Handa na ba ang inyong mga puso para sa isang kwentong yayanig sa inyong paniniwala [musika] tungkol sa pag-ibig at pagbangon? Isang magandang araw po sa inyong lahat mga minamahal naming tagapakinig. Muli, samahan ninyo ako sa isang paglalakbay  na susubok sa katatag ng isang babae.

Sabi nila, “Ang apelyido ay  isang karangalan. Pero paano kung ang apilyong pinangarap mong angkinin ay siya rin palang magiging tanikala ng iyong pagdurusa? Ito ang kwento ni Tala, isang babaeng  hinubaran ng lahat. Ngunit sa gitna ng abo ng kanyang nasirang pangarap ay natagpuan ang liwanag ng kanyang tunay na halaga.

Tumigil ang musika o baka sa pandinig  lang ni Tala ito tumigil. Ang kaninang masayang tugtugin ng piyano ay napalitan ng isang nakabibing katahimikan. Ang lahat  ng mga mata sa loob ng marang bulwagan ng Villa Marilag ay nakatuon na ngayon sa gitna sa mesang kinatatayuan niya ng kanyang asawa at ng bienan niyang si Donya Celestina  Veles de Villa.

Sa ibabaw ng lamesang salamin sa pagitan ng mga mamahaling kubyertos at mga kopang may lamang shampaignne ay nakalatag  ang isang folder. Isang puting folder na para kay Tala ay mas nakakatakot pa kaysa sa isang hatol ng kamatayan. Pumirma ka Tala. Ang boses ni Donya Celestina ay kasing lamig  ng yelo.

Walang emosyon ngunit puno ng kapangyarihan. Bawat salita ay tila isang punyal na tumatagos sa puso ni Tala. Ang mga  ngiti sa labi ng mga bisita ay naglaho, napalitan ng mga  mapanuring tingin at bulungan. Naramdaman niya ang unti-unting paglamig ng kanyang mga kamay.

Hinanap ng kanyang mga mata ang kanyang asawa. Si  Miguel na nakatayo sa tabi niya. Migs halos pabulong na tawag niya. Anong Anong ibig sabihin nito? Pero hindi  siya nilingon ni Miguel. Ang mga mata nito ay nakatutok sa sahig na gawa sa marmol. Tila ba may kung anong napakahalagang bagay doon na hindi nito maiwanan? Ang pagkuyom ng mga kamao nito ang  tanging senyales ng kaguluhan sa loob nito.

Hindi ka ba nakakaintindi? Muling nagsalita si Donya Celestina. May halong pagkainip sa tono. Divorce papers. Pinapapalayas na kita sa pamamahay na ito sa pamilyang ito. Isang malakas na dagundong ang narinig ni Tala na akala niya ay kulog mula sa papalapit na ulan sa labas. Ngunit hindi iyon ang tunog ng pagguh ng kanyang mundo.

Limang taon. Limang taon siyang nagsilbi, nagtiis at nagmahal sa pamilyang ito. Limang taon niyang sinubukang maging karapat dapat sa apelyidong Devilla para lang sa gabing ito. Pero bakit? Bakit? Nabasag ang boses ni Tala. Wala naman akong ginagawang masama. Ang mga anak natin, Migs. Sa wakas nagsalita si Miguel ngunit ang boses niya ay mahina at walang lakas.

Tala, sumunod ka na lang. Sumunod? Halos pasigaw na sagot ni Tala. Hindi na napigilan ang namumuong galit at sakit. Limang taon, Miguel. At sasabihin mo lang sa akin na sumunod, ipaglaban mo naman ako. Itinaas ni Donya Celestina ang isang kamay. At sa isang iglap ay tila bumalik ang katinuan sa lahat.

Hindi ka nararapat dito tala at hinding-hindi ka magiging nararapat. Ang isang basahan ay mananatiling basahan. Kahit pa ilagay mo sa loob ng isang palasyo, bumaling ang matandang babae sa kanyang anak. Pumili ka, Miguel. Ang babaeng yan na galing sa putikan at walang maibibigay sao o ang pangalan at yaman ng pamilyang ito.

Ang kinabukasan mo. Ilang segundo ng katahimikan ang lumipas na para kay Tala. ay isang kawalang hanggan. Bawat tibok ng kanyang puso ay isang panalangin. Piliin mo ako, Migs. Piliin mo kami ng mga anak mo. Dahan-dahang umiling si Miguel. Hindi pa rin ito tumitingin sa kanya. At sa simpleng kilos na yon, alam na ni Tala ang sagot.

Gumuho ang huling piraso ng kanyang pag-asa. Guardia. Malakas na utos ni Donya Celestina. Dalawang unipormadong gwardya ang mabilis na lumapit sa kanila. Ang mga braso ni Tala ay marahang hinawakan. Hindi na siya pumalag. Wala ng lakas na natitira sa kanya. Para siyang isang manikang basahan na walang sariling isip.

Habang hinihila siya palabas ng bulwagan, nakita niya ang kanyang dalawang anak na umiiyak sa pangangalaga ng isang yaya. “Mama! Mama! Sigaw ng panganay niya. Mga anak ko.” Sinubukan niyang kumawala ngunit mas humigpit ang hawak sa kanya. “Huwag mong ilalapit ang dumi mo sa mga apo ko.

” Sabi ni Donya Celestina mula sa kanyang likuran. Sila ay mga deviya. Mananatili sila rito. At iyon na ang huling dagok. Kinuha na nila ang kanyang asawa, ang kanyang dignidad at ngayon pati ang kanyang mga anak. Ipinagtulakan siya palabas ng malaking pinto ng mansyon. Kasabay ng pagbukas nito ay ang pagbuhos ng malakas na ulan. Sa isang iglap, basang-basa na ang kanyang mamahaling bestida.

Ang bestidang ipinahiram lang sa kanya na hindi naman talaga sa kanya. Tumakbo siya pabalik sa pinto. Kinakalampag ito ng buong lakas. Miguel, parang awa mo na ang mga anak natin. Huwag ninyo silang kunin sa akin. Ngunit walang sumasagot. Hanggang sa dahan-dahan ang napakalaking tarangkahan ng Villa Marilag ay nagsara sa harap niya.

Ang tunog ng pagsasara nito ay pinal at malupit. Naiwan siyang mag-isa sa labas. Sa gitna ng bumubuhos na ulan, yakap-yakap ang sarili. Ang kaninang mga ilaw ng kasiyahan mula sa mansyon ay tila nangungutsa na lang sa kanya ngayon. Wala siyang pera, wala siyang telepono, wala siyang patutunguhan at higit sa lahat wala na sa kanya ang kanyang mga anak.

Napaluhod siya sa basang semento. Ang mga luha niya ay humahalo na sa tubig ulan. Ang sakit ay napakalalim, napakatindi na halos hindi na siya makahinga. Ilang minuto siyang nanatili roon. Nanginginig sa ginaw at sa bigat ng kanyang kabiguan hanggang sa isang pares ng ilaw mula sa isang sasakyan ang tumama sa kanya.

Huminto ang isang luma ngunit pamilyar na kotse sa kanyang tabi. Dahan-dahang bumaba ang bintana nito. Mula sa loob, isang mukhang puno ng pag-aalala ang sumilip. Talaapo. Ang boses ay puno ng init at pagmamahal. Isang bagay na matagal na niyang hindi narinig. Halika, umuwi na tayo. Ang unang gumising kay Tala ay hindi ang ingay ng alarm clock o ang yaya na kumakatok para ihanda ang mga bata.

Ito ay ang sinag ng araw na dahan-dahang tumatagos sa mga bintanang gawa sa kapis at ang amoy ng kapeng barako na nagmumula sa kusina. For a moment she was disoriented. Ang malambot na kutson at silk na kumot ng Villa Marilag ay napalitan ng isang papag na kawayan at isang manipis ngunit malinis na kumot. Dahan-dahan siyang bumangon at ang sakit ng nakaraang gabi ay bumalik na parang isang alon.

