

Habang nag-uusap sila sa sala tungkol sa negosyo, dumaan si Andrea at nakayakap kay Rosa. Ate Rosa, ikaw na lang ang magsuklay ng buhok ko ha. Ayoko ng iba. Napatingin si Ramon kay Alejandro at bahagyang ngumiti. Mukhang may bago pa ng problema. Kuya, baka mamaya mas mahalin ng mga anak mo ang katulong kaysa sa iyo.

Tinitigan lang siya ni Alejandro. Walang imik ngunit bakas ang bigat sa kanyang mukha. Mula noon, nagsimula siyang magmasid ng mas mabuti. Pinapansin niya ang bawat kilos ni Rosa. Nakita niyang si Rosa ang nagsasabi ng mag-toothbrush na kayo. Si Rosa ang nagpapakain kapag ayaw ng kambal kumain. Si Rosa ang tumutulong sa homework.

Lahat ng ito ay ginagawa ng may buong tiyaga at pasensya. Hindi kailan man napipikon o sumisigaw. Ngunit sa halip na mapawi ang kanyang pag-aalinlangan, mas lalo itong tumindi. Isang gabi, habang nag-iisa sa kanyang study, iniisip niya ang lahat. Hindi ba trabaho lang niya ang ginagawa niya? Pero bakit parang sobra? Bakit parang may malalim na dahilan ang lahat ng kilos niya? Dahil dito, nagsimulang pumasok sa isip niya ang ideya na baka may ibang intensyon si Rosa.

Baka ginagamit niya ang mga bata para mapalapit sa akin. O baka naman totoo lang na may malasakit siya. Hindi siya makatulog sa dami ng tanong sa kanyang isipan. Kinabukasan, habang nakatingin mula sa veranda, nasilayan niya ang kambal na naglalaro ng habulan sa hardin. Si Rosa ang nasa gitna. Hinahabol sila habang nagtatawanan.

Ang ngiti ng kambal ay natural at masaya. Meeting matagal na niyang hindi nakikita mula ng mawala ang kanilang ina. At doon sa halip na matuwa, muling sumibol ang selos at pangamba sa kanyang puso. Kung magpapatuloy ito, baka tuluyang makalimutan ng mga bata ang kanilang tunay na ama. Bulong niya sa sarili mula sa mga gabing pinagmamasdan niya sa pasilyo hanggang sa mga umagang tahimik siyang nagmamasid sa veranda.

Unti-unting nabubuo ang kanyang pasya. Hindi siya mapapalagay hangga’t hindi niya natitiyak kung ano talaga ang nasa likod ng pagiging malapit ni Rosa sa kanyang kambal. At doon nagsimula ang kanyang planong palihim na pagmamasid. Isang desisyon na magbubukas ng higit pang katotohanan na hindi niya inaasahan.

Kinagabihan habang nasa kanyang silid, muling nagbalik sa ala-ala ni Alejandro ang mga eksenang nasaksihan niya nitong mga nakaraang araw. Ang mga ngiti ng kanyang kambal habang kasama si Rosa, ang mga halakhakan sa gabi at ang mahigpit na yakap ng mga bata sa bagong katulong ay hindi mawala sa kanyang isipan. Para sa isang ama, dapat sana’y ikinagagalak niya iyon ngunit sa halip ay parang may bigat sa kanyang dibdib.

Habang nakaupo sa kanyang study, hawak ang isang basong alak. Dumating si Mang Carlos upang magbigay ng update tungkol sa mga bata. Sir, maayos naman po ang lahat. Mukhang komportable na ang kambal kay Ate Rosa. Hindi na sila ganong katigas ang ulo. Gaya ng dati, tumamo si Alejandro ngunit halatang may iniisip.

Carlos, napansin mo ba kung paano niya tratuhin ang kambal? Hindi ba’t parang sobra? Nag-isip si Mang Carlos bago sumagot, “Sir, masasabi kong iba talaga ang pagtingin niya sa mga bata. Hindi lamang bilang tungkulin kundi parang galing sa puso.” Pero bakit ganun? Anong motibo niya? Malamig na tanong ni Alejandro. Hindi ba’t trabaho lang ang pinasok niya dito? Hindi adad nakasagot si Mang Carlos.

Sir, hindi ko alam ang sagot pero sa nakikita ko tila wala naman siyang masamang intensyon ngunit hindi nakuntento si Alejandro. Mas lalong umigting ang kanyang pagdududa ng isang gabi dumalaw siya sa silid ng kambal. Nasa pinto pa lang siya. Narinig na niyang umiiyak si Andrea. Ayoko ate Rosa. Ayoko matulog. Gusto ko si mama. Agad niyang narinig ang malumanay na tinig ni Rosa.

Andrea, alam kong miss na miss mo si mama. Pero alam mo ba kahit wala na siya dito, hindi ibig sabihin na iniwan na niya kayo. Lagi siyang nasa puso ninyo. At habang nandito ako, sisikapin kong hindi niyo maramdaman na mag-isa kayo. Napatigil si Alejandro sa labas ng pintuan. Nakaramdam siya ng kakaibang kirot sa dibdib.

hindi lamang dahil sa mga salitang iyon kundi dahil hindi niya mismo nasabi iyon sa kanyang mga anak. Habang pinagmamasdan ang maliit na si Andrea na unti-unting kumalma sa yakat ni Rosa, parang sumagi sa isip niya ang tanong, “Bakit ganito palapit ang katulong sa kanyang mga anak?” Kung talagang malinis ang intensyon niya, walang dapat ikabahala pero kailangan kong makita mismo ang katotohanan.

Kinagabihan, tahimik na ipinasok ng dalawang tauhan ang maliliit na camera sa loob ng kwarto ng kambal. Maingat silang naglagay ng isa sa sulok ng kisame, isa sa tapat ng kama at isa pa sa tabi ng mesa kung saan madalas maglaro ang kambal. Wala ni isa man ang nakapansin ni Andrea, ni Adrian o si Rosa nang makumpirma na nakabit na ang lahat.

Personal na sinubukan ni Alejandro ang monitor sa kanyang silid. Sa screen, malinaw niyang nakikita ang bawat galaw sa kwarto ng kanyang mga anak. Sa unang pagkakataon, parang nabawasan ang kanyang pangamba. Ngunit kasabay noon ay naroroon ang kaba. Ano kaya ang matutuklasan niya? Kinagabihan nang mag-umpisa ng matulog ang mga bata, nanatiling gising si Alejandro na katitig sa monitor.

Nakita niya kung paano tinulungan ni Rosa si Adrian na magpalit ng pajama at kung paano niya pinunasan ang luha ni Andrea nang muling maalala ang kanilang ina. Pinakinggan niya ang bawat salitang binitiwan ng babae. Alam mo ba Adrian Andrea? bulong ni Rosa habang tinatakpan ng kumot ang mga bata. Kahit hindi ako ang tunay ninyong nanay, gagawin ko ang lahat para maramdaman niyong hindi kayo nag-iisa.

Mahal na mahal kayo ng mama ninyo mula sa langit. At habang nandito ako, aalagaan ko kayo na parang mga anak ko rin. Napalunok si Alejandro. Ang kanyang mga palad ay nanlamig habang patuloy na pinagmamasdan ang eksena. Hindi niya alam kung matatakot siya o maaantig. Kinabukasan, habang nasa opisina siya, hindi siya mapakali.

Sa mga papeles na dapat pirmahan at sa mga meeting na dapat ayusin, palaging pumapasok sa kanyang isipan ang mukha ni Rosa at ng Kambal. Sa huli, nagpasya siyang kausapin si Mang Carlos ng masinsinan. Carlos, wika niya, “Gusto kong siguraduhurin na ligtas ang mga anak ko. Hindi ko kayang ipagsapalaran ang kanilang kaligtasan sa isang taong halos hindi ko kilala.

” “Sir, ibig niyo po bang sabihin magpakabit ka ng CCTV sa kwarto ng kambal? Gusto kong makita ang lahat ng nangyayari doon. Siguruhinin mong walang makakaalam lalo na si Rosa. Nagulat si Mang Carlos. Sir, hindi ba masyadong sobra iyon? Baka isipin ang mga bata. Hindi ko na kailangan ng paliwanag, Carlos. Putol niya. Kakaiba ang paraan ng pagkalinga ni Rosa.

Hindi sa pilitan, hindi plastic, kundi totoo at damang-dama. Bakit ganoon siya magsalita? Bulong ni Alejandro sa sarili. Para bang may mas malalim pang dahilan. Ngunit imbes na mabawasan ang kanyang pangamba, mas lalo siyang nabilisa. Kung ganoon kalapit si Rosa sa kanyang mga anak, ano na lang ang mangyayari kung bigla siyang mawala o kung sakaling may lihim siyang tinatago? Sa halip na maibsan ang kanyang mga duda, mas lalo itong tumindi.

Sa mga sumunod na gabi, palagi siyang nakatutok sa CCTV. Nakikita niyang si Rosa ang gumigising tuwing magigising si Andrea sa kalagitnaan ng gabi dahil sa bangungot. Si Rosa ang unang bumabangon upang tiyakin na maayos ang kumot ni Adrian at siya rin ang makikitang tahimik na nagdarasal bago matulog ang kambal. Humihiling na maging ligtas ang mga bata at doon unti-unting kinilabutan si Alejandro.

hindi dahil sa masama ang kanyang nakita kundi dahil sa sobrang lambing at malasakit na ipinapakita ni Rosa, parang isang tunay na ina. Sa kanyang puso, hindi niya alam kung ano ang kanyang mararamdaman, galit, takot o paghanga. Ngunit malinaw ang isang bagay, mula sa gabing iyon, magbabago na ang takbo ng kanyang pananaw sa bagong katulong na dumaragdag ng kulay sa buhay ng kanyang mga anak.

Mula ng ikabit ang CCTV, naging bahagi na ng gabi ni Alejandro ang panonood ng mga video ng kanyang kambal. Sa bawat pag-uwi niya mula sa opisina, hindi na papeles o kontrata ang una niyang binubuksan kundi ang maliit na monitor na nakakabit sa kanyang study. Doon niya nakikita ang lahat ng kilos ni Rosa at ng kambal mula sa oras ng laro, pagkain hanggang sa oras ng pagtulog.

Isang gabi, dumating siya ng mas huli kaysa karaniwan. Pagbukas ng monitor, tumangbad agad sa kanya ang eksena. Nakaupo si Rosa sa gilid ng kama ng tambal. Hawak ang isang maliit na kutsara at pinapakain si Andrea ng lugaw. “Dahan-dahan lang, Andrea. Ayaw kitang mabilaukan.” Malumanay na sabi niya. Nakita ni Alejandro kung paano niyang hinipan ang mainit na pagkain bago isubo sa bata sabay himas sa buhok nito.

