Kilala sa buong Barangay San Roque si Mang Temyong at ang kanyang tricycle na si Luntian. Labinlimang taon niya itong minaneho — ito ang bumuhay sa pamilya at nagpaaral sa kaisa-isa niyang anak na si Paolo.
Kakatapos lang ni Paolo ng Civil Engineering. Masaya siya, pero may halong lungkot at kabigatan ang mag-ama.
“Tay,” sabi ni Paolo habang nakayuko sa hapag-kainan. “Huwag na po muna akong mag-review center sa Maynila. Ang mahal po. Magtatrabaho na lang muna ako sa construction para makaipon.”
Umiling si Mang Temyong. “Hindi, anak. Sariwa pa ang utak mo. Kailangan mong maging Engineer ngayong taon. Sayang kung hihinto ka.”
“Pero Tay… saan po tayo kukuha ng 25,000 para sa review, dorm at allowance? Wala na po tayong ipon.”
Hindi sumagot si Mang Temyong. Tumitig lang sa bintana kung saan nakaparada si Luntian.
Kinabukasan, nagulat si Paolo nang makitang umiiyak ang kanyang ama habang inaabot ang susi ng tricycle sa kanilang kapitbahay na si Pareng Gardo.
“Tay?” naluluhang tawag ni Paolo.
Inabot ni Mang Temyong ang isang makapal na sobre. “Kunin mo ’yan, anak. Bayad ’yan kay Luntian. Kasya na ’yan sa review center, dorm, at allowance mo.”
“Tay! Bakit niyo ibinenta?! Paano po kayo?”
Hinawakan ni Mang Temyong ang balikat niya. “Ang tricycle, napapalitan. Pero ang pangarap mo, hindi. Iuwi mo sa akin ang lisensya — ’yan lang ang hiling ko.”
Lumuwas si Paolo sa Maynila na mabigat ang dibdib. Tuwing gabi, habang nag-aaral ng Calculus at Physics, naiisip niya ang tatay niyang nagbubuhat ng sako-sako sa palengke.
“Para kay Tatay,” bulong niya habang umiinom ng kape.
Dumating ang araw ng Board Exam — at pagkatapos ang mahabang paghihintay.
Pag-uwi niya sa probinsya, pumunta sila ni Mang Temyong sa pisonet upang tingnan ang resulta. Nanginginig ang kamay ni Paolo habang nagta-type.
“Loading pa po, Tay…”
Paglabas ng listahan, hinanap ni Paolo ang pangalan niya sa List of Passers.
Macaspac…
Madlangbayan…
Magtanggol…
Wala ang “Manansala.”
Nanlamig si Paolo. Napatingin sa tatay niya. “Tay… wala po… hindi ako pumasa.”
Bumagsak ang balikat ni Mang Temyong pero pinilit ngumiti. “Okay lang ’yan, anak. Baka sa susunod…”
Akmang aalis na sila nang biglang sumigaw ang bantay ng computer shop.
“Uy Paolo! Tanga ka ba? Ba’t d’yan ka tumitingin?! Check mo ’yung Top Notchers!”
Kinlick ni Paolo ang Top 10.
At sa pinaka-una…
RANK 1: PAOLO S. MANANSALA – 98.80%
Natulala si Paolo. Natulala si Mang Temyong. Paulit-ulit nilang binasa — hindi panaginip.
“Tay…” bulong ni Paolo.
Pero bumigay ang tuhod ni Mang Temyong. Napaluhod siya sa sahig ng computer shop at humagulgol.
“TOP 1 ANG ANAK KO! LORD, SALAMAT! SULIT ANG PAGKAWALA NI LUNTIAN! SULIT ANG PAGOD KO!”
Lumuhod din si Paolo at niyakap ang ama. Nag-iyakan silang mag-ama sa gitna ng shop.
“Engineer ka na, anak… at Top 1 ka pa,” iyak ng ama.
“Dahil sa inyo ’to, Tay.”
Ilang linggo ang lumipas, naging balita sila sa TV. Maraming kumpanya ang nag-agawan kay Paolo. Sa kanyang signing bonus, hindi bahay o kotse ang una niyang binili…
Isang brand new na tricycle. Kulay ginto. May nakasulat sa likod:
“KATAS NG TOP 1.”
Inabot niya ang susi kay Mang Temyong.
“Tay… hindi niyo na kailangang magpagod. Ako na ang bahala sa lahat.”
Niyakap ni Mang Temyong ang bagong tricycle — pero mas mahigpit ang yakap niya sa anak na bunga ng kanyang sakripisyo.
News
TH-Ninakaw ko ang ginto ng asawa ko para isama ang kabit ko sa bakasyon. Pag-uwi ko, nakita ko ang litrato ko sa altar—nang marinig ko ang dahilan na sinabi ng asawa ko, nanginig ako sa gulat…
Ako si Ramon, lampas tatlumpu’t lima na. Dati, sinasabi ng mga tao na isa akong huwarang asawa. Ang misis ko—si Theresa—ay…
TH-Tatlong taon nang nakaratay sa higaan ang biyenan ko. Kahapon, habang naglalaba ako, may nahanap ang lima-taong gulang kong anak na nakatago sa ilalim ng mga kumot nito. “Mami, tingnan mo ito!” sigaw niya, bakas ang halo-halong pananabik at takot.
Nang mahawakan ko ito, kinilabutan ako nang husto. Hindi ko maintindihan kung paano napunta roon ang ganoong bagay… at higit…
TH-Manugang na may sahod na ₱18,000, pinilit ng biyenan na ibigay ang ₱16,500 – limang salita lang ang sinabi niya, namutla at natahimik ang biyenan…
Ako si Lina, 28 taong gulang, isang accounting staff sa isang construction company sa Quezon City. Ang buwanang sahod ko ay ₱18,000. Hindi man…
TH-Pinalayas ang manugang sa bahay na ang tanging natira lamang sa kanya ay ang ₱100 na sukli sa pamamalengke. Sa gitna ng kawalan ng pag-asa, dinala niya sa bangko ang lumang ATM card ng kanyang sariling ama, umaasang may mahanap man lang na kaunting pera… Ngunit nang i-swipe ng teller ang card, biglang nanlumo ang mukha nito at agad siyang dinala sa isang pribadong opisina. Doon, ibinalita nila sa kanya ang nakakagulat na balanse sa account…
Tinulak ako palabas ng bahay ng biyenan ko, bitbit lang ang ₱100 na sukli ko sa palengke. Sa gitna ng tirik…
TH-“Sinabi sa akin ng anak ko na magtago sa ilalim ng kama ng ospital… pagkatapos na pagkatapos kong manganak.”
Kakaanak ko lang sa aking anak na lalaki nang ang aking walong taong gulang na anak na babae, si Emily…
TH-“Sinira ng tatay ko ang daliri ko gamit ang martilyo dahil lang nagtanong ako kung bakit steak ang kinakain ng kapatid ko habang tira-tira lang ang sa akin.
Tumawa siya at sinabing ang mga babaeng walang silbi ay hindi nararapat magkaroon ng mga daliri, at idinagdag ng nanay…
End of content
No more pages to load