Malakas at nakakalunod ang pagtataboy, ang ulan, ang pagsara ng tarangkahan at ang mga iyak ng kanyang mga anak. Napahawak siya sa kanyang dibdib. Ang puso niya’y tila pinipiga. Nasaan na kaya sila? Ano na kaya ang ginagawa nila? Ang isiping nag-iisa sila roon. Sa malamig na mansyon na yon na walang pagmamahal ay halos ikasira ng kanyang bait.

Gising ka na pala, apo. Ang boses ni Tita Malaya ay banayad, isang ligtas na kanlungan sa gitna ng kanyang nagngangalit na damdamin. Pumasok ito sa maliit na silid. May dalang isang tasang mainit na kape. Heto, magkape ka muna. Alam kong mabigat ang iyong pinagdadaanan. Kinuha ni Tala ang tasa.

Ang init nito’y bahagyang nagpapaginhawa sa nanginginig niyang mga kamay. Tita, ang mga anak ko po. Umupo si Tita Malaya sa gilid ng papag at hinaplos ang kanyang likod. Alam ko tala, alam kong sila ang nasa isip mo. Pero para maipaglaban mo sila, kailangan mo munang maging malakas. Kailangan mo munang buuin ang sarili mo.

Sa mga sumunod na araw, ang bahay ni Tita Malaya sa Baryo Luntian ay naging kanyang santuariyo. Sa tulong ng kanyang tiyahin, sinimulan niyang ayusin ang kanyang mga gamit, ang iilang damit na naisiksik niya sa isang bago siya tuluyang paalisin. Habang nag-aayos sa isang lumang baol, may napansin siyang isang maliit na katuping kwaderno sa ilalim.

Maalikabok ito at medyo naninilaw na ang mga pahina. Ngunit nang buksan niya ito, isang pamilyar na sulat kamay ang bumungad sa kanya. Iyun ang sulat ng kanyang lola Bas. Ito ang lumang kwaderno ng mga recipe nito. Dahan-dahan niyang binuklat ang mga pahina. Naroon ang recipe para sa adobo, sa sinigang, sa kare-kare ngunit ang nasa pinakahuling pahina ang kumuha ng kanyang atensyon.

Nakasulat sa magandang pagkakatitik. Ang espesyal na bunrio ni Basang. Kasabay ng recipe ay may isang maliit na sulat. Para sa aking pinakamamahal na apo tal, ang recipeng ito ay hindi lang basta sangkap at paraan ng pagluto. Ito ang kwento ng ating pamilya. Isang simbolo ng katatagan.

Sa bawat kagat, naway maalala mo na kahit gaano kapait ang buhay, laging may tamis na mahahanap kung marunong kang maghintay at magsikap. Hindi niya napigilan ang pagtulo ng kanyang mga luha. Ang mga salita ng kanyang lola ay tila isang yakap mula sa nakaraan. Nakita siya ni Tita Malaya na umiiyak habang hawak ang kwaderno.

Ngumiti ito ng may bahid ng lungkot. Ah ang Burio ang resipeng iyan ang bumuhay sa aming magkakapatid nong mga bata pa kami. Ang yong lola sa kabila ng kahirapan ay nakahanap ng paraan para pagsama-samahin ang mga simpleng sangkap para makagawa ng isang bagay na napakasarap. Iyan ang pamana niya sa atin. Tala. Hindi pera hindi lupain kundi ang paman ng katatagan.

Tinitigan ni Tala ang recipe. Ang mga sangkap ay simple lang. Madaling mahanap sa palengke ng baro luntian. Isang ideya ang biglang pumasok sa kanyang isip. Isang maliit na sinag ng pag-asa. “Tita,” sabi niya, ang boses niya’y may bagong determinasyon. Pwede po ba akong humiram ng kaunting puhunan? Kinabukasan, sa tulong ni Tita Malaya, itinayo ni Tala ang isang maliit na lamesa at upuan sa harap ng kanilang bahay.

Gamit ang isang lumang kaldero at kalan. Nagsimula siyang magluto. Ang amoy ng nilulutong bunrio, isang kombinasyon ng matamis, maalat at maanghang ay unti-unting kumalat sa hangin. Nanginginig ang kanyang mga kamay habang sinasandok ang unang batch. Puno siya ng alinlangan. Paano kung walang bumili? Paano kung hindi masarap ang luto niya? Paano kung isa lang itong malaking pagkakamali? Pero nang maalala niya ang mukha ng kanyang mga anak, ang pangungulila sa kanilang mga yakap, nawala ang lahat ng kanyang takot, pinalitan ito ng isang matinding determinasyon.

Para sa inyo ito mga anak. Lalaban si mama, isang al naglalako ng gulay. ang unang huminto. Ano ‘yang mabangong yan? Ining bunrio, po. Sagot ni Tala. Ngumiti sa kabila ng kaba. Gusto niyo po bang tikman? Bumili ang ali at pagkatapos ng isang subo, nanlaki ang mga mata nito. “Naku, ang sarap. Bibilhin ko na lahat ng natitira.

” Iyun ang simula. Mabilis na kumalat ang balita tungkol sa masarap na bunrio ni Tala. Sa loob lamang ng isang linggo, may pila na sa harap ng kanyang maliit na pwesto tuwing hapon, bawat sentimong kinikita niya ay maingat niyang itinatabi. Ito ang kanyang pondo para sa laban. Isang hapon habang abala siya sa pag-aasikaso ng kanyang mga customer, isang makintab at itim na luxury car ang biglang huminto sa tapat ng kanyang pwesto.

Ang sasakyan ay tila isang alien sa simpleng kaly ng baro luntian. Bumukas ang pinto sa passenger side at mula roon ay bumaba ang isang babae. Nakasuot ito ng isang mamahaling business suit. Ang kanyang buhok ay nakapusod ng perpekto at ang kanyang tindig ay nagpapakita ng kapangyarihan at kumpyansa. Huminto ang babae, inilibot ang tingin at ang mga mata nito ay napako sa maliit na karatulang isinulat ni Tala. Sinagtala kusina.

Pagkatapos ang mga mata nito ay bumaling sa kanya na may halong intriga at tila ba may kung anong hinahanap. Natigilan ang lahat ng mga customer ni Tala. Ang mga usapan ay humina at naging bulungan. Lahat ng mata ay nakatuon sa babaeng bumaba mula sa mamahaling sasakyan. Para siyang isang agila na biglang lumapag sa gitna ng mga maya.

Maganda, mapanganib at hindi nababagay sa lugar na ion. Naglakad ito palapit sa pwesto ni Tala. Bawat hakbang ay may bigat at tiwala sa sarili. Huminto ito sa harap mismo ng maliit na lamesa at ang mga mata nito na matalas at mapanuri ay tinitigan si Tala. Magandang hapon po, bati ni Tala. Pilit na itinatago ang panginginig ng kanyang boses.

May kung anong kaba siyang naramdaman. Ang babaeng ito ay nagpapaalala sa kanya kay Donya Celestina. Pareho sila ng aura ng kapangyarihan ng karangyaan. Isa na namang tao mula sa mundong pilit niyang tinatakasan. Hindi agad sumagot ang babae. Ang tingin nito ay bumaba sa kaldero kung saan kumukulo ang sarsa ng bunrio. Ang amoy na iyon ang tila nagdala sa kanya roon.

Anong tawag dito? Tanong nito. Ang boses ay direkta at walang paligoy. Bonri po sagot ni Tala. Isang order. Utos ng babae. Mabilis na kumilos si Tala. Ang kanyang mga kamay ay tila may sariling isip. Kumuha siya ng isang malinis na lalagyan at maingat na nagsandok. Habang ginagawa ito, ramdam na ramdam niya ang titig ng babae.

Tila ba sinusuri nito hindi lang ang kanyang pagkaing niluluto kundi pati na rin ang kanyang buong pagkatao. Inabot niya ang order. Kinuha ito ng babae at kumuha ng isang kutsara. Sa unang subo nito, napansin ni Tala ang isang bahagyang pagbabago sa ekspresyon ng babae. Ang kaninang matigas at malamig na mukha ay tila lumambot ng isang saglit.

May isang kislap na dumaan sa mga mata nito. Hindi lang basta pagkagusto sa lasa kundi isang bagay na mas malalim. Tila isang ala-ala na matagal ng nakalimutan. Ngunit kasing bilis ng paglitaw nito, nawala rin ang ekspresyon na ‘yon. Binalik nito ang tingin kay Tala. Sino ang orihinal na may-ari ng resipeng ito? Nagulat si Tala sa tanong.