Sa kabilang kama naman ay si Adrian. Nakahiga na ngunit nakikinig sa pagdarasal ni Rosa. Panginoon, bantayan mo po ang kambal na ito. Bigyan mo po sila ng mahimbing na tulog at huwag mo po silang pababayaan. Kung mahahari, ako na po ang maging gabay nila dito sa lupa kahit hindi ko sila tunay na anak. Para kay Alejandro, tila kumurot sa kanyang dibdib.

Hindi niya inaasahan na maririnig ang ganoong panalangin mula sa isang taong halos hindi niya kilala. Doon siya unang nakaramdam ng kakaibang kilabot hindi dahil sa takot na may masamang mangyayari kundi dahil sa sobrang lalim ng malasakit ni Rosa na para bang may mas matinding dahilan kaysa simpleng trabaho. Kinabukasan, muling pinanood ni Alejandro ang mga video mula sa nakaraang linggo.

Sa bawat clip, nakita niya ang parehong bagay si Rosa na tila ina ng kanyang mga anak. May pagkakataong hinahaplos nito ang pisngi ni Adrian habang natutulog. Minsan kinakausap si Andrea na para bang tunay na anak. At sa bawat gabi hindi ito natutulog ng hindi nagdarasal para sa kaligtasan ng kambal. Ngunit isang eksena ang labis na nagpatindig ng balahibo ni Alejandro.

Isang gabi, nakita niyang nakaupo si Rosa sa tabi ng kama ng kambal. Nakatimin sa kanila habang mahimbing ang tulog. Tahimik na lumuluha si Rosa at pabulong na nagsalita, “Kung sanay’y ako ang naging nanay ninyo, hindi ko kayo iiwanan kahit kailan.” Halos hindi makahinga si Alejandro habang pinagmamasdan ang eksenang iyon.

Napakapit siya sa sandalan ng kanyang upuan. Nanlalamig ang kanyang mga palad. Sa isip niya, biglang sumulpot ang mga tanong. Sino ba talaga si Rosa? Ramdam ni Rosa ang malamig na titig ng amo. Sir, may nagawa po ba akong mali? Tanong niya halos nanginginig. Saglit na nanahimik si Alejandro bago nagsalita. Nakita ko kung paano mo tratuhin ang kambal.

Hindi ba trabaho mo lang ang alagaan sila? Pero bakit ganoon ka kung makitungo? Parang parang anak mo sila. Napayo ko si Rosa. Hindi niya alam kung paano sasagutin ang tanong. Sa huli, nagsalita siya ng may halong kaba at lungkot. Sir, lumaki po akong ulila. Wala akong sariling anak. Wala ring pamilya na nag-aruga sa akin.

Kaya siguro kapag kasama ko po ang kambal, ramdam ko yung pangungulila ko noon. Kaya po hindi ko maiwasang ituring silang parang sarili kong anak. Hindi agad nakapagsalita si Alejandro. Sa halip, pinagmamasdan niya ang babaeng nakatayo sa kanyang harapan. Isang simpleng probinsyana, walang kayamanan o kapangyarihan.

Ngunit tila mas kayang punan ang puwang sa puso ng kanyang mga anak kaysa sa kanya mismo. Pagkatapos ng pag-uusap na iyon, binigyan niya ng babala si Rosa. Huwag mong kalimutan kung ano ang trabaho mo rito. Hindi ka nanay ng mga bata. Tandaan mo iyan. Tumango si Rosa halatang nasaktan ngunit hindi nagreklamo.

Lumabas siya ng silid na may mabigat na damdamin habang si Alejandro naman ay nanatiling nakaupo. Nakatulala sa sahig. Ngunit sa kabila ng babalang iyon hindi na mabubura sa kanyang isipan ang mga nakita niya. Gabi-gabi patuloy siyang nanonood ng CCTV recordings at sa bawat araw na lumilipas, mas lalong lumalakas ang kutob niya na may isang bagay na hindi niya alam tungkol kay Rosa.

Hindi man niya aminin kinilabutan siya hindi dahil sa masama kundi dahil sa kabutihang ipinapakita ng babae. At doon nagsimula ang mas matindi pang katanungan sa kanyang puso. Tapat na bang bantayan lang niya si Rosa? O dapat na ba niyang alamin ang buong katotohanan sa likod ng pagkaaon ng bagong katulong na iyon? Kinabukasan, hindi na matiwasay ang loob ni Alejandro.

Ang mga salitang narinig niya mula kay Rosa sa CCTV ay paulit-ulit na bumabalik sa kanyang isipan. Kung sanay’y ako ang naging nanay ninyo, isang linyang hindi niya kayang kalimutan. Hindi niya alam kung ito ba’y simpleng damdamin lang ng isang taong nag-aalaga o kung may mas malalim pang dahilan na hindi niya pa nakikita.

Habang nasa opisina siya, halos wala siyang makuhang konsentrasyon sa mga papeles na nasa kanyang mesa. Pabalik-balik ang kanyang tingin sa wall clock at sa bawat oras na lumilipas ay mas lalo siyang naguguluhan. Pag-uwi niya sa mansion, agad niyang hinanap ang pagkakataon na makausap si Rosa nang walang ibang makakarinig.

“Rosa,” tawag niya habang bumababa ang boses. Sumama ka nga sa akin sa veranda. Nagulat si Rosa ngunit agad siyang sumunod. Ang veranda ay tahimik at tanaw mula roon ang hardin kung saan madalas maglaro ang kambal. Umihip ang malamig na hangin at sandaling lumutang ang tensyon sa pagitan nila. Sir, mahina niyang tanong.

Pilit na tinatago ang kaba sa kanyang tinig. Diretsong tiningnan siya ni Alejandro. May gusto akong itanom at gusto kong sagutin mo ng totoo. Bakit mo tinatrato ang mga anak ko na parang sila ang sarili mong anak? Saglit na natigilan si Rosa. Halos mapakapit sa railing ng veranda upang hindi siya panghinaan ng loob. Sir, trabaho ko po ang alagaan sila at siguro po hindi ko maiwasan.

Nakikita ko po kasi sa kanila ang sarili ko non. Lumaki akong walang magulang, walang nanay na nag-aalaga. Kaya siguro ganito po ako kumilos. Napasapo ng kamay si Alejandro sa kanyang noo. Halatang naiipit ang damdamin. Rosa, naiintindihan ko ang paliwanag mo. Pero dapat mong tandaan, hindi ikaw ang nanay nila.

Huwag mong kalimutan ang posisyon mo rito. Baka dumating ang panahon na masanay sila sa presensya mo at kapag nawala ka, mas lalo silang masasaktan. Hindi nakasagot si Rosa agad. Pagkos dahan-dahan siyang tumango ngunit baka sa kanyang mukha ang lungkot. Pasensya na po sir. Hindi ko naman po intensyon na palitan ang mama nila.

Gusto ko lang po maramdaman nila na hindi sila nag-iisa. Sa puntong iyon. Hindi alam ni Alejandro kung magagalit ba siya o maaantig. Kita niya sa mga mata ni Rosa ang katapatan ng tanyamo na salita. Walang bakas ng kasakiman o pakitang tao. Sa halip. Ang naroroon ay isang sugatang kaluluwa na natutong magmahal muli sa pamamagitan ng dalawang batang ipinagkatiwala sa kanya.

Ngunit hindi pa rin niya maiwan ang pagiging istrikto. Rosa, huwag mong kalimutan ang sinabi ko. Magtrabaho ka ng maayos ngunit iwasan mong lampasan ang linya. Nang gabing iyon, umiyak si Rosa ng palihin sa kanyang silid. Alam niyang ginawa lang niya ang nararapat. Nagpakita ng pagmamahal at malasakit sa mga batang walang ina.

Ngunit bakit parang mali? Bakit parang kailangan niyang pigilan ang damdamin iyon? Sa kabila ng lahat, pinangako niya sa sarili na hindi siya aatras. Hindi siya aalis hangga’t nangangailangan ng kalinga ang kambal. Sa kabilang banda, si Alejandro ay nanatiling gising hanggang hating gabi. Nakaapo siya sa kanyang study na katitig sa monitor ng CCTV.

Nandoon muli ang eksena. Si Rosa, pinapatulog ang kambal, tinatapik ang likod ni Andrea at hinahaplos ang buhok ni Adrian. Para bang isang inang hindi mapapagod? Ano ang pinagmulan ng kanyang labis na malasakit? At bakit parang mas kilala niya ang pangangailangan ng mga bata kaysa sa kanya mismo? Kinabukasan, hindi mapakali si Alejandro.

Sa hapagkainan, pinagmamasdan niya kung paano sinubuan ni Rosa ng gulay ang kambal. At sa halip na tumutol, masiglang kumain ang mga ito. Napatingin si Andrea sa kanya. Papa, tingnan mo. Kumain ako ng gulay kasi sabi ni ate Rosa, tatangkad daw ako. Nagulat si Alejandro. Matagal na niyang sinusubukan turuan si Andrea kumain ng gulay ngunit palaging bigo.

At ngayon sa isang salita lang ni Rosa, nagawa niya itong gawin. Pagkatapos ng hapunan, tinawag niya si Rosa. Rosa, matigas niyan Wika. Pwede ba kitang makausap sa study? Kinabahan si Rosa agad na sumunod. Sa loob ng silid, magkatapat silang dalawa. Hindi ko maintindihan. Bulong ni Alejandro sa sarili. Bakit mas nakukuha niya ang loob ng mga bata kaysa sa akin mismo? Kinabukasan, muling naganap ang tila isang pagsubok.

Nagkasakit ng lagnat si Andrea. Agad itong tinabihan ni Rosa halos hindi umalis sa kanyang tabi. Pinupunasan niya ang pawis ng bata at pinipilit itong painumin ng gamot. Pagdating ni Alejandro mula sa opisina, nadatnan niyang si Rosa ang nakabantay sa kanyang anak. Rosa, malamig niyang wika. Bakit hindi mo agad sinabi? Pasensya na po, sir.

Ayaw ko po kayong gambalain dahil nasa meeting kayo. Pero huwag po kayong mag-alala. Bumaba na po ang lagnat niya. Napatigil si Alejandro. Sa hait na magalit, nakaramdam siya ng paghanga. Ang kanyang sariling anak ay tahimik na natutulog sa kandungan ng isang babae na hindi nila kaano-ano. Ngunit tila mas handa pang magsakripisyo kaysa sa kanya.

Lumapit siya kay Andrea at hinawakan ang noon ng anak. Medyo mainit pa rin. Mahina niyang sabi. Tumingin siya kay Rosa. Salamat. Napakagatlabi si Rosa at saglit na tumango. Wala pong anuman, sir. Kahit ano pong gagawin ko para sa kanila. Mula sa gabing iyon, bagaman nagbigay siya ng babala, hindi na matanggal ni Alejandro sa isip ang tanong.

