Ako si Andrea. Tanda ko pa noong 8 years old pa lang ako.
Si Kuya Joel ay may sakit sa utak, yung parang bigla-bigla na lang nananakit. Madalas, sobrang panganib niya. Si Mama ay muntik nang mamatay dahil sa kanya. Mahal namin siya, at sobrang mahal siya ni Papa. Pero noong inatake si Kuya ng sakit niya, muntik na rin akong mawala. Sinugod niya ako at bumagsak ako sa sahig.

“Tama na, anak, tama na,” paulit-ulit na sabi ni Papa habang niyayakap si Kuya para pakalmahin siya.


Ako naman ay duguan ang ulo. Dinala ako sa ospital dahil sa tama ko sa ulo na dumudugo. Sinubukan naming humingi ng tulong para dalhin si Kuya sa pagamutan, pero walang pumansin sa amin. Maraming papel ang kailangan at magastos. Noong panahong iyon, sobrang kapos din kami. Kinulong ni Papa si Kuya sa kubo na siya rin ang gumawa para sa kanya. Doon na rin siya pinapakain. Pinapalabas na lang kapag nasa katinuan. Pero isang beses, kamuntikan na naman akong mapatay ni Kuya noong nakalabit niya ang armas ni Papa.

“Kuya, huwag!” sigaw ko.

Isang putok ang umalingaw-ngaw at tinamaan ako sa paa. Mabuti na lang at nandoon si Tito Rio, kaya nakuha niya kay Kuya ang armas. Doon, sobrang nag-aalala na si Papa at Mama dahil sa panganib na dala ni Kuya. Tuwing nasa katinuan si Kuya, umiiyak siya at humihingi ng tawad sa akin at sa mga magulang ko.

“Pasensya na, Andrea,” sabi niya.
“Pag gumaling ako, maghahanap ako ng trabaho. Yung unang sahod ko, bibilhan kita ng maraming lobo.”

Ngumiti lang ako. Pero noong gabing iyon, hindi ko alam na may masamang balak pala si Papa. Habang nakaupo ako sa labas, dumaan si Papa na may dalang pagkain para kay Kuya. Inihatid niya ito sa kubo ni Kuya. Sa mukha ni Papa, kita ko ang kakaibang bigat na pasan niya. Wala siyang sinabi. Dumiretso lang siya. Pagbalik niya sa bahay, uminom siya ng alak at umiyak. Hinayaan lang namin siya.

Kinabukasan, nang puntahan ko si Kuya sa kubo niya, tulog pa rin siya. Pero anong oras na, karaniwan ay gising na siya sa ganitong oras.

“Papa, gisingin mo si Kuya,” sabi ko.

Pero walang imik si Papa, tulala lang at nakatingin sa malayo.
Si Mama naman ay umiiyak sa kwarto, na para bang may namatay. Hanggang hapon, hindi nagising si Kuya. At doon ko lang napagtanto na patay na pala si Kuya. Nilason ni Papa si Kuya dahil iyon na lang daw ang dapat gawin, kahit hindi tama.

Umiyak ako nang umiyak hanggang sa mapagod na lang ako.

Lumapit si Mama at mahina niyang sinabi,
“Anak, walang dapat makaalam ng totoong nangyari kay Kuya.”

May mga desisyong ginagawa dahil sa takot, kahirapan, at kawalan ng tulong.Pero kahit anong dahilan, may bigat at sugat ang maling pasya, hindi lang sa namatay, kundi sa mga naiwan.