Sa lola ko po si Lola Basang. Tumango-tango ang babae. Tila may kinukumpirma sa kanyang isip. May potensyal ito. Sabi nito hindi bilang isang papuri kundi bilang isang propal na pagtatasa. Malaki ang potensyal nito. Inilabas nito ang kanyang wallet. at nag-abot ng bayad isang buong, “Naku, sobra po ito.

” Sabi ni Tala habang naghahanap ng panukli. “Sandali lang po.” “Keep the change.” Putol ng babae sa kanya. Inilapag nito ang isang maliit na puting card sa lamesa. “Ang pangalan ko ay Dewa Cruz. Ako ang CEO ng Delgado Foods Corporation.” CEO. Ang salitang yon ay tumama kay Tala na parang isang sampal. Isa siyang CEO. Galing siya sa mundo ni Miguel.

Sa mundo ni Donya Celestina. Ang mundong dumurog sa kanya. Gusto kong makipag-partner sa’yo. Diretsong sabi ni Diwa. Gusto kong dalhin ang bunrio na ito sa merkado. Bigyan ng maayos na packaging, tamang marketing at ilagay sa lahat ng major supermarket sa bansa. Napatulala si Tala. Hindi niya alam kung ano ang sasabihin.

Ang mga salita ni Diwa ay tila nanggagaling sa isang ibang mundo. Partnership, supermarkets, marketing. Ang tanging gusto lang naman niya ay kumita ng sapat na pera para mabawi ang kanyang mga anak. Hindi ako nagbebenta ng awa, Miss Alfonso. Pagpapatuloy ni Diwa. Tila nabasa nito ang pag-aalinlangan sa kanyang mukha. Nakikita ko ang isang magandang produkto at isang magandang oportunidad sa negosyo. Ito ay isang business proposal.

Walang personalan. Ang Alok ay nakakasilaw. Ito na ba ang sagot sa kanyang mga dasal? Ang daan para patunayan sa korte na kaya niyang buhayin ang kanyang mga anak. Ngunit kasabay ng pag-asa ay ang pagbabalik ng takot. Naalala niya ang mga mapanuring mata ng mga devilya, ang mga patakaran ng Altaad, ang pulitika sa loob ng isang malaking kumpanya.

Naalala niya kung paano siya ginawang parang isang palamuti lang. Isang bagay na walang sariling boses. Ayaw na niyang bumalik doon. Umiling si Tala. Ang mga luha ay nagbabadyang tumulo. Paumanhin po, Ma’am Cruz, pero hindi ko po yata kaya. Bakit? Gusto ko na lang po ng simpleng buhay. Sabi ni Tala. Ang boses ay nanginginig. Ayoko na pong bumalik sa mundo ng mga mayayaman sa mundo ng negosyo.

Masyado po akong nasaktan doon. Ang gusto ko lang po ay makasama ang mga anak ko. Tinitigan siya ni Diwa Cruz ng ilang sandali. Walang paghuhusga sa mga mata nito. Tanging isang malalim na pag-intindi. Hindi ito nagpumilit. Hindi ito nangumbinsi. Tumalikod na ito at nagsimulang maglakad pabalik sa sasakyan.

Akala ni Tala ay iyo na ang katapusan. Ngunit bago ito pumasok sa loob, muli itong lumingon. Ang halaga mo ay hindi idinidta ng ibang tao, Miss Alfonso. Sabi ni Diwa. Ang boses ay malinaw at matatag. Tawagan mo ako kapag handa ka ng ikaw mismo ang magdikta niyan. Pumasok ito sa sasakyan at ang itim na kotse ay mabilis na nawala sa dulo ng kalsada.

Naiwan si Tala na nakatayo roon tulala. Hawak ang malamig at mamahaling business card sa kanyang palad. Sa isang gilid nakaukit sa gintong letra, Dewa Cruz. CEO Delgado Foods. Gabi. Nakaupo si Tala sa loob ng bahay. Pinagmamasdan ng business card. Paulit-ulit na naglalaro sa isip niya ang mga sinabi ni Diwa.

Ang halaga mo ay hindi idinidikta ng ibang tao. Biglang tumunog ang luma at dinumerong telepono ni Tita Malaya. Nagkatinginan sila. Bihira lang may tumawag sa linyang yon. Si Tala ang sumagot. Hello, is this Tala Alfonso? Tanong ng isang malamig atal na boses sa kabilang linya. I am morales the legal for Mr. Meling to formally inform you mylient through his mother donelinazilla has filed the petition for full custody of your children.

Nabitawan ni Tala ang telepono. The primary basis for the petition. Nagpatuloy ang boses mula sa sahig is your current state of financial instability which makes you an unfit parent. Financial instability. Unfit parent. Ang mga salitang iyon ng abogado ay umalingawngaw sa isip ni Tala buong gabi. Mas malakas pa sa kulog. Mas matalim pa sa anumang masasakit na salitang ibinato sa kanya ni Donya Celestina.

Hindi na ito tungkol sa kanyang dignidad. Hindi na ito tungkol sa kanyang nasirang puso. Ito ay tungkol sa kanyang mga anak. At hindi siya papayag na kunin sila sa kanya ng walang laban. Kinabukasan, bago pa man sumikat ang araw, hawak na niya ang business card ni Diwa Cruz. Ang kanyang mga kamay ay nanginginig hindi na sa takot kundi sa isang nag-aalab na determinasyon.

Tinitipa niya ang numero sa lumang telepono. Ang bawat tunog. ay tila isang martilyo na humuhulma sa kanyang bagong kapalaran. Isang ring lang may sumagot na. This is Diwa Cruz. Ang boses ay gising na gising at alerto. Kahit na napakaaga pa. Huminga ng malalim si Tala. Miss Cruz! Si Tala Alfonso po ito.

May ilang segundong katahimikan sa kabilang linya. I was expecting your call. Sabi ni Diwa. Walang bahid ng surpresa o pagyayabang. Tila ba alam na nito mula pa sa simula. Payag na ako. Sabi ni Tala. Ang boses niya ay basag ngunit buo ang loob. Tinatanggap ko po ang alok ninyo. Good. Simpleng sagot ni Diwa.

My office Delgado Foods Tower in Makati. Tomorrow 9 a.m. Sharp. Don’t be late at ibinaba na nito ang telepono. Kinabukasan sa unang pagkakataon pagkatapos ng maraming taon, bumalik si Tala sa Makati. Ngunit sa pagkakataong ito, hindi siya ang asawang nakatago sa anino ni Miguel de Villa.

Nakatayo sa harap ng nagtataas ang gusali ng Delgado Foods. Suot ang pinakamatinong bestida na ipinahiram sa kanya ni Tita Malaya. Naramdaman niya ang pamilyar na takot. Ang lugar na ito, ang mga taong tulad ni Diwa Cruz ay simbolo ng mundong nagtakwil sa kanya. Ngunit nang maalala niya ang dahilan kung bakit siya naroon ang kanyang mga anak, itinayo niya ang kanyang ulo at humakbang papasok.

Ang mga sumunod na linggo ay isang ipo-ipo. Ang mundo ni Tala na dati ay umiikot lang sa pagitan ng kusina at Sala ay biglang lumawak. Ipinakilala siya ni Diwa sa isang mundo ng mga board meeting, market research at branding strategies. Sa simula, para siyang isang dayuhan na napadpad sa ibang planeta ang mga terminong tulad ng supply chain, profit margin at brand identity ay mga salitang hindi niya maintindihan.

Sa isang meeting habang pinag-uusapan ang pangalan para sa produkto, naramdaman ni Tala na wala siyang boses. Ang mga marketing executive ay nagmungkahi ng mga pangalang English na sa tingin nila ay mas classy at marketable. “Hindi,” biglang sabi ni Tala. Sa gulat ng lahat, pati na ng kanyang sarili. Ang recipeng ito ay may kwento.