Dapat ba siyang matakot na mas mahalin ng kanyang mga anak ang isang taong hindi nila kadugo? O dapat ba siyang magpasalamat na mayroong ibang handang pumuno sa kulang na hindi niya kayang ibigay? At doon nagsimula ang pag-ikot ng kanyang isipan. isang tunggalian ng pagiging ama na naiipit sa pagitan ng kaniyang sariling takot at ng katotohanang nakikita niya sa bawat kilos ni Rosa.

Sa kanyang puso, unti-unti niyang nararamdaman na hindi ito basta trabaho lamang. Ito ay isang relasyon na lalong lumalalim kahit siya mismo ay pilit na tinatanggihan ang katotohanan. Lumipas ang ilang linggo mula ng harapin ni Alejandro si Rosa tungkol sa kanyang sobrang lambing sa kambal. Akala ni Rosa ay magbabago ang kanyang pagtrato na Batha maging malamig siya upang hindi na mapansin ng kanyang amo.

Ngunit sa halip lalo siyang naging matiyaga. Hindi siya nagpataig sa bigat ng mga salitang ibinato sa kanya. Para kay Rosa, kung ito lang ang paraan upang maramdaman ng kambal ang init ng isang pamilya, handa siyang tiisin ang lahat. At sa kabila ng mahigpit na babala ni Alejandro, napansin niyang iba ang epekto ng mga kilos ni Rosa.

Unti-unti nagbago ang mga bata. Ang dating mga batang palaging magulo at malungkot ay naging masigla. Saagkainan, naroon ang mga kwento ni Andrea tungkol sa mga guhit niyang ginawa kasama si Rosa. At si Adrian ay palaging may bagong natutunan sa pagbabasa dahil tinuturuan siya ng kanilang bagong yaya. Isang gabi, muling pinanood ni Alejandro ang CCTV.

Inaasahan niyang makakakita siya ng mga bagay na magpapatingdi ng kanyang pagdududa ngunit ang nakita niya ay kabaligtaran. Doon kitang-kita niyang tinuturuan ni Rosa si Adrian ng tamang pagbasa ng ilang mahihirap na salita habang si Andrea naman ay masayang nagsusulat ng pangalan niya sa papel. “Ang galing mo Andrea.

Marunong ka ng sumulat ng buong pangalan mo.” Tuwang-tuwa si Rosa habang pinalakpakan ang bata. Napangiti si Andrea sabay sabi, “Ate Rosa, ikaw ang nagturo sa akin kaya ko ‘to.” Napakagatlabi si Alejandro habang pinapanood ang eksenang iyon. Hindi niya alam kung ikatutuwa niya o ikalulungkot na ibang tao ang nakakapagturo ng mga bagay na siya mismo ay hindi nagawang ituro sa kanyang mga anak.

Sa mga susunod na araw, lalo niyang napansin ang pagkakaiba. Kapag nasa dining hall siya, naroon ang tawanan ng kambal at si Rosa ang palaging kasama nila. Isang gabi, matapos ang hapunan, nakita niyang masayang nagkukwentuhan ang kambal habang nagsasayaw si Rosa ng simpleng sayaw mula probinsya. Ang mga bata ay pumapalakpak, humahagalpak ng tawa.

Sa unang pagkakataon, hindi naselos ang naramdaman ni Alejandro kundi paghanga. Sa kabila ng pagiging istrikto niya sa umpisa, hindi maikakaila ang epekto ni Rosa sa kanyang mga anak. Para bang unti-unti itong nagiging tulay sa pagitan niya at ng kambal. Isang gabi, nagkaroon siya ng pagkakataon na makausap ang kanyang anak na si Adrian habang papunta sila sa kwarto.

Adrian anak, mahina niyang sabi. Masaya ka ba kay ate Rosa? Tahimik na tumango ang bata at numiti. Opo, papa. Kasi po parang nanay siya. Hindi niya kami pinapagalitan kahit minsan makulit kami. Saka lagi niya kaming pinapakinggan. Napayuko si Alejandro. Doon niya naunawaan ang malaking kakulangan niya bilang Ama.

Hindi lamang pisikal na presensya ang kailangan ng mga bata kundi ang pakikinig, pang-unawa at pag-aaruga. Sa sumunod na linggo, muling pinanood ni Alejandro ang CCTV. Ngunit naon, hindi na siya naghahanap ng mali. Nakita niya kung paano marahang kinukwento ni Rosa ang tungkol sa kanyang kabataan sa probinsya habang nakikinig ang kambal.

Naroon din ang mga simpleng gabay niya sa tamang asal. Paghingi ng po at opo, pagbibigay galang at pagtutulungan. Parang bumalik sa kanyang isipan ang ala-ala ng kanyang yumaong asawa. Si Lisa. Siya ang palaging nagtuturo ng tamang asal sa mga bata bago ito pumanaw. Ngayon, tila muling bumalik ang init na iyon sa pamamagitan ni Rosa.

Isang hapon, hindi na nakatiis si Alejandro. Habang nasa Hardin, nadatnan niya si Rosa na nagbabasa ng kwento sa kambal. Lumapit siya at umupo sa tabi nila. Nagulat si Andrea. Papa, gusto mo bang makinig? Ang ganda ng kwento ni ate Rosa. Saglit na nag-atubili si Alejandro. Ngunit sa wakas ay tumango. Sige, makikinig ako.

Nagpatulo si Rosa sa pagbabasa. At sa bawat linya ng kaniyang tinig ay bakas ang lambing. Sa gilid nakikita ni Alejandro ang mga batang tuwang-tuwa at ang isang katulong na puno ng malasakit. Sa hindi inaasahang sandali na pangiti siya. Isang niting matagal ng hindi nakita ng kanyang mga anak. Pagkatapos ng kwento, lumapit si Andrea sa kanyang ama.

Papa, masaya ako kasi kasama ka namin ngayon. At inaamin kong malaking bagay iyon para sa atkin. Nagulat si Rosa na payuko siya at sagot, “Wala pong anuman, sir. Ginagawa ko lang po ang tama.” Ngunit sa puso ni Alejandro, higit pa sa tama ang kanyang ginagawa. Unti-unti napapagtanto niyang si Rosa ang nagbago sa kanyang mga anak at marahil siya rin ang magbabago sa kanya bilang isang ama.

Lumipas ang mga buwan at kitang-kita ang pagbabago sa loob ng mansion. Kung dati ay puro katahimikan lamang ang nangingibabaw. Ngayon ay araw-araw naririnig ang halakhakan at kwentuhan ng kambal. Sa bawat sulok ng bahay mula sa sala hanggang sa hardin, naroon ang mga bakas ng kanilang kasiyahan.

At sa likod ng pagbabagong iyon ay si Rosa na tila naging puso ng kanilang tahanan. Hindi nalingid kay Alejandro ang pagbabagong iyon. Napatitig si Alejandro sa anak at hinaplos ang buhok nito. Oo anak. Pasensya na kung hindi ko kayo madalas nakakasama. Pero sisikapin kong bumawi. Nandoon si Rosa, tahimik na nakatingin at bagamang hindi siya nagsalita, dama niya ang kakaibang pagbabago sa puso ng amo.

Sa sumunod na mga araw, nagsimulang magtiwala si Alejandro kay Rosa. Hindi na siya madalas magbantay sa CCTV gaya ng dati. Kapag nanonood man siya, hindi na dahil sa duda kundi dahil sa paghanga. Ang takot at pag-aalinlangan na bumabalot sa kanya noon ay unti-unting napalitan ng pag-unawa at pag-asa. Minsang nagkasabay sila ni Rosa sa kusina, hindi na malamig ang kanyang tinig. “Rosa,” wika niya.

Salamat sa lahat ng ginagawa mo para sa kambal. Nakikita ko kung gaano mo sila kamahal. Minsan habang nasa veranda siya at abala sa pag-inom ng kape, natanaw niya sa hardin ang kambal na naglalaro ng habulan. Si Rosa ang humahabol sa kanila at sa tuwing mahuhuli niya si Andrea o Adrian, sabay-sabay silang magtatawanan.

Napangipi si Alejandro nang hindi niya namamalayan. Noon niya naisip na matagal na panahon na rin pala mula ng huli niyang makita ang ganoong kasiyahan sa kanyang mga anak. Sir, wika ni Mang Carlos na nakatayo sa tabi niya. Malaki na po talaga ang pinagbago ng mga bata simula ng dumating si Ate Rosa.

Ngayon lang po ulit sila naging ganyang kasaya. Tahimik na tumango si Alejandro hawat ang baso ng kape. Oo ng Carlos. Hindi ko maitatanggi iyon. Dahil sa mga pagbabagong ito, unti-unti ring nasanay si Alejandro sa presensya ni Rosa. Kapag may mga simpleng bagay na tungkol sa kambal, gaya ng pagkain, assignment o laro, madalas ay si Rosa ang tinatanong niya.

At sa bawat pagkakataon, walang palya ang babae sa pagbibigay ng malinaw at maingat na sagot. Isang gabi, matapos magtrabaho, nadatnan niyang nakaupo si Rosa sa kwarto ng kambal. Binabasahan sila ng kwento bago matulog. Tahimik siyang tumayo sa pinto at pinanood sila. Si Andrea ay nakahiga, nakapikit na ngunit nakangiti habang si Adrian ay nakikinig ng mabuti sa bawat salita ni Rosa.

Doon niya naramdaman ang hindi maipaliwanag na kapayapaan. Rosa mahina niyang tawag nang matapos ang kwento. Nagulat si Rosa at agad tumayo. Pasensya na po sir. Pinapatulog ko lang po sila. Tumango si Alejandro. Hindi. Ayos lang. Nakikita ko kung gaano sula kasaya kapag kasama ka. Salamat. Hindi alam ni Rosa ang isasagot. Napayuko siya at dahan-dahang ngumiti bago lumabas ng silid.

Samantalang si Alejandro nanatili roon at pinagmasdan ang kanyang mga anak. Noon niya naramdaman na marahil hindi na dapat siya matakot kung may ibang taong nagbibigay ng pagmamahal sa kanyang mga anak. Habang lumilipas ang mga araw, nagsimula ring makita ng ibang kasambahay ang pagbabago sa ugali ni Alejandro. Kung dati ay madalas itong tahimik at malamig, ngayon ay natututo na itong ngumiti paminsan-minsan.

Sa ilang pagkakataon, nakikita pa nilang nakikipag-usap si Alejandro kay Rosa tungkol sa simpleng bagay tulad ng paboritong laro ng kambal o pagkain na gusto ng mga bata. Sir, minsang sabi ni Andrea habang kumakain sila. Sana araw-araw kasama ka namin ni ate Rosa. Halos mapaluha si Alejandro sa narinig.