Galing ito sa lola ko. Galing ito sa pamilya ko. Kailangan kailangan ay may kaluluwa. Tumingin siya kay Diwa. Ang pangalan ko po ay tala. Isang bituin. Gusto kong maging ilaw ito ng pag-asa. Sinag at tala sinagtala kusina. Tinitigan siya ni diwa ng ilang sandali. Pagkatapos ay tumango ito sa marketing team. You heard her.

The brand is sinagtala kusina. Make it work. I ang unang pagkakataon na naramdaman ni Tala ang kapangyarihan. Ang kapangyarihang magpasya para sa kanyang sarili. Mula sa araw na iyon, ibinuhos niya ang lahat. Gabi-gabi, pagkatapos ng trabaho sa delgado, umuuwi siya sa baryo Luntian at pinag-aaralan ang mga dokumentong ibinibigay sa kanya.

Natutunan niya kung paano basahin ang mga sales report. Natuto siyang makipagnegosyasyon sa mga supplier. Ang kanyang mga kamay na dati sanay lang sa pagluluto ay natutong humawak ng pluma para pumirma sa mga mahahalagang kontrata. Hanggang sa dumating ang araw ng grand launch. Sa isang malaking event hall, nakatayo ang isang magandang booth.

Sa gitna, nakasulat sa malalaking letra. Sinagtala kusina. Ang packaging na siya mismo ang tumulong magdisenyo ay elegante at may kwento. Ang mga media at food blogger ay dagsaan. Nakatayo si Tala sa isang sulok. Pinapanood ang lahat. Nakasuot siya ng isang simpleng business dress na binili ni Diwa para sa kanya.

Hindi na siya ang tala na umiiyak sa gitna ng ulan. Ang babaeng nakatayo roon ay may bagong kislap sa mga mata. Congratulations, Tala. Sabi ni Diwa na lumapit sa kanya. You did it. Ngumiti si Tala, isang tunay na ngiti na nagmumula sa puso. Salamat, Diwa. Salamat sa pagkakataon. Sa unang pagkakataon, nakita ni Tala na ngumiti si Diwa, isang maliit ngunit tapat na nangiti.

Ang galing mo Tala. Hindi kita binigyan ng kahit ano. Tinulungan lang kitang ilabas kung ano ang nasa loob mo muna. Kinagabihan bago umuwi, dumaan si Tala sa isang toy store. Gamit ang kanyang sariling ATM card na naglalaman ng kanyang unang sweldo, bumili siya ng dalawang malalaking laruan. Isang robot para sa kanyang panganay at isang manika para sa kanyang bunso.

Habang hawak-hawak ang mga paper bag, naramdaman niya ang isang kakaibang klase ng kaligayahan. Ito ang bunga ng kanyang sariling pawis. Ito ang patunay na kaya niyang tumayo sa sarili niyang mga paa. Sa kasagsagan ng isang event para sa mga distributor ng Sinagtala Kusina, makalipas ang ilang linggo.

Abala si Tala sa pakikipag-usap sa mga bagong kliyente. Ang tagumpay ay abot kamay na. Masaya siya. Panatag hanggang sa may isang pamilyar na anino ang tumabon sa kanya. Tala. Napatigil siya sa paghinga. Ang boses na yon. Dahan-dahan siyang lumingon. Nakatayo sa harap niya si Miguel, ang kanyang dating asawa. Mukha itong mas payat at may lungkot sa mga mata nito na hindi niya pa nakikita dati.

“Miguel, anong ginagawa mo rito?” Hindi ito sumagot agad. Inilibot nito ang tingin sa paligid sa mga banner ng sinagtala kusina. sa mga taong bumabati kay Tala. I’m I’m happy for you, Tala. Talagang nagtagumpay ka. Kailangan ko. Simpleng sagot ni Tala. May bahid ng lamig sa kanyang boses. Lumapit si Miguel.

Ang boses ay halos pabulong na. Kaya nga ako nandito. Mag-ingat ka tala. Ano ang ibig mong sabihin? Si mama. Sabi ni Miguel may takot sa kanyang mga mata. Alam kong alam na niya ang tungkol dito. At hindi siya papayag na maging masaya ka. Hindi ka niya titigilan. Ang babala ni Miguel ay nanatili sa isip ni Tala na parang isang multo.

Hindi ka niya titigilan. Alam niyang totoo iyon. Nakita niya ang determinasyon sa mga mata ni Miguel. isang halo ng takot at pagsisisi. Kaya’t sa mga sumunod na araw, kahit na patuloy ang pag-angat ng sinagtala kusina, may isang bahagi sa kanya na laging nag-aabang, laging nagmamasid, naghihintay sa unang dagok at dumating nga ito.

Nasa gitna siya ng pag-i-inspeksyon sa kanilang bagong central kitchen. Isang pasilidad na ipinagmamalaki niya dahil sa kalinisan at kaayusan nito. Nang biglang mag-vibrate ang kanyang telepono, isang notification mula sa isang sikat na gossip blog. Ang headline na nakasulat sa malalaking pulang letra ay tila isang suntok sa kanyang sikmura.

Skandalos sa sinagtala kusina. Sikretong sahog galing nga ba sa dumi? Namig ang kanyang mga kamay. Binuksan niya ang link. naroon ng isang artikulo puno ng mga walang basehang akusasyon mula sa isang di umanoy dating empleyado. Sinasabi nitong hindi malinis ang proseso ng paghahanda ng Monrio na tinitipid ang mga sangkap at may mga insidente ng food poisoning na pilit na itinatago.

Bawat salita ay isang lason. Ang kanyang pinaghirapan. Ang pamana ng kanyang lola, ang pangalang binuo niya mula sa abo. Lahat ay sinisirang walang awa sa ilang talata lamang. Tala. Napalingon siya. Nakatayo sa tabi niya si diwa. Ang mukha nito ay kalmado ngunit ang mga mata ay matalas. Hawak din nito ang sariling telepono.

Nakita ko na. Sabi nito. This is her opening salvo. Predictable. But vicious. Anong gagawin natin? Tanong ni Tala. Ang boses ay nanginginig. Ang mga empleyado sa paligid ay nagsisimula ng magbulungan. Ang kanilang mga mukha ay puno ng pag-aalala. We do nothing. Sagot ni Diwa. For now, we continue working.

We ensure our standards are impecable. Let them throw their baseless accusations. We will fight them with truth. Ngunit hindi pa sila tapos. Kinahapunan habang nasa kalagitnaan sila ng produksyon, biglang bumukas ang mga pinto ng kusina. Isang grupo ng mga taong nakasuot ng uniporme mula sa health department ang pumasok.

May dalang mga papeles at isang aura ng aoridad. Surprise health inspection. Sabi ng nangunguna sa kanila, ang boses ay malamig at opisyal. May natanggap kaming reklamo tungkol sa inyong pasilidad natigilan ang lahat. Ang ingay ng mga makina ay tila humina. Si Tala. Sa kabila ng alam niyang malinis ang kanyang kusina ay nakaramdam ng matinding kaba.

Paano kung may itinanim sila? Paano kung may ginawa silang paraan para magkaroon ng basehan ang kanilang mga kasinungalingan? Ngunit bago pa man siya makapagsalita, humakbang si Diwa. Of course, welcome to Sinagtala Kusina. Sabi nito, ang boses ay professional at walang bakas ng kaba. Please do your inspection.

My quality assurance manager will assist you. We have nothing to hide. In fact, we welcome this. Pinanood ni Tala kung paano pamunuan ni Diwa ang sitwasyon. Kalmado nitong ipinakita ang lahat ng kanilang mga sertifikasyon, ang mga logbook ng kalinisan at ang CCTV footage na nagpapakita ng kanilang maingat na proseso mula simula hanggang dulo.

Bawat tanong ng mga inspektor ay sinasagot nito ng may kumpyansa at katibayan. Pagkatapos ng halos dalawang oras na masusing pagsisiyasat, umalis ang mga health inspector nang walang nakitang anumang paglabag. Ngunit alam ni Natala at diwa na ang pinsala ay nagawa na. Ang balita tungkol sa surprise inspection ay siguradong kakalat na rin.

Kinabukasan, gaya ng inaasahan, laman na naman sila ng mga balita. Ngunit sa pagkakataong ito, handa na si Diwa. Nagpatawag ito ng isang kagyat na press conference. Sa harap ng mga camera at reporter, tumayo si Diwa hindi para magdepensa kundi para umatake. Kahapon, ang sinagtala kusina ay naging biktima ng isang marumi at malisyosong black propaganda.

Simula niya, “Ngayon narito kami para ipakita sa inyo ang katotohanan.” Isa-isang ipinakita ni Diwa sa malaking screen ang mga ebidensya. ang malinis na resulta ng health inspection, ang mga testimonya ng kanilang mga tapat na supplier at ang mga CCTV footage na nagpapakita ng kanilang food grade na proseso.

Pagkatapos, tinawag niya si Tala sa entablado. Nanginginig ang mga tuhod ni Tala. Ngunit nang makita niya ang tiwala sa mga mata ni Diwa, nakahanap siya ng lakas. Ako po si Tala Alfonso. Sabi niya sa mikropono. Ang boses niya ay mahina ngunit malinaw. Ang sinagtala kusina po ay hindi lang isang negosyo para sa akin. Ito po ang kwento ng aking lola.

Ito po ang kinabukasan ng aking mga anak. Hindi ko po hahayaan na ang isang bagay na binuo mula sa pagmamahal at katapatan ay wasakin ng kasinungalingan. Ang kanyang simpleng mga salita na puno ng emosyon at katotohanan ay tila mas tumagos sa puso ng mga manonood kaysa sa lahat ng teknikal na paliwanag. Pagkatapos ng press conference habang papalabas sila ng hall, isang babaeng nakauniporme ng janitor ang lumapit sa kanila.

Mukha itong takot at palinga-linga sa paligid. Ma’am Tala, pabulong nitong sabi. Dati po akong nagtrabaho sa Dev Villa Foods. Nagkatinginan si Tala at Diwa. May inabot ang babae na isang nakatuping papel kay Tala. Nakita ko po ito sa basurahan malapit sa opisina ni Donya Celestina. Hindi ko po alam kung ano ito pero baka makatulong.

Mabilis na umalis ang babae bago pa man makapagpasalamat si Tala. Binuksan ni Tala ang papel. Isa itong lumang photocopy malabo ngunit malinaw na isang pahina mula sa isang lumang ledger. May mga petsa mula pa noong dekada 70 at sa tabi ng isang listahan ng mga sangkap na halos kapareho ng nasa Bonrio, may isang pangalang nakasulat.

Basilia Basang Madrigal. ang pangalan ng kanyang lola. Kasabay ng papel ay may isa pang maliit na sticky note na tila sinadyang isama. Nakasulat dito, “Hindi ka niya gustong sirain lang. Gusto niyang bawiin ang recipe. Ang via Marilag ay mas malamig na ngayon kaysa dati. O baka sa pakiramdam lang ni Miguel iyon.

Mula nang umalis si Tala, ang mansyon ay nawalan ng kaluluwa. Ang mga bulwagan ay malawak at walang laman. Ang katahimikan ay binabasag lamang ng mahihinang yabag, ng mga katulong at ng malalamig na utos ng kanyang ina. Nakaupo siya sa kanyang leather na upuan. Hawak ang isang baso ng mamahaling alak ngunit hindi niya ito iniinom. Nakatutok ang kanyang mga mata.

Sa screen ng tablet, pinapanood ang replay ng press conference ni Tala. Nakita niya ang tapang sa mga mata nito. Isang tapang na hindi niya kailan man nakita noong sila pa ang magkasama. Nakita niya ang dignidad sa tindig nito habang sinasabi nitong ang sinagtala kusina ay ang kinabukasan ng kanilang mga anak.

Bawat salita nito ay tila isang sampal sa kanyang pagkalalaki. Siya dapat ang naroon. Siya dapat ang nagtatanggol sa kanila ngunit wala siyang ginawa. Isang pamilyar na kirot ng pagsisisi ang muling kumirot sa kanyang dibdib. Simula ng makita niya si Tala sa event, hindi na siya mapakali. Ang tagumpay nito ay salamin ng kanyang kaduwagan.

Patayin mo yan. Ang boses ni Donya Celestina ay nagmula sa kanyang likuran. Hindi man lang niya namalayan ang pagpasok nito sa silid aklatan, “Wala kang mapapala sa panonood sa babaeng yan.” “She’s doing well, ma,” sabi ni Miguel. Hindi inaalis ang tingin sa screen. “She’s happy.” “Huwag kang magpalinlang, Miguel. Iyan ay palabas lamang.

” Sagot ng kanyang ina may pait sa tono. “Ngunit huwag kang mag-alala. Ang lahat ng bagay ay may katapusan. Umalis si Donya Celestina ngunit ang mga huling salita nito ay nag-iwan ng masamang pakiramdam kay Miguel. Hindi lang ito basta galit ng isang biyanan. Mayroon pang iba. May isang obsesyon na hindi niya maintindihan bakit ganoon na lamang ang interest ng kanyang ina sa isang maliit na negosyo.

Kinagabihan, habang papunta siya sa kusina para kumuha ng tubig, napadaan siya sa lumang opisina ng kanyang lolo Veles, ang ama ni Donya Celestina. Bahagyang nakabukas ang pinto. Narinig niya ang boses ng kanyang ina sa loob. Kausap ang abogado nito sa telepono. Hindi sapat ang black propaganda. Kailangan nating patunayan na sa atin ang orihinal na recipe.

Marieng sabi ni Donya Celestina. Hanapin mo ang lahat ng lumang dokumento ng Veles Foods. Kailangan nating mahanap ang anumang ebidensya na magpapatunay na sa atin yon nagmula. Ang orihinal na recipe doon na nagsimulang magduda si Miguel. Hindi lang ito tungkol sa pagsira kay Tala. Ito ay tungkol sa pag-aari sa mismong pinagmulan ng tagumpay ni Tala.

Kinabukasan habang wala ang kanyang ina, bumalik si Miguel sa opisina ng kanyang lolo. Ang silid ay bihira ng buksan. Amoy luma at alikabok. Ang mga muebles ay natatakpan ng puting tela. nilapitan niya ang malaking estante na puno ng mga lumang libro at folder. Habang naghahanap, isang ala-ala ang biglang bumalik sa kanya noong mga unang taon nila ni Tala sa mansyon.

Isang hapon, nagluto si Tala ng bunrio. Ang amoy nito ay nagbigay buhay sa malamig na kusina. Masaya sila noon. Biglang pumasok si Donya Celestina. Ano na amoy probinsyang yan?” mataray natanong nito. Ngunit sa likod ng pangi-insulto, nakita ni Miguel ang isang bagay na kakaiba sa mga mata ng kanyang ina.

Isang matalas na pagmamasid. Pinanood nito ang bawat galaw ni Tala sa pagluluto. Tila kinakabisado. Tila sinusuri. Noong una, inakala niyang iyon ay paraan lang nito para humanap ng kapintasan. Ngayon naiisip niyang baka may iba pa itong dahilan. Sa likod ng isang hilera ng mga encyclopedia, nakita niya ang isang maliit na pinto, isang walk in vaultt. Hindi ito naka-lock.

Pumasok siya. Sa loob ay may mga kahon ng lumang papeles. Sa isang sulok may isang maliit na ba na gawa sa kahoy na may mga inukit na diseno. Naka-lock ito. Gamit ang isang lumang letter opener, pinilit niyang buksan ang sirang kandado. Bumukas ito sa loob, sa ilalim ng mga naninilaw na titulo ng lupa at stock certificates ay may isang manipis na photo album. Binuksan niya ito.

Mga lumang litrato, isang batang Celestina na nakangiti, mga larawan ng Bis Foods noong nagsisimula pa lang ito. At sa huling pahina, may isang litratong hindi pamilyar, isang babaeng nasa mga 40 anyos nakangiti habang naghahalo ng isang malaking kaldero sa isang simpleng kusinang gawa sa kawayan. Ang nangiti nito ay puno ng saya at pagmamalaki.