Sagot niya, “Sisikapin ni Papa na laging nandito at syempre andiyan si ate Rosa para samahan kayo.” Unti-unting nahulog si Alejandro sa katahimikan at kabutihan ni Rosa. Hindi niya ito pinapakita ng lantaran. Ngunit sa kanyang mga kilos, daman na ng mga bata at ng ilang kasambahay ang unti-unting paglapit ng kanilang amo sa bagong yaya.

Isang linggo ng hapon, nagpasya siyang makisama sa laro ng kambal. “Papa, halika, maglaro tayo ng luksong tinik.” Masayang yaya ni Andrea. Nagulat si Alejandro. Hindi sanay sa ganoong gawain. Ngunit bago pa siya makatanggi, naroon na si Rosa na nakangiting nag-abot ng kamay. Sige na po sir. Matutuwa ang mga bata. At sa unang pagkakataon matapos ang mahabang panahon, nakita ng kambal ang kanilang ama na nakikisali sa kanilang laro.

Kahit na hindi ito sanay at medyo alanganin, kitang-kita ang saya sa mukha ng kambal. Si Rosa naman ay nakatayo lamang sa gilid. Pinagmamasdan silang lahat na tila isang pamilya. Maging ang ibang kasambahay ay napapangiti. Parang ibang tao na si sir na yon. Bulong ng isa. Oo nga. Parang nagiging mas magaan ang buhay dito simula ng dumating si Rosa.

Sagot ng isa pa, hindi rin naiwasang mapansin ni Alejandro ang respeto ng ibang tauhan kay Rosa. Kung dati ay may ilan na nagdududa sa kanya, ngayon ay mas gumaan ang pakikitungo nila. Unti-unti napansin nilang hindi basta-basta ang malasakit ng babae at marahil ay tunay na itong bahagi na ng pamilya.

Isang gabi habang nakaupo sila ni Rosa sa veranda, matapos patulugin ang kambal, nagsalita si Alejandro. Alam mo Rosa, matagal na panahon na mula ng maramdaman kong ganito kagaan ang bahay. Parang bumalik ang init na nawala. Napatitig si Rosa sa kanya at mahina ang tinig na tumugon. Maswerte po ang kambal, sir. Mahal na mahal nila kayo. Siguro kailangan lang talaga nilang maramdaman iyon mula sa isang tao.

Sandaling natahimik si Alejandro bago tumingin sa kanya. At ikaw ang nagbigay noon. Hindi na nakasagot si Rosa. Ngunit sa kanyang puso, alam niyang unti-unting may nabubuong ugnayan. hindi lamang sa pagitan niya at ng kambal kundi pati na rin sa kanilang ama. Habang dumadaan ang panahon, mas lalong lumalapit ang loob ni Alejandro Kay Rosa.

Hindi niya pa lubos maisip kung anong klaseng damdamin iyon. Kung ito baay’y pasasalamat lamang, paghanga o higit pa roon. Ngunit isang bagay ang malinaw. Sa kabila ng lahat ng pagdududa at takot na bumalot sa kanya noon, unti-unti ng nabubuo ang isang bagay na matagal na niyang akala hindi na muling mangyayari.

Isang bagong pamilya na pinagsasama ng pagmamahal, tiwala at pag-asa. Habang patuloy na lumalalim ang relasyon ni Rosa sa kambal at unti-unting lumalapit ang loob ni Alejandro sa kanya, hindi lahat ng tao sa mansyon ay natutuwa sa pagbabagong ito. Lalo na ang matagal ng headmaid na si Luningning na ilang dekada ng naglilingkod sa pamilya Vergara.

Sanay siya na siya ang laging pinakikinggan at may pinakamalaking impluwensya sa loob ng bahay. Ngunit simula ng dumating si Rosa tila nawalan siya ng halaga sa mata ng mga bata at maging kay Alejandro. Napapansin niyo ba? Bulong ni Luningning sa isa pang katulong habang nag-aayos sila ng mga plato.

Parang sobra na ang atensyon na binibigay ni Sir Kay Rosa. Baka ginagamit lang siya ng babaeng ‘yon. Baka naman wala lang talaga siyang masamang intensyon. Sagot ng isa halatang nag-aalinlangan. Walang masamang intensyon. Hindi mo ba nakikita kung paano siya tratuhin ng kambal? Para bang siya na ang nanay? At ngayon pati si sir napapansin na siya.

Hindi ako magtataka kung balang araw. Siya na ang umupo bilang reyna ng bahay na ito. Doon nagsimulang kumalat ang mga bulom-buluman. May ilang kasambahay na naniwala. May ilan ding nagduda ngunit unti-unti ang mga chismis na ito’y umabot kay Alejandro. Isang hapon habang nasa opisina siya, dumating si Luningning.

Sir, pasensya na kung makikialam ako. Pero ilang matagal na po akong nagsilbi sa pamilya ninyo, kailangan ko ping sabihin ang napapansin ko. Itinaas ni Alejandro ang kanyang kilay. Ano yun luningning? Sir, hindi niyo po ba napapansin na masyadong malapit ang kambal kay Rosa? Baka po ginagamit lang niya ang kabaitan niya para makuha ang tiwala ninyo.

Hindi natin alam ang tunay niyang pakay. Matagal na tumahimik si Alejandro. Ang mga salitang iyon ay sumagi sa kanyang isip. Pinapaalalahanan siya ng mga unang araw na nagduda rin siya kay Rosa. Ngunit naaalala niya rin ang mga gabi ng panonood sa CCTV kung saan nakita niyang walang bahid ng panlilin lang ang mga kilos ng babae. “Luningning!” malamig niyang sagot.

Alam kong matagal ka na sa bahay na ito pero nakikita ko rin ang ginagawa ni Rosa. Kung meron kang matibay na ebidensya ng iyong sinasabi, saka ka bumalik sa akin. Hanggang sa ngayon wala akong nakikitang mali. Naiwang nakakunot ang noon ni Luningning ngunit hindi siya sumugo. Sa halip, gumawa siya ng paraan upang sirain ang imahe ni Rosa sa iba.

Kapag magkasama ang mga kasambahay, ibinubulong niya. Nakikita niyo ba kung paano siya magbihis? Parang gusto niyang akitin si sir. Hindi ba’t delikado iyon? Sa mga sumunod na araw, ramdam ni Rosa ang malamig na pakikituho ng ilang tasamahan. Kapag dumadaan siya sa pasilyo, napapansin niyang may mga matang nakamasid at mga bulungan na tila tungkol sa kanya.

Hindi niya maintindihan kung bakit biglang nagbago ang ugali ng ilan. Isang gabi habang nasa kusina siya upang maghanda ng gatas para sa kambal, nilapitan siya ng isa sa mga kasambahay. Rosa, mag-ingat ka. May mga nagsasabi na ginagamit mo raw ang kambal para makuha ang loob ni sir. Alam kong hindi iyon totoo pero sana alam mo kung paano ipagtanggol ang sarili mo.

Nang gabing iyon halos hindi makatulong si Rosa. Hindi niya alam kung paano haharapin ang mga paratang. Naisip niyang baka dapat siyang umalis ngunit naalala niya ang kambal. Ang mga batang unti-unti ng natutong magmahal at ngumiti dahil sa kanya. Paano niya sila iiwan? Samantala, may mga kaibigan din si Alejandro na dumadalaw paminsan-minsan.

Sa isang gabi ng hapunan, kasama ang ilang kasosyo. Narinig mismo ni Alejandro ang mapanuyang biro ng isa. Alejandro, sino ba yung bagong kasambahay ninyo? Balita ko parang sobrang close sa mga anak mo. Baka bukas makalawa, siya na rin ang maging bagong misis mo ha. Nagkatawanan ang lahat. Ngunit si Alejandro ay hindi natawa.

Sa halip, matalim niyang tiningnan ang nagsalita at malamig na sagot. Kung iyon ang balita, hindi niyo na kailangang pag-usapan pa. Wala kayong pakialam sa pamilya ko. Ngunit kahit itinanggi niya, hindi niya maitago sa sarili ang pag-iisip. Totoo bang ganito rin ang tingin ng iba na baka ginagamit lang siya ng isang katulong? Sa mga araw na sumunod, nakaramdam si Rosa ng matinding bigat.

Hindi siya pinapagalitan ni Alejandro ngunit ramdam niya ang kaunting distansya. Hindi na siya kasing bukas gaya ng mga nakaraang linggo. At bagaman patuloy siyang nag-aalaga ng kambal, hindi niya maiwasang makaramdam ng lungkot at takot na baka bumigay na rin ang amo sa mga paninira. Isang gabi, nadatnan siya ni Alejandro sa kwarto ng kambal.

Nakaupo siya sa gilid ng kama habang tinatapik si Andrea na hindi makatulog. Nakita niyang lumuluha si Rosa habang mahigpit na hawak ang kamay ng bata. Ate Rosa, bakit ka umiiyak? Tanong ni Andrea. Wala, Andrea. Masaya lang ako kasi kasama ko kayo. Sagot ni Rosa habang pilit pinapahid ang luha. Tumalikod si Alejandro at hindi nagpahayag ng nararamdaman.

Ngunit sa kanyang puso, nakaramdam siya ng muling pag-aalinglangan. Hindi dahil nakikita niyang mali si Rosa, kundi dahil pinapaalalahanan siya ng mga bulong ng iba. At doon nagsimula ang panibagong laban. Hindi laban sa mga bata kundi laban sa mga taong gustong sirain ang kapayapaan at bagong kasiyahan unti-unting nabubuo sa kanilang pamilya.

Isang umaga, nagising si Rosa sa mahina ngunit paulit-ulit na iyak mula sa silid ng kambal. Dali-dali siyang tumayo at nagtumuroon. Pagbukas ng pinto, nadatman niya si Andrea na nanginginip, pinagpapawisan at umiiyak habang si Adrian ay hawak-hawak ang palamig na kamay ng kanyang kapatid. Ate Rosa, ang init ni Andrea.

Hindi siya gumigising kanina. Halos pasigaw na sabi ni Adrian. Puno ng takot sa kanyang boses. Agad lumapit si Rosa at kinaba ang noon ni Andrea. Mainit na mainit ito tila ba sinusunog ng lagnat. Sir, may mataas na lagnat si Andrea. Paliwanag ni Rosa habang pinipilit panatilihin ang kaniyang tinig na kalmado. Kailangan po nating tawagan agad ang doktor.

Nataranta si Alejandro at agad tinawagan ang kanilang family doctor. Habang hinihintay ang pagdating nito, hindi maalis ni Alejandro ang tingin kay Rosa na walang tigil sa pag-aalaga sa anak. Hindi ito umalis sa tabi ni Andrea. Pinupunasan ang pawis. Hinahaplos ang buhok. at kinakausap ng mahina para kumalma. “Rosa, ako na ang bahala.

Maaari ka nang magpahinga.” Sabi ni Alejandro kahit halatang hindi niya alam kung ano ang gagawin. Umiling si Rosa. “Sir, hindi ko po iiwan si Andrea. Kailangan niya ng isang taong nandito sa tabi niya hanggang makatulog ulit.” Napalunok si Alejandro. Hindi na alam kung dapat ba siyang matakot sa sobrang dedikasyon ng babae o humanga dahil sa pagmamahal nitong tila higit pa sa trabaho.

Pagdating ng doktor, mabilis nitong sinuri ang bata. Mataas ang lagnat pero wala pa namang delikadong sintomas. Kailangan lang bantayan, bigyan ng gamot at siguraduhin may sapat na pahinga. Nakahinga ng kaunti si Alejandro ngit nanatili pa ring balisa. Samantala, si Rosa ay hindi umalis sa tabi ng bata kahit tapos na ang doktor. Buong magdamag, siya ang nagbantay.

Halos hindi pumikit para lang siguraduhin na ligtas at maayos ang kalagayan ng bata. Kinaumagahan, bumaba ang lagnat ni Andrea ngunit bagsak na bagsak si Rosa sa pagod. Dumating siya sa kusina para kumuha ng mainit na tubig at napansin ni Mang Carlos ang pamumutla niya. Walang inasayang sandali si Rosa. Kinuha niya agad ang baso ng tubig at tuwalya.

Sabay pinunasan ang pawis ng bata. Pinilit niyang pakalmahin si Adrian na halos maiyak na rin. Sh, Adrian, huwag kang mag-alala. Nandito si Ate Rosa. Hindi ko pababayaan ang ate mo. Tulungan mo akong kumuha ng tubig mabilis malumanay niyang utos. Sa kabila ng kaba agad sumunod si Adrian at bumalik dala ang baso ng malamig na tubig.

Pinilit ni Rosa si Andrea na uminom ng kaunti bago siya muling humiga. Ngunit kahit anong gawin niya hindi bumababa ang init ng bata. Sa mga oras na iyon, dumating si Alejandro mula sa kanyang silik kagagaling lamang mula sa maagang tawag sa negosyo. Anong nangyayari rito? Sigaw niya nang makita ang nanghihinang anak. Rosa, magpahinga ka na. Halos hindi ka natulog kagabi.

Mumiti siya kahit nang hihina. Ayos lang po ako, Mang Carlos. Mas mahalaga pong gumaling agad si Andrea. Nakita mismo ni Alejandro ang kanyang pamumutla nang dumaan ito sa kusina. Rosa, kailangan mong magpahinga. Hindi ka pwedeng mawalan nung lakas. Umiling muli si Rosa. Hangga’t hindi tuluyang malakas si Andrea, hindi ko po kayang magpahinga.

Mas mabuti na ako ang mapagod kaysa makita kong nahihirapan siya. Napatingin si Alejandro sa kanya at sa unang pagkakataon. tuluyang lumambot ang kanyang puso. Naalala niya ang yumaong asawa si Lisa na gann ding walang sawang nagbabantay sa mga bata noon. Hindi niya maiwasang mapagtanto na ang lambing na iyon ay muling bumalik.

Sa katauhan ng isang babaeng hindi niya inasahang magbibigay ng ganoong klaseng malasakit. Kinagabihan, pumunta siya sa silid ng kambal upang kamustahin sila. Nadatnan niya si Rosa na nakahilig sa gilid ng kama. Nakatulog na sa sobrang pagod habang nakahawak pa rin sa kamay ni Andrea. Ang dalawang bata ay mahimbing ng natutulog.

Parehong payapa ang mukha. Sandaling tumigil si Alejandro sa may pintuan pinagmamasda ng eksena. Doon niya napagtanto ang katotohanang hindi na lamang basta katulong si Rosa para sa kanyang mga anak. Siya ang naging sandigan nila sa panahong hindi niya magawang maging naroroon. Lumapit siya kay Rosa at dahan-dahang tinakpan ito ng kumot.

Mahina niyang binulong, “Salamat, Rosa. Kung hindi dahil sao, hindi ko alam kung anong mangyayari.” Mula noon, nag-iba ang pagtingin ni Alejandro kay Rosa. Hindi na lamang siya basta isang empleyado. Unti-unti na niyang nakikita ang babae bilang isang mahalagang bahagi ng kanilang pamilya. At sa kanyang puso, unti-unti na ring nabubura ang pader na matagal niyang itinayo mula ng mawala ang kanyang asawa.

Sa mga sumunod na araw, unti-unting bumalik ang sigla ni Andrea. At habang nakikita ni Alejandro kung paano masayang naglalaro muli ang kambal, napatingin siya kay Rosa na masayang nakikipaglaro rin. Doon niya tuluyang naramdaman hindi lamang ang kanyang mga anak ang nagkaroon ng bagong lakas. dahil kay Rosa kundi pati na rin siya mismo.

Ngunit kasabay ng pagbabagong ito, alam niyang darating ang mas matinding pagsubok hindi na laban sa sakit ng bata kundi laban sa mga taong patuloy na nagdududa at naisirain ang kapayapaan sa kanilang tahanan. Ngunit sa ngayon ang mahalaga ay buo ang kanyang tiwala na may isang taong handang magsakripisyo ng lahat para sa kanyang mga anak at iyon ay si Rosa.

Makalipas ang ilang araw mula ng gumaling si Andrea, isang kakaibang katahimikan ang bumalot kay Rosa. Bagaman masigla na ulit ang kambal at masaya ang buong bahay, may bigat sa kanyang dibdib na hindi niya na kayang itago pa. Gabi-gabi habang pinapatulog niya ang mga bata, naisip niya ang sarili niyang nakaraan, ang kanyang pagkabata sa ampunan, ang paglalakad sa kalye para magbenta ng sampagita, at ang walang kasiguraduhan kung may taong magmamahal sa kanya ng totoo.

Isang gabi, matapos makatulog ang kambal, tinawag siya ni Alejandro sa veranda. “Rosa,” wika niya, “Gusto kitang pasalamatan. Alam kong kung hindi dahil sa iyo, baka hindi ko nakayanan ang nangyari kay Andrea. Malaki ang utang na loob ko sa iyo. Nagulat si Rosa ngunit halatang may pinipigil na damdamin. Yumuko siya at mahinang sumagot.

Wala pong anuman, sir. Ginagawa ko lang po ang dapat. Ngunit napansin ni Alejandro ang naningilid na luha sa kanyang mga mata. Rosa, may problema ba? Parang may bumabagabag sa iyo. Hindi na niya napigilan. Napahawak siya sa railing at tuluyang bumuhos ang luha. Sir, pasensya na po.

May mga bagay po kasi akong hindi pa nasasabi sa inyo. Baka kung malaman niyo, magbago ang tingin niyo sa akin. Tahimik na nakinig si Alejandro. Sabihin mo Rosa, gusto kong malaman ang totoo. Humi ng malalim si Rosa bago nagsimulang magkwento. Lumaki po akong ulila. Bata pa lang ako. Iniwan na ako ng mga magulang ko sa ampunan.

Hindi ko man lang po sila nakilala. Ang tanging ala-ala ko ay ang lamig ng gabi sa dormitoryo at ang mga palahaw ng ibang batang katulad ko na naghahanap ng yakap ng kanilang nanay. Noong ako’y ling na taong gulang, nakatakas ako sa ampunan at nagsimulang maghanap buhay sa lansangan. Doun ko po naranasan ang gutom, ang pangtapi at ang pakiramdam na wala kang halaga.

Napayo si Alejandro at sa unang pagkakataon, nakaramdam siya ng kirot sa dibdib para kay Rosa. Hindi niya inisip na ang babaeng tila napakasimple at tahimik ay may ganoong mabigat na nakaraan. Nagpatuloy si Rosa pilit na pinapahid ang kanyang luha. Kaya siguro sir kaya ganoon ako kumilos sa kambal. Sa tuwing nakikita ko silang naghahanap ng init ng isang ina.

Nakikita ko ang sarili ko noon. Isang batang sabik sa pagmamahal. Ayaw ko pong maranasan nila ang naramdaman ko. Kaya kung minsan nakakalimutan ko na na hindi ko sila tunay na anak. Pasensya na po kung sumobra ako. Tahimik si Alejandro ng ilang sandali. Pinagmamasdan niya si Rosa, ang babaeng matagal niyang pinag-alinlanganan.

Ngunit ngayon’y nakikita niya ang katapatan ng puso nito. Rosa, mahinahon niyang sabi, “Wala kang dapat ipagpaumanhin. Ang ginawa mo para sa aking mga anak, higit pa iyon sa tungkulin. Hindi ko kayang tapatan ang sakripisyo mo. At ngayon, mas naiintindihan ko kung bakit ganoon ka mag-alaga.” Lalong bumuhos ang luha ni Rosa ngunit ngay’y ay may kasamang gaan ng loob.

Salamat po sir. Hindi ko po akalain na matatanggap niyo ako kahit ganito ang aking nakaraan. Mumiti si Alejandro bagaman may bahid ng lungkot at pagninilay sa kanyang mukha. Alam mo, matagal kong iniwasan ang mga anak ko. Matagal ko ring itinago ang sarili kong damdamin dahil natakot akong muling masaktan.

matapos mawala ang kanilang ina. Pero ikaw, ikaw ang nagpakita sa akin na hindi dapat ako matakot na may paraan para muling maramdaman ang pagmamahal at init ng pamilya. Mula sa dilim ng veranda, maririnig ang mahihinang huni ng kuliglig. Ngunit sa puso ni Rosa, tila may liwanag na muling sumibol. Sa wakas, nasabi na niya ang matagal niyang kinikimkim.

At higit sa lahat, natanggap siya hindi bilang isang empleyado lamang kundi bilang isang taong may mahalagang lugar sa buhay ng pamilya Vergara. Kinabukasan, iba ang sigla ni Rosa habang nag-aalaga ng kambal. Mas bukas na siya, mas malaya ang kanyang tawa at mas ramdam ng mga bata ang kanyang presensya. Nagtaka si Andrea.

Ate Rosa, bakit ang saya-saya mo ngayon? Ngumiti si Rosa at niyakap ang bata. Kasi Andrea, natutunan ko minsan kahit hindi tayo magkakadugo, pwede tayong maging tunay na pamilya. Si Adrian naman na palaging tahimik ay lumapit at mahigpit ding yumakap. Ate Rosa, gusto ka namin. Sana huwag ka na umalis. Napatigil si Alejandro na nakatanaw mula sa pinto.

Ang simpleng eksenang iyon ay tumimo sa kanyang puso. Sa kanyang isip, malinaw na hindi na basta katulong si Rosa. Siya ang taong nagbigay muli ng buhay sa kanilang tahanan. At mula noon, unti-unti ng nag-iba ang kanyang pakikitumo kay Rosa. Hindi na siya malamig o puro utos. Madalas na siyang makipag-usap at minsan tanga nagtatanong siya ng payo tungkol sa pagpapalaki ng kambal.