Sa likuran niya nakatayo sa may pintuan ay isang dalagitang babae. Ang mukha nito ay seryoso nanonood. Kilala ni Miguel ang dalagitang iyon. Iyun ang kanyang ina. Ngunit ang mas nakapagpatigil sa kanyang paghinga ay ang babaeng nagluluto. Mayroon itong pamilyar na itsura. Hinablot niya ang kanyang wallet at kinuha ang isang kupas na litrato na laging dala niya.

Ang nag-iisang litrato niya kasama ang lola ni Tala nung ikinasal sila. Magkamukhang magkamukha. Ang babae sa litrato ay walang iba kundi si Lola Basang. Hawak niya ang ebidensya. Ang patunay na matagal ng alam ng kanyang ina ang tungkol sa recipe na hindi ito nagkataon lang. Miguel! Nanigas si Miguel sa kanyang kinatatayuan. Dahan-dahan siyang lumingon.

Nakatayo sa pintuan ng vault ang kanyang ina, si Donya Celestina. Ang mukha nito ay walang emosyon. Ngunit ang mga mata nito ay kasing lamig ng yelo. Nakita nito ang album at ang litratong hawak niya. May mga bagay na hindi mo na dapat hinuhukay pa Miguel. Para makatakas sa bigat ng mga problemang idinulot ni Donya Celestina, inanyayahan ni Tala si Diwa na maghapunan sa baryo luntian para maiba naman. Sabi ni Tala sa telepono.

Tikman mo naman ang luto ni Tita Malaya. Mas masarap pa sa bunrio ko. Pumayag si Diwa. At sa gabing iyon, sa unang pagkakataon, nakita ni Tala ang isang diwa cruz. na malayo sa imahe ng isang CEO. Dumating itong nakasimpleng blusa at pantalon lang. Walang bakas ng makeup at ang buhok ay nakalugay lang. Sa maliit na hapagkainan nina Tita Malaya, sa ibabaw ng lames ang kahoy na may takip na mantel na bulaklakin, sila’y nagsalo-salo sa mainit na sinigang at pritong isda.

Ang hangin ay puno ng tawanan. Si Diwa na laging seryoso at por sa opisina ay tila naging mas magaan. Nakikinig ito sa mga kwento ni Tita Malaya tungkol sa kabataan ni Tala at paminsan-minsan ay ngumingiti ito. Isang ngangiting abot hanggang sa kanyang mga mata. Naramdaman ni Tala ang isang kakaibang saya. Sa kabila ng lahat ng gulo, heto sila.

Tila isang maliit at kakaibang pamilya. Napakasarap po ng luto ninyo tita. Sabi ni Diwa habang humihigop ng sabaw. Ngayon ko lang ulit ito natikman. Matagal na. Tila may isang malayong ala-ala na bumalik sa kanya ngunit mabilis din itong nawala. “Naku, iha! Wala yan.” Natutuang sagot ni Tita Malaya. Ang mga mata nito ay may kakaibang kislap habang pinagmamasdan si diwa.

Alam mo naisip ko lang gusto mo bang makita ang mga lumang litrato namin para makita mo kung saan talaga galing itong si Tala? Sige po tita. I would love that. Sagot ni Diwa. Pagkatapos ng hapunan, inilabas ni Tita Malaya ang isang makapal at luma ng photo album. Ang takip nito ay medyo kupas na ngunit halatang iningatan.

Umupo silang tatlo sa sahig sa ibabaw ng isang banig at sinimulang buklatin ang mga pahina. Nandoon ang mga litrato ni Tala noong sanggol pa, chubby at laging nakangiti. Ang kanyang unang araw sa eskwela, ang kanyang graduation. Bawat litrato ay may kwentong kalakip na masayang ibinabahagi ni Tita Malaya.

Si Diwa ay tahimik lang na nakikinig. isang maliit na ngiti ang laging nasa kanyang mga labi hanggang sa dumating sila sa isang partikular na pahina. Nasa gitna nito ang isang litrato na medyo naninilaw na. Isang mas batang tita malaya marahil nasa mga 20 anyos pa lang. Ang kanyang buhok ay mahaba. Ang kanyang mga mata ay may bakas ng pagod ngunit puno ng pagmamahal.

At sa kanyang mga bisig may isang sanggol na natutulog nakabalot sa isang puting lampin. Huminto ang mundo. Napatitig si Diwa sa litrato. Ang kaninang nangiti sa kanyang labi ay unti-unting naglaho. Dahan-dahan itinaas niya ang kanyang kamay at hinawakan ang kwintas na palaging nakasabit sa kanyang leeg.

isang manipis na silver na kwintas na may pendant na hugis maliit na bituin. Bihira niya itong tanggalin. Ito ang nag-iisang bagay na naiwan sa kanya mula sa kanyang tunay na ina. Ayon sa pamilyang umampon sa kanya ang sanggol sa litrato. Sa gitna ng malabong imahe ay may suot na kaparehong-kaparehong kwintas. Ito. Nabasag ang boses ni Diwa. Saan? Saan niyo po nakuha ang litratong ito? Napansin ni Tala ang biglaang pagbabago sa atmosfera.

Ang kaninang saya ay napalitan ng isang mabigat na tensyon. Tumingin siya kay Tita Malaya at nakita niya ang mga luhang namumuo sa mga mata nito. “Tita, tanong ni Tala.” Hindi sumagot si Tita Malaya. Dahan-dahan nitong hinaplosang litrato ang mga daliri ay nanginginig ang batang iyan. Nagsimula ito ang boses sa garalgal. Iyan ang pinakamalaking pagsisisi at ang pinakamalaking pagmamahal ng buhay ko.

Tumingin ito kay diwa at sa mga mata nito ay may isang agos ng kalungkutan at pangungulila na tila tinago nito sa loob ng 30 taon. Noong dalaga pa ako, tala, nagkaroon ako ng anak, isang napakagandang batang babae. Pinangalanan ko siyang diwa. Natigilan si Tala. Tumingin siya mula kay Tita Malaya patungo kay Diwa na ngayon ay maputlangmaputla na.

Napakabata ko pa noon. Pagpapatuloy ni Tita Malaya, ang mga luha ay malaya. Nang dumadaloy sa kanyang mga pisngi, “Walang-wala kami. Namatay ang tatay ninyo. Hindi ko alam kung paano ko siya bubuhayin. Ang isipin na magugutom siya na hindi ko maibibigay ang buhay na nararapat para sa kanya.” Dinurog nito ang puso ko.

Isang gabi, humikbi ito. May isang pamilyang mayaman na hindi magkaanak na nakiusap sa akin. Ipinangako nila na bibigyan nila siya ng magandang buhay, ng magandang kinabukasan. Ang sakit, ang sakit-sakit. Pero para sa kanya ginawa ko. Ibinigay ko si siya. Si Diwa ay napatayo. Ang kanyang mga mata ay nanlalaki sa hindi makapaniwalang pagtingin.

Ang kanyang paghinga ay mabigat. Hinawakan niya ang kanyang kwintas na parang ito ang tanging bagay na pumipigil sa kanya na gumuho. Ang kwintas na yan, sabi ni Tita Malaya. Ang boses ay halos pabulong na. Iyan ang kapares ng pulseras na suot ko ngayon. Ipinagawa ko ‘yan bago bago kita isinuko para kahit saan ka man mapadpad, may isang piraso ng pagmamahal ko na laging kasama mo.

Itinaas ni Tita Malaya ang kanyang kamay. Ipinakita ang isang luma at manipis na silver na pulseras na may kaparehong disenyo ng bituin. Ang katotohanan ay sumabog sa gitna ng maliit na sala na parang isang bomba. Ang CEO na tumulong kay Tala ay hindi isang estranghero. Ang babaeng hinahangaan niya ay hindi isang business partner lang.