Sa bawat araw na lumilipas, mas lalo niyang nakikita ang kahalagahan ni Rosa hindi lamang sa kanyang mga anak kundi pati na rin sa kanya bilang isang ama na matagal ng nawalan ng direksyon. Sa wakas, dumating na ang araw na hindi na lamang pasasalamat ang nararamdaman ni Alejandro kay Rosa. Unti-unti na rin siyang nahuhulog.

Hindi dahil sa kagandahan ng babae kundi dahil sa katapatan at pusong handang magmahal kahit hindi obligadong gawin iyon. At sa kanyang puso, nagsimulang umusbong ang ideya na marahil sa kabila ng lahat ng sugat ng nakaraan, may pagkakataon pa silang bumuo ng bagong simula. Simula ng umamin si Rosa tungkol sa kanyang nakaraan, nagbago ang ihip ng hangin sa loob ng mansion.

Hindi na siya tinitingnan ni Alejandro bilang isang misteryosong babae na tila may itinatagong motibo. Sa halip, nakikita niya na isa itong taong tulad niya na sugatan ng nafaraan ngunit nagsusumikap pa ring magmahal at magbigay ng pag-asa sa iba. Lumipas ang mga araw, mas naging bukas si Alejandro sa pakikipag-usap kay Rosa.

Kung dati ay laging pormal at malamig ang kanilang mga usapan na yon ay mas personal na at may halong lambing. Kapag tapos na ang hapunan at natutulog na ang kambal, madalas silang magkape sa veranda. Rosa, tanong minsan ni Alejandro habang nakatanaw sa between paano mo nagagawang magtiyaga kahit ganon kahirap ang pinagdaanan mo? Napangiti si Rosa bahagyang nakatingala rin sa langit.

Sir, siguro dahil natutunan ko na hindi ko hawak ang lahat ng bagay. May mga sugat na hindi kayang gamutin ang panahon pero kayang pagaanin ng pagmamahal. Kaya kapag may pagkakataon akong magmahal, ginagawa ko agad. Kasi hindi ko alam kung kailan mawawala ulit. Tumahimik si Alejandro. Ang simpleng tugon na iyon ay tila tumago sa kanyang puso.

Naalala niya ang kanyang yumaong asawa at kung paano rin ito naniniwala na mahalaga ang maliliit na sandali ng pagmamahalan. Doon niya napagtanto na matagal na siyang nagkulong sa takot at si Rosa unti-unting bumabasag sa pader na iyon. Sa mga sumunod na linggo, mas madalas na silang magkausap tungkol sa pagpapalaki ng kambal.

“Sir,” sabi ni Rosa habang pinapatulog si Andrea. Mahilig siyang gumuhit. Bafa, mas maganda kung bigyan siya ng mas maraming art materials para mas lalo siyang mahikayat ang kasiyahan nila. Sa bawat salitang iyon, mas lalong lumalapit ang loob ni Alejandro kay Rosa. Hindi niya ito ipinapakita ng hayagan. Ngunit sa kanyang puso, nararamdaman niya ang unti-unting pag-usbong ng damdamin na matagal na niyang inakalay hindi na muling mararanasan.

Samantala, ang kambal naman ay mas naging malapit kay Rosa. Isang gabi, habang nagpapahinga sila sa sala, biglang nagsalita si Andrea. Papa, pwede bang tawagin na naming nanay si Ate Rosa? Nagulat si Alejandro at napatingin kay Rosa na halos hindi makapagsalita. Andrea, bakit mo naisip yan? Tanong niya.

Eh kasi po pakiramdam namin ni Adrian parang nanay na siya. Hindi niya kami iniiwan kahit minsan. Parang siya na ang pumupuno sa kulang. Napatingin si Alejandro kay Adrian na tahimik na tumango bilang pagsang-ayon. Doon siya natigilan. Hindi niya alam kung anong sasabihin. Ngunit sa kanyang puso, alam niyang may katotohanan ang sinabi ng mga anak niya.

Nang gabing iyon, kinausap niya si Rosa. Narinig mo ang sinabi ng mga bata. Huwag mong isipin na pinapalitan mo ang ina nila. Pero sa paningin nila, ikaw na ang nagbibigay ng init na matagal nilang hinahanap. Naluha si Rosa at napayuko. Sir, hindi ko po hangad na palitan ang kanilang ina. Alam kong walang makakapalit sa kanya. Ang gusto ko lang po ay maramdaman nila na hindi sila nag-iisa.

Muling natahimik si Alejandro. Sa wakas nagsalita siya at iyun ang dahilan kung bakit mahalaga ka sa kanila at sa akin. Nagulat si Rosa. Tumango si Alejandro. Oo nga. At si Adria naman mahilig magbasa. Baka kailangan niya ng mas maraming libro. Rosa, salamat sa pagpansin sa mga bagay na hindi ko nakikita. Hindi lamang sa mga bata naging malapit si Rosa kay Alejandro.

Maging sa kanya, unti-unti itong nagiging sandigan. Minsan matapos ang isang nakakapagod na araw sa kumpanya, umuuwi siyang puno ng inis at pagod. Ngunit n madatnan niya si Rosa na nagkukwento sa kambal. Parang nawawala ang bigat sa kanyang dibdib. “Sir, ayos lang po ba kayo?” tanong ni Rosa isang gabi nang mapansin ang kanyang pagod na mukha.

Napailing si Alejandro at napabuntong hininga. Ang dami kong iniisip. Pero kapag nakikita kong masaya ang mga bata, parang nagiging magaan ang lahat. Ngumiti si Rosa. Dahil iyon ang tunay na yaman. Sir, hindi niya inaasahan ang huling linya na iyon mula kay Alejandro. Hindi man lantaran ang pagkakasabi ngunit ramdam niya ang bigat at katapatan ng mga salita.

Sa mga sumunod na araw, hindi na lang simpleng amo at katulong ang turingan nila. Sa mga simpleng pag-uusap, tawanan at pag-aasikaso sa kambal, tila ba may namumuong bagong simula. Ang mansyon na dati malamig at puno ng katahimikan ay naging tahanang may init, saya at pagmamahalan. Ngunit kasabay ng paglapit na ito, unti-unti ring namamalayan ni Alejandro na lumalago ang kanyang damdamin.

Madalas niyang tanungin ang sarili, “Hanggang saan ko kayang itago ito? At handa ba kong harapin ang mga maaaring mangyari kapag ipinakita ko ang tunay kong nararamdaman? Ngunit isang bagay ang malinaw sa puso ng kanyang mga anak at sa kanyang sariling damdamin. Si Rosa ay hindi na isang simpleng katulong lamang.

Siya ang taong nagbigay ng bagong direksyon sa kanilang pamilya at unti-unti siya rin ang nagiging dahilan ng pagtibok muli ng pusong matagal ng nanahimik. Habang unti-unting nagiging payapa at masaya ang buhay sa mansion, hindi pa rin tuluyang natatapos ang mga pagsubo. Sa kabila ng lumalapit na damdamin ni Alejandro Kay Rosa at ng mas lalong pagturing ng kambal sa kanya bilang isang ina, may mga anino pa ring bumabalik mula sa kanilang paligid.

Isang umaga habang naghahanda si Rosa ng almusal para sa kambal, narinig niya ang pabulong na usapan ng dalawang kasambahay sa kusina. Sabi ni Headmaid, “Dapat mag-ingat tayo kay Rosa.” Macaro, ginagamit lang niya ang mga bata para makalapit kay Sir. Pero hindi naman ganun si Rosa. Kita mo naman kung paano niya alagaan ang kambal, buong puso.

Ewan ko. Pero matagal ng malapit si Luningning Ning kay sir. Siguro naiinggit siya. Narinig iyon ni Rosa at tila tinusok ang kanyang puso ng isang matalim na karayom. Kahit gaano niya pagsikapan, may mga taong hindi pa rin nakikita ang katotohanan. Ngunit pinili niyang manahimik, ang iniisip niya lamang ay ang kaligayahan ng gambal.

Samantala, si Alejandro ay nakatanggap ng hindi inaasahang tawag mula sa isang matandang kaibigan ng kanyang yumaong asawa. Alejandro, wika ng babae sa kabilang linya. May mga naririnig akong bulung-bulungan tungkol sa bagong katulong ninyo. Sigurado ka bang mapagkakatiwalaan siya? Napabuntong hininga si Alejandro. Alam ko ang sinasabi ng iba pero nakita ko mismo kung paano niya alagaan ang mga anak ko.

Kung wala siya, baka tuluyan ng lumaki ang kambal na walang saya. Hindi ako kumokontra, sagot ng babae. Ngunit mag-ingat ka. Mahirap na magtiwala agad. Pagkatapos ng tawag, hindi mapakali si Alejandro. Kahit gaano niya gustong ipagtanggol si Rosa, may bahagi sa kanyang puso na natatakot pa rin. Natatakot siyang baka mali ang kanyang nakikita.

At baka isang araw masaktan na naman siya at higit sa lahat ang kanyang mga anak. Isang gabi, nagpasya siyang muling silipin ang CCTV recordings hindi dahil sa duda kundi dahil sa kagustuhang mas lalo pang makita ang katotohanan. Pinanood niya ang mga gabing nagdaan. Si Rosa na naghahanda ng pagkain. Si Rosa na nagbabasa ng kwento.

Si Rosa na nagdarasal kasama ng kambal. Sa bawat sandali, wala siyang nakita kundi kaapatan. Ngunit isang clip ang tumusok sa kanyang damdamin. Nakaupo si Rosa sa gilid ng kama ni Andrea. Nakatingin sa mga bata habang natutulog. Pabulong niyang sinabi, “Sana huwag akong mawala sa kanila. Sana huwag akong palayasin kapag dumating ang panahon.

” Kinilabutan si Alejandro hindi dahil sa masama ang sinabi kundi dahil sa lungkot at takot na narinig niya mula kay Rosa. Doon niya napagtanto na marahil ramdam din ng babae ang mga bulung-bulungan sa paligid. Kinabukasan, tinawag niya si Rosa sa kanyang opisina. Rosa, gusto kong maging tapat ka sa akin. Samantala, sa kusina hindi naiwasang makarating kay Rosa ang balita.

Isa sa mga kasambahay ang palihim na nagpakita ng diyaryo sa kanya. Nanlumo siya nangita ang litrato. Nanginginig ang kanyang mga kamay at halos hindi makahinga. Diyos ko, paano nila nagawa ito? Agad siyang nagkulong sa kanyang silid at lumuha. iniisip niya na baka tama si Luningning baka isang araw palayasin siya ni Alejandro dahil sa kahihiyang dulot ng issyung ito.

Ngunit ang iniisip niya higit sa lahat ay ang kambal. Paano kung makarating sa kanila ang malisyosong balita? Paano ko mawalan sila ng tiwala sa kanya? Nang hapon ding iyon, tinawag siya ni Alejandro sa kanyang opisina. Mabigat ang mukha ng lalaki halatang nagpipigil ng galit. Rosa, nakita mo na ba ang diyaryo? Naririnig mo ba ang mga usap-usapan dito sa bahay? Dahan-dahang tumango si Rosa na kayuko. Opo, sir.

Naririnig ko po minsan pero hindi ko na lang po pinapansin. Wala naman po akong magagawa kundi patunayan sa gawa ang totoo. Nagtagpo ang kanilang mga mata at doon nakita ni Alejandro ang bigat sa puso ng babae. Rosa, huwag mong hayaan na sirain ng iba ang tiwala mo sa sarili. Nakikita ko ang lahat.

Nakikita ko kung paano mo binago ang mga anak ko at doon pa lang sapat na para maniwala ako sa’yo. Napaluha si Rosa. Salamat po sir. Hindi ko po alam kung hanggang kailan ako makakapaglingkod dito. Pero habang nandito ako, hindi ko po hahayaang masaktan ang mga bata. Habang patuloy ang kanilang pag-usap, biglang bumukas ang pinto at pumasok si Andrea.

Papa, Ate Rosa, sama kaya sa amin ni Adrian maglaro ng bahay-bahayan. Ngumiti si Alejandro at tumingin kay Rosa, “Tara, baka masayang tayo ng pagkakataon.” At bon sa simpleng laro ng kambal, muling nabuo ang isang larawan ng pamilya. Si Andrea ang nanay, si Adrian ang tatay at si Rosa ang lola na nag-aalaga.

Ngunit bago matapos ang laro, sinabi ni Andrea, “Hindi mali. Si Ate Rosa ang nanay namin.” Natahimik ang lahat. Napatingin si Alejandro kay Rosa at sa mga mata nila ay parehong naroon ang pagkalito at init ng damdamin. Para sa mga bata, malinaw na si Rosa na ang pumupuno sa kulang. Nunit para kay Alejandro, kailangan pa niyang sagutin ang pinakamalaking tanong.

Handa na ba siyang tanggapin na ang simpleng katulong ay maaaring maging higit pa sa isang kasama kundi isang bahagi ng kanilang buhay na hindi na dapat mawala? Habang dumidilim ang gabi at natapos ang laro ng kambal nanatiling gising si Alejandro sa kanyang silid. Nakatanaw siya sa CCTV monitor ngunit ngayong pagkakataon hindi na bilang isang bantay na naghahanap ng mali.

Tinitingnan niya iyon bilang isang saksi. isang saksi sa unti-unting pagbabalik ng isang pamilyang matagal ng nabasag. Ngunit kasabay ng paglakas ng damdaming iyon, dumidilim din ang paligid. Ang mga anino ng tsismis, ang mga mata ng mapanghusga at ang mga kaibigang handang magtanong ng masakit ay nakababalot pa rin sa kanilang paligid.

At alam niyang hindi magtatagal darating ang panahon na haharapin nila ang pinakamalaking pagsubok sa kanilang samahan. Isang umaga habang abala ang lahat ng kasambahay sa paghahanda ng almusal, dumating si Luningning na may dalang diyaro. Nakakunot ang noon nito at mabilis na lumapit kay Alejandro na noo’y bumababa pa lamang mula sa kanyang silid.

“Sir, nakita niyo na po ba ito?” mariin nitong tanong sabay abot ng pahayagan. Nagulat si Alejandro ng makita ang headline. Milyonaryong negosyante nakikitang malapit sa bagong katulong. Ano ang tinatago? Nandon ang litrato niya kasama si Rosa at ang kambal sa Hardin kuha ng hindi kilalang photographer mula sa malayo. Nakangiti si Alejandro habang pinagmamasdan si Adrian at Andrea at si Rosa Namay hawak ang kamay ng mga bata.

Namilog ang mga mata ni Alejandro halatang nagalit. Saan nanggaling ito? Sino ang nagbigay ng litrato? Nagkibit balikat si Luningning ngunit may makahulugang witi. Hindi po natin alam sir pero baka tama ang sinasabi ng iba. Baka ginagamit lang talaga kayo ng babaeng iyon. Naramdaman ni Alejandro ang pag-init ng kanyang ulo.

Hindi lamang ito simpleng chismi sa loob ng bahay. Ngayon isang public scandal na ang binabato sa kanya. Alam niyang maaapektuhan ang kanyang negosyo at ang reputasyon ng kanyang pamilya. Dahan-dahang tumango si Rosa. Nakayuko at nangingilid ang luha. Opo, sir. Pasensya na po. Hindi ko po alam kung papaano nangyari iyon. Wala po akong intensyon na sirain ang pangalan ninyo.

Pinagmamasdan siya ni Alejandro. Kita niya ang katapatan at takot sa mga mata ng babae. Gusto niyang maniwala ngunit hindi niya maikakaila na naapektuhan siya ng scandal. Rosa, naiintindihan ko. Pero kailangan nating mag-ingat. Ang mga tao mabilis humusga. Isang maling galaw lang.

Sisirain nila hindi lang ako kundi pati ang mga anak ko. Bumuhos ang luha ni Rosa. Sir, handa po akong umalis kung iyon ang makakabuti sa inyo. Basta huwag lang po masaktan ng kambal. Nabigla si Alejandro. Huwag mong isipin ‘yon. Kung aalis ka, mas lalo nilang iisipin na may mali. At higit sa lahat, hindi ko hahayaang mawala ka sa mga bata.

Ikaw lang ang nagpapasaya sa kanila ngayon. Doon natahimik si Rosa at sa unang pagkakataon naramdaman niyang pinagtanggol siya ni Alejandro ng buong-buo ngunit kasabay nito alam nilang mas lalong lalala ang mga chism sa paligid. Pagkaraan ng ilang araw, kumalat pa ang mga bulung-bulungan sa business circle ni Alejandro.

Sa isang meeting, kasama ang ilang investors narinig niyang binanggit ng isa, “Alejandro, you should be careful. Your relationship with that maid might destroy your image. Mahigpit ang pagkakakuyong ng kamao ni Alejandro sa ilalim ng mesa. Ngunit sa halip na magpaliwanag, tumayo siya at mariing nagsalita.

My personal life is none of your business. At kung may sino mang magdududa sa kakayahan kong magpatakbo ng kumpanya dahil lamang sa walang basiang tsismis, mas mabuting umalis na kayo. Tahimik ang buong silid. Kitang-kita sa mga mata ng ilan ang pagkabigla ngunit wala ng naglakas loob pang magsalita. Samantala, sa mansyon hindi maiwasan ng kambal na makarinig ng ilang bulong mula sa mga kasambahay.

Si Ate Rosa daw ginagamit lang si Sir. Narinig yun ni Andrea at agad niyang itinakbo sa kanyang ama. Papa, bakit nila sinasabing masama si ate Rosa? Hindi pa siya mabait. Napalunot si Alejandro at hinaplos ang buhok ng anak. Andrea, huwag kang makikinig sa sinasabi ng iba. Alam ni papa kung sino ang totoo at mabait. At isa si ate Rosa doon.

Lalong napaluha si Rosa nang marinig iyon mula sa pinto. Hindi niya akalain na ipagtatanggol siya ni Alejandro sa harap ng kanyang mga anak. Ngunit hindi natapos doon ang pagsubok. Kinabukasan, dumating ang isang sulat na walang pirma. Iniabot ito ni Mang Carlos kay Alejandro. Pagbutas niya, nakasaad, “Hang mahal mo ang mga anak mo, palayasin mo ang babaeng iyan bago pahuli ang lahat.

May mga sikreto siya na hindi mo alam.” Nanlamig si Alejandro. Sino ang nagpadala ng sulat? At ano ang tinutukoy nitong mga sikreto? Alam niyang may mas malaking unos na daraping. Ngunit sa puso niya buo ang kanyang pasya. Hinding-hindi niya pababayaan si Rosa lalo na’t alam niyang mahal na mahal siya ng kaniyang mga anak.

Sa gabing iyon, muling nagtipon ang pamilya sa hapagkainan. Tahimik si Alejandro iniisip ang mga problema. Ngunit nang makita niyang sabay-sabay na tumatawa ang kambal habang pinapakain ni Rosa, tila nawala lahat ng bigat sa kanyang dibdib. Ngunit sa labas ng mansyon, may mga matang nagmamasid. Mga matang nag-aabang ng tamang oras upang muling guluhin ang katahimikan ng pamilya Vergara.

Makalipas ang ilang araw mula ng makatanggap si Alejandro ng sulat na walang pirma, hindi siya mapakalik. Paulit-ulit niyang binabasa ang mga napasulat. Kung talagang mahal mo ang mga anak mo, palayasin mo ang babaeng iyan bago pahuli ang lahat. May mga sikreto siya na hindi mo alam. Sa kanyang isip, bumabalik ang lahat ng ala-ala ng mga gabi ng panonood sa CCTV.

Ang mga panalangin ni Rosa, ang mga luhang palihim na umaagos habang pinagmamasdan ang kambal at ang mga salitang tila puno ng pangungulilak. Anong sikreto ang tinutukoy nila? Tanong niya sa sarili habang hawak ang papel. Ang hinala niya, hindi lang basta chismis ito. May nakakaalam ng bahagi ng nakaraan ni Rosa na hindi pa niya naririnig.

Samantala, si Rosa ay patuloy lamang sa kanyang pangaraw-araw na gawain. Ngunit sa kabila ng kanyang ngiti sa mga bata, ramdam niyang may bigat sa kanyang puso. Tuwing gabi bago siya matulog, lagi niyang iniisip ano ang gagawin ko kapag nalaman nila ang lahat tungkol sa akin. Tatanggapin pa rin ba nila ako? Isang gabi, dumating si Alejandro sa kusina at nadatnan si Rosa na nag-iisa, nag-aayos ng mga plato.

Tahimik siyang lumapit at nagsalita. Rosa, may gusto akong itanong sao at umaasa akong sasagutin mo ng tapat. Napatigil si Rosa, halatang ginabahan. Ano po iyon, sir? Hinugot ni Alejandro mula sa bulsa ang sulat at inilapag sa mesa. May nakarating sa akin na ganito. Hindi ko alam kung sino ang nagpadala pero sinasabi nilang may tinatago ka.

Ano ang ibig sabihin nito? Namutla si Rosa. Saglit siyang napahawak sa gilid ng mesa at halos mabasag ang tinig niya ng sumagot, “Sir, hindi ko po alam kung papaano sisimulan pero totoo po, may mga bagay akong hindi nasabi.” Lumapit si Alejandro at marahang nagsalita. “Kung ganon, sabihin mo na sa akin ngayon.