Si Diwa Cruz ay ang kanyang pinsan, ang anak na matagal ng nawawala ni Tita Malaya. Ang pagkagulat sa mukha ni Diwa ay napalitan ng iba’t ibang emosyon, pagkalito, sakit, galit at isang matinding kalungkutan. 30 taon 30 taon siyang nabuhay na iniisip na siya ay inabando na tatlong taon siyang naghahanap ng mga kasagutan hindi umiling-iling si diwa hindi ito maaari tumingin siya mula sa umiiyak na si tita malaya patungo sa litrat pagkatapos ay kay tala ang lahat ay masyadong mabilis masyadong mabigat ‘di sandali sinubukang hawakan ni tala

ang kanyang braso. Ngunit umiwas si Diwa tila napaso. Huwag sabi nito. Ang boses ay nanginginig. Kailangan ko, kailangan ko ng hangin. Sa isang iglap, tumalikod ito at mabilis na naglakad palabas ng pinto. Ang tunog ng pagsara ng pinto ay umalingawngaw sa katahimikan. Kasunod ang mabilis na pag-andar ng makina ng kanyang sasakyan.

Naiwan si Tala at ang humahagulgol na si Tita Malaya sa gitna ng sala sa tabi ng isang photo album na naglalaman ng isang sikretong nagbago sa kanilang lahat. Ang mga araw pagkatapos ng gabing iyon ay nabalot ng isang nakabibing katahimikan. Hindi tumatawag si Diwa. Hindi rin ito sumasagot sa mga tawag at text ni Tala.

sa opisina. Sinabi ng kanyang sekretarya na si Diwa ay kumuha ng isang indefinite leave. Bawat araw na lumilipas, lalong bumibigat ang dibdib ni Tala hindi lang dahil sa negosyo kundi dahil sa isang pamilyang kakakilala pa lang niya ay tila muling nawawasak. Si Tita Malaya ay palaging malungkot. Ang mga mata ay laging tila naghihintay.

At sa gitna ng personal na unos na ito, dumating ang pangalawang pag-atake ni Donya Celestina. Mas tuso, mas pormal at mas nakamamatay. Isang hapon habang si Tala ay nag-iisang nakaupo sa conference room, sinusubukang ayusin ang mga operasyon na biglang naiwan sa kanya. Isang delivery man ang nag-abot sa kanya ng isang makapal na brown envelope.

May selelyo ito mula sa isang kilalang law firm. Nanginginig ang kanyang mga kamay habang binubuksan nito. Sa loob, ang mga salitang nakasulat sa legal na papel ay tila mga ahas na gumapang sa kanyang paningin. Civil case number 253 de Villa Corporation versus Tala Alfonso and Sinagtala Kusina Foods. intellectual property theft and unlawful use of a corporate owned recipe na patayo si Tala ang kanyang paghinga ay tila naipit sa kanyang lalamunan pagnanakaw ninakaw niya ang recipe ng sarili niyang lola kasama ng salmon ay mga kopya ng

ebidensya mga lumang dokumento na may selyyo ng foods mula pa noong 1970s mga sinumpaang salaysay mula sa mga dating empley na nagpapatunay na ang Buon ay isang experimental recipe ng kumpanya. Isang detalyadong narrative kung paano ang lola ni Tala na isang simpleng katulong lang daw sa kusina noon ay tinangkang angkinin ang recipe. Kasinungalingan.

Lahat ay kasinungalingan. Ngunit ang mga dokumento ay mukhang opisyal. Ang mga petsa ay mukhang kapanipaniwala. Ito ay isang perpektong gawa-gawang katotohanan. Kinabukasan sa opisina ng abogado ng Delgado Foods, gumuho ang natitirang pag-asa ni Tala. Magaling ang mga abogado nila, sabi ni Attorney Ramos, isang matandang lalaki na may seryosong mukha.

Habang binabasa ang mga dokumento, ang mga ebidensya nila. Kahit na alam nating peke ay napakatibay sa papel. May mga petsa, may mga pirma, may mga testimonya. Samantalang tayo, ang hawak lang natin ay isang lumangerno at ang kwento ng iyong pamilya. Tumingin ito sa kanya ng may awa. Sa korte Attorney Ramos, ang ebidensya ang nagsasalita.

Hindi palaging ang katotohanan. Ang mga salitang ion ay ang hatol. Ang balita tungkol sa kaso ay mabilis na kumalat na parang apoy. Sa pagkakataong ito, hindi na ito chismis lang sa blog. Ito ay isang lehitimong kaso at sa mata ng publiko at ng mundo ng negosyo. Kung nasaan ang usok, malamang ay may apoy. Nagsimula ang pagbagsak.

Ang telepono sa opisina ay walang tigil sa pagtunog. Ang mga investor na dati’y pumupuri sa kanya ay biglang nagtatanungaling at nagbabanta. Ang isang malaking supermarket chain na kasosyo nila ay nagpadala ng email. We will be temporarily pulling out all sinagtala kusina products from our shelves pending the result of this legal case.

Ang ang mga benta ay bumagsak. Ang mga order ay nakancela. Ang sinagtala kusina ang bituin ng kaniyang pag-asa ay unti-unting namamatay. Isang gabi, naiwan si Tala sa opisina mag-isa. Nakatingin siya sa bintana sa mga ilaw ng Makati na dati simbolo ng kanyang bagong simula, ngunit ngayo’y tila nangungutya sa kanyang kabiguan.

Napapaligiran siya ng mga sales chart na puro-pula, ng mga cancellation notice ng multo ng isang pangarap na gumuho. Nawala na ang lahat, ang kanyang asawa, ang kanyang mga anak. At ngayon ang kanyang negosyo ang nag-iisang pag-asa niya para mabawi sila. Napayuko siya sa kanyang lamesa at doon sa gitna ng katahimikan ay humagulgol siya ng walang tunog.

Hindi pa tapos ang laban. Isang pamilyar na boses ang bumasag sa katahimikan. Dahan-dahang itinaas ni Tala ang kanyang ulo. Nakatayo sa may pinto si Diwa. Ang buhok nito ay medyo magulo. Ang mga mata ay may bakas pa rin ng kalungkutan ngunit ang tindig nito ay matatag. Diwa, “Sorry kung nawala ako.” Sabi ni Diwa.

Lumalakad palapit sa kanya. Kailangan ko lang. mag-isip. Kailangan kong tanggapin ang lahat. Huminto ito sa harap niya. Ang babaeng yon si Donya Celestina. Hindi lang niya sinisira ang negosyo mo. Nilalapastangan niya ang ala-ala ng lola mo, ang lola natin at sinasaktan niya ang nanay ko.

Tumingin ito sa mga mata ni Tala. At sa pagkakataong yon, nakita ni Tala ang isang bagay na mas matibay pa sa isang business partnership. Nakita niya ang dugo, ang pamilya. “Hindi kita iiwan Tala.” mariing sabi ni Diwa. Ano man ang mangyari, pamilya tayo at hindi tayo magpapatalo. Sa gitna ng kanyang kawalan ng pag-asa, isang maliit na pag-asa ang muling sumibol sa puso ni Tala.

Hindi na siya nag-iisa. Biglang tumunog ang telepono ni Tala. Isang unknown number. Nag-aalangan man, sinagot niya ito. “Hello, tala.” Si Migsto. Ang boses ni Miguel sa kabilang linya ay iba. Hindi ito ang mahinang boses na dati niyang naririnig. Ito ay puno ng pagmamadali at takot. “Ging ako sa opisina ni mama. May narinig ako.

May nakita ako. Tala, kailangan nating magkita. Miguel, anong magkita tayo sa kape kalinaw sa labas ng baro luntian. Ngayon na may ibibigay ako sa’yo. Sabi ni Miguel, ang boses ay halos pabulong na. Sa sisirain nito si mama pero ililigtas ka nito. At biglang naputol ang linya. Ang kape kalinaw ay isang maliit na kapan sa gilid ng highway.

Ilang kilometro lamang mula sa baro, Luntian. Ang pangalan nito ay isang kabalintunaan sa nararamdaman ni Tala habang nagmamaneho siya papunta roon kasama si Diwa sa passenger seat. Walang kapayapaan sa kanyang puso. Tanging isang nagngangalit na bagyo ng kaba, pag-asa at takot. Nadatnan nila si Miguel na nag-iisa sa isang mesa sa pinakasulok na bahagi ng kapehan.

Nakayuko ito. Nakatingin sa tasang hindi naman niya ginagalaw. Nang makita sila mabilis itong napatayo. Ang mukha niya ay puno ng pagkabalisa. Salamat at dumating kayo. Sabi niya. Ang boses ay nanginginig. Wala tayong maraming oras. Walang paligoy-ligoy. Inilapag ni Miguel sa mesa ang isang luma at makapal na leatherbound journal.