Hindi ko kayang mabuhay sa mga bulom at chismis. Gusto ko ang katotohanan mula mismo sa iyo. Huminga ng malalim si Rosa at nagsimulang magkwento. Sir, bago pa ako napunta rito, nagtrabaho ako bilang katulong din sa ibang pamilya. Ngunit hindi naging maganda ang karanasan ko. Inakusahan nila akong nagnakaw kahit hindi ko naman ginawa.

Dahil mahirap ako at walang laban, ako ang pinarataman. Tinanggal nila ako sa trabaho at ikinalat ang pangalan ko na isa akong magnanakaw. Nagulat si Alejandro ngunit nanatiling tahimik. Pinagmasda niya ang mukha ni Rosa. Walang bakas ng kasinungalingan, tanging lungkot at pangumuli lamang. Nagpatuloy si Rosa na ninilid ang luha.

Simula noon, halos walang tumatanggap sa akin. Lahat ng pinasukan ko. Laging bumabalik ang chismis. Kaya nang makarating ako rito, pinangako ko sa sarili ko na hindi ko hahayaang maulit. Gagawin ko ang lahat para mapakita sa inyo na wala akong masamang intensyon. Napatumo si Alejandro. Ang kanyang puso ay tila pinigan ng matinding kirot.

Naalala niya ang lahat ng pagkakataong pinagdudahan niya si Rosa at ngayon mas lalo niyang naunawaan kung bakit ganoon na lamang ang pagkakapit nito sa kanyang mga anak. Rosa! Wika niya matapos ang mahabang katahimikan. Bakit hindi mo agad sinabi sa akin? Dahan-dahan itong tumugon dahil natakot ako.

Baka isipin niyo na totoo ang paratang. Baka hindi niyo ako pagkatiwalaan. At higit sa lahat, baka tanggalin niyo ako at hindi ko na muling makita ang kambal.” Lumapit si Alejandro at tumingin sa kanya ng diretso. Alam mo kung may natutunan ako sa mga nakaraang buwan. Iyon ay hindi lahat ng bagay ay dapat pakinggan mula sa iba.

Nakita ko mismo ang lahat ng ginagawa mo para sa mga anak ko. At kahit ano pa ang sabihin ng mga tao, hindi ko matatanggi ang katotohanang ikaw ang bumuhay muli sa tahanang ito. Napaluha si Rosa ngunit ngayon ay may kasamang kagaanan ng loob. Sir, maraming salamat. Hindi ko po alam kung anong mangyayari kung hindi niyo ako pinaniwalaan.

Ngunit bago pa matapos ang kanilang pag-uusap, biglang pumasok si Luningning. dala ang train ng tsaa. Pasensya na hindi ko sinasadyang makarinig pero sana huwag nyo n masyadong pagkatiwalaan ang mga sinasabi ng babaeng iyan. Masyado na siyang nakakaapekto sa pamilya ninyo. Mahigpit ang tinig ni Alejandro.

Luningning sapat na. Nakita ko na ang lahat at mula ngayon ayokong makarinig ng kahit anong paninira laban kay Rosa. Pagkalipas ng ilang linggo matapos mabunyag ang lihim ni Rosa tungkol sa maling paratang na minsan nang sumira sa kanyang pangalan, nag-iba ang ihip ng hangin sa mansion. Si Alejandro na dati puno ng pag-aalinlangan, ngayon ay mas matibay na ang paninindigan sa pagtatanggol sa kanya.

Ngunit kasabay ng paninindigang iyon, lalo ring tumindi ang pagsubok na kanilang kinakaharap mula sa mga taong ayaw tanggapin ang pagbabago. Isang gabi, habang nagdi-dinner ang pamilya kasama ang ilang piling kaibigan at business partners ni Alejandro, muling sumiklab ang mga bulung-bulungan. Isa sa mga bisita ang mapanuyang nagsalita.

Alejandro, magaling kang negosyante pero sa personal mong buhay, sigurado ka bang tama ang mga desisyon mo? Hindi ba’t delikado na masyadong malapit ang isang empleyado sa iyong mga anak? Tahimik ang buong mesa. Si Rosa na no’y nagsisilbi ng pagkain sa kambal natigilan. Halos mahulog ang plato sa kanyang kamay ngunit pinilit niyang kontrolin ang sarili.

Ang kambal naman ay agad napatingin kay papa nila. Naghihintay ng kanyang magiging sagot. Mariin ang tinig ni Alejandro ng magsalita. Kim, ang sinasabi ninyo ay si Rosa, hayaan ninyong itama ko kayo. Hindi siya basta empleyado lamang. Siya ang nagbabalik ng sigla sa bahay na ito mula ng pumanaw ang aking asawa. At kung ang tanong ninyo ay kung tama ba ang aking desisyon, oo tama.

Dahil nakikita kong masaya at ligtas ang aking mga anak. nagulat ang lahat sa bigat ng kanyang tinig. Ang ilan ay natahimik, ang iba’y nagkunwaring numiti ngunit malinaw na hindi na iyon mapapulaan. Sa mga mata ni Andrea at Adrian, nabasa ang kagalakan. Papa, ang tapang mo. Bulong ni Adrian habang mahigpit na hinawaan ang kamay ni Rosa.

Kinabukasan, hindi pa rin natatapos ang pag-atake ng mga chismis. May mga lumabas na artikulo online, naglalabas na mga haka-haka tungkol sa ugnayan ni Alejandro at ni Rosa. Ngunit imbes na magtago, hinarap ito ni Alejandro. Inawag niya ang kanyang PR team at nagbigay ng pahayan. Si Rosa ay hindi lamang tagapag-alaga ng aking mga anak kundi isang taong may malaking papel sa aming pamilya.

Ang respeto ko sa kanya ay higit pa sa trabaho at ang kanyang malasakit ay hindi matutumbasan ng anumang yaman. Sa loob ng mansyon, hindi naiwasan ang tensyon. Si Luningning na matagal ng nagtatanim ng galit ay hindi mapalagay. Kinausap niya si Alejandro ng pribado. Sir, patawarin niyo ako. Pero naninindigan ako. Hindi siya nararapat manatili dito.

Isa siyang simpleng katulong. Baka masira ang pangalan ninyo. Tumayo si Alejandro at tinitigan si Luningning Nning. Luningning Ning, matagal kang nagsilbi sa pamilya namin at iginagalang kita. Ngunit mali ka, hindi ako natatakot masira ang pangalan ko. Mas natatakot akong mawala ang taong nagpapanimbalik ng ingit sa aking mga anak.

Kung hindi mo kayang tanggapin iyon, baka panahon na para magdesisyon ka kung saan ka lulugan. Nanlumo si Luningning. Hindi niya inaasahan ang ganoong pagtindig ng amo. Ngunit sa halip na sumuko, lalo siyang nag-init sa galit. Inangako niya sa sarili na gagawa siya ng paraan upang tuluyang mawala si Rosa.

Samantala, sa kabila ng lahat ng intriga, patuloy na lumalalim ang ugnayan ni Alejandro at Rosa. Hindi ito lantaran ngunit makikita sa kanilang mga simpleng usapan at titigan. Kapag kasama nila ang kambal, madalas ay napapanggipi si Alejandro sa simpleng tawa ni Rosa. At sa bawat haplos ng babae sa kanyang mga anak, nararamdaman niya ang isang bagay na matagal ng nawala, ang pagiging buo.

Isang gabi habang tulog na ang kambal, nag-usap silang dalawa sa baranda. Rosa, wika ni Alejandro. Hindi ko alam kung paano ko pasasalamatan ang lahat ng ginawa mo. Sa kabila ng lahat ng paninira, nanatili kang matatag. At dahil doon, ako mismo ang natutong tumindig para sa iyo. Napaluha si Rosa at mahina niyang tugon.

Sir, hindi ko naman po hinihingi ang gantimpala. Ang mahalaga po sa akin ay ang mga bata. Basta masaya sila, masaya na rin ako. Ngumiti si Alejandro. at doon kita mas lalo pang hinahangaan. Hindi mo alam kung gaano kalaki ang pagbabago na dala mo sa buhay namin. Habang nag-uusap sila, hindi nila alam na nakasilip sa may Pasilyo si Andrea.

Nakangiti ito at sa kanyang murang isip, malinaw na ang sagot. Si Ate Rosa na ang pumupuno sa kanilang pagiging buo. Dumating ang araw na kailangan ng pumili si Alejandro. Sa harap ng lahat ng kasambahay, kinompronta niya ang mga isyung paulit-ulit na lumulutang. Sa lahat ng naririnig kong paratang kay Rosa, mariin niyang pahayag, ito lang ang masasabi ko.

Siya ay hindi lamang katulong. Siya ay bahagi ng aming pamilya. At bilang ama ng kambal, iyun ang paninindigan ko. Tahimik ang lahat. Ang iba ay napayuko at ang ilan ay hindi maatingin kay Rosa. Ngunit para kay Rosa, sapat na iyon. Sa wakas, tinanggap siya ng taong pinakamahalaga sa pamilya. Ang mismong ama ng mga batang minahal niya na parang sarili.

Mula noon, nagbago ang ihip ng hangin sa mansyon. Hindi na lamang si Rosa ang yaya ng kambal. Siya ang naging sandigan, guro at ilaw ng tahanan. At kay Alejandro, siya ang naging sagot sa takot at pangungulila na matagal na niyang kinikimkim. Sa huli, pinili ni Alejandro ang kanyang pamilya.

Hindi ang pangalan, hindi ang chismis, kundi ang tunay na pagmamahal na nagpabago sa kanilang lahat. Namula ang mukha ni Luning Ming sa hiya at galit. Ngunit hindi na siya nakapagsalita. Lumabas siya ng silid. Bitbit ang kanyang sama ng loob. Samantala, si Alejandro ay muling tumingin kay Rosa. Simula ngayon, wala ka ng dapat ikatakot.

Hindi kita pababayaan at kahit ano pa ang sabihin ng mundo, mananatili ka rito hangga’t gusto mo. Sa unang pagkakataon, naramdaman ni Rosa ang tunay na tapanatagan. At sa kanyang puso, nagpasya siya. Kahit gaano kahirap ang mga pagsubok na darating, hindi na niya iiwan ang pamilyang nagbigay sa kaniya ng bagong dahilan para mabuhay.

Ngunit sa labas ng mansion, nananatiling buhay ang mga bulong at mga matang nagmamasid. At alam nilang hindi tatapos ang laban. Ang lihim ay nabunyag na ngunit ang tunay na pagsubok ay nagsisimula pa lamang. At sa piling ni Rosa, unti-unti nilang natutunan na ang tunay na pamilya ay hindi lamang nasusukat sa dugo kundi sa pagmamahal na walang hinihing kapalit. No