Ang takip nito ay may initial na AV. Amadeo Villes ang kanyang lolo. Nasa opisina ako ni mama kanina. Paliwanag ni Miguel. Mabilis at pabulong. Narinig ko siyang kausap ang abogado niya. Pinaghahandaan na nila ang final hearing. Sabi niya, “Siguraduhin mong walang makakalabas na anumang personal na gamit mula sa vault ni papa.

Doon ko naalala ang nakita ko dati. Bumalik ako. Tumingin siya sa mga mata ni Tala. At sa unang pagkakataon, nakita ni Tala ang isang matinding pagsisisi at determinasyon. Ang tagal kong naging duwag tala. Ang tagal kong hinayaan na kontrolin niya ako. Pero hindi na ngayon. Hindi ko nahahayaang sirain niya ang ala-ala ng lola mo at ang kinabukasan ng mga anak natin.

Binuksan niya ang journal sa isang pahinang may marka. Basahin niyo. Basahin. Sabay na yumuko si Tala at diwa. Ang sulat kamay ay luma na ngunit malinaw pa rin. Ito ang mga salita ng lolo ni Miguel. Isinulat mahigit 40 taon na ang nakalipas. October 17, 1978. Nakahanap ng isang pambihirang talento ang aking Celestina. Isang kusinera mula sa probinsya si Basilia.

Ang kanyang lutong bunrio ay may kakaibang lasa na siguradong papatok sa merkado. Sinabi ko kay Celestina na kunin ang recipe bayaran kong kinakailangan. Ngunit ang anak ko ay may mas malaking ambisyon. Sabi niya, “Bakit natin babayaran ang isang bagay na pwede naman nating hiramin at pagandahin?” Papa, may talino talaga siya sa negosyo.

Sa bawat salitang binabasa nila, unti-unting nabubuo ang buong larawan ng panlilinlang. Ang mga sumunod na pahina ay nagdetalye kung paano pinag-aralan at binago ng Foods ang recipe. Binigyan ito ng bagong pangalan na hindi naman sumikat at kalaunan ay ibinasura ng hindi magtagumpay sa merkado. Ngunit ang pinakamatinding ebidensya ay ang huling talata sa serya ng mga entry na iyon.

January 5, 1979. Umalis na ang kusinera. Tila nalaman niya ang aming balak. Sinubukan pa siyang habulin ni Celestina. Gustong papirmahin sa isang kasulatan na nagsasabing sa amin ang karapatan sa lahat ng kanyang niluto habang siya’y aming empleyado. Ngunit hindi na siya nagpakita. Isang maliit na problema. Madali itong makakalimutan ng panahon.

“Ito na!” bulong ni Diwa. Ang mga mata ay nag-aapoy sa galit at kaluwagan. Ito ang baril natatapos sa kanila. Tumingin si Tala kay Miguel. Bakit Migs? Bakit mo ito ginagawa? Dahil kailangan sagot niya, isang mapait na ngiti ang gumuhit sa kanyang labi para sa mga anak ko para malaman nila balang araw na ang tatay nila kahit isang beses lang sa buhay niya ay piniling gawin ang tama.

Inabot niya ang journal kay Tala. Ipaglaban mo ang sayo Tala. I’m sorry for everything. Tumalikod si Miguel at mabilis na lumabas ng kapehan. Naglaho sa dilim bago pa man makasagot si Tala. Kinabukasan. Ang araw ng special stockholders meeting Dev Villa Corporation. Ipinatawag ito ni Donya Celestina para sa isang mahalagang anunsyo.

Ang pormal na pag-takeover sa mga ari-arian ng bangkaroteng sinagtala kusina. Nakatayo si Donya Celestina sa podium nasa kasagsagan ng kanyang matagumpay na talumpati. Ang kanyang boses ay puno ng kapangyarihan habang inilalatag niya ang kanyang mga plano. Ang mga miyembro ng board at ang mga stockholder ay taimtim na nakikinig.

At sa pamamagitan ng legal na proseso, na ipawalang bisa natin ang walang basehang pag-angkin sa isang recipe na lhitimong pag-aari ng pamilya Veles. Ngayon ibabalik natin ito sa nararapat nitong tahanan. Biglang bumukas ang malaking pinto sa likuran ng hall. Lahat ng ulo ay lumingon. Doon nakatayo si Tala at Diwa. Si Tala ay nakasuot ng simpleng itim na bestida.

Si Diwa ay nasa kanyang karaniwang power suit. Naglakad sila sa gitnang pasilyo nang may katahimikan at determinasyon. Ang mga bulungan ay nagsimula. Anong ibig sabihin nito? Sigaw ni Donya Celestina. Ang mukha ay nagbago mula sa tagumpay tungo sa pagkairita. “Security! Palabasin ang mga babaeng ‘yan. Ngunit bago pa man makalapit ang mga gwardya,” itinaas ni Diwa ang isang dokumento.

“As a significant shareholder of this corporation through Delgado Foods Holdings, I have every right to be here and we have something to share.” Sa isang iglap, ang malaking screen sa likod ni Donya Celestina na kanina nagpapakita ng logo ng de Villa Corp ay nag-flash ng isang imahe. Ang closeup shot ng sulat kamay mula sa journal ni Amadeo Villis. Natigilan ang lahat.

Anong kalokohan ito? Nanginginig na sabi ni Donya Celestina. Hindi po ito kalokohan. Sabi ni Tala. Ang kanyang boses ay malinaw at matatag. pinalakas ng mikropon hawak niya. Ito po ang katotohanan. ang katotohanan na apat na pong taon ninyong itinago. Isa-isang ipinakita ni Diwa ang mga pahina ng journal sa screen habang si Tala ang nagbabasa ng mga salita ng lolo ni Miguel ng malakas at may damin.

Ang kwento ng pagnanakaw, ng panlilin lang, ng pag-abuso sa isang simpleng kusinera na ang tanging kasalanan ay ang magkaroono ng pambihirang talento. Ang kaninang paghanga sa mga mukha ng mga stockholder ay napalitan ng pagkabigla. Pagkatapos ay nanggalit at pagkasuklam. Kasungalingan lahat yan ay gawa-gawa lang.

Desperadong sigaw ni Donya Celestina. Ang kanyang mukha ay namumutla na. Kung kasinungalingan ito mama, bakit nasa akin ang orihinal? Isang boses ang narinig mula sa gilid ng entablado. Isang boses na kilalang-kilala ni Donya Celestina. Lumabas si Miguel mula sa anino. Hawak ang orihinal na journal. Tumingin siya sa kanyang ina.

Hindi na may takot kundi may awa. Tapos na ang laro ma. Oras na para harapin ang katotohanan. Iyun ang huling dagok, ang pagtataksil ng sarili niyang anak. Sa harap ng lahat, napasigaw si Donya Celestina, isang sigaw ng pagkatalo at pagkabaliw. Gumuho ang kanyang mundo hindi sa isang gabi ng ulan kundi sa ilalim ng maning na ilaw ng katotohanan na siya mismo ang nagtayo.

Ang pagbagsak ni Donya Celestina ay kasing bilis at kasingay ng kanyang pag-akyat. sa kapangyarihan. Pagkatapos ng paglantad ni Miguel, ang Conference Hall ay sumabog sa kaguluhan. Ang mga flash ng camera ay walang tigil na kumikislap. Ang mga tanong ng media ay nagsisigawan ngunit si Donya Celestina ay tila wala ng naririnig. Nakatayo lang siya sa podium.

Ang kaninang kapangyarihan ay napalitan ng isang blankong pagtingin. Para siyang isang reyna na nawalan ng kaharian sa isang iglap. Sa gitna ng kaguluhan, hinila ni diwa si Tala palayo sa entablado papalabas sa isang pinto sa gilid. Hindi na nila kailangang manatili roon. Ang katotohanan na siyang sandata nila ay nagawa na ang trabaho nito.

Sa loob ng sasakyan habang pauwi, isang mabigat na katahimikan ang namagitan sa kanila. Pareho nilang pinoproseso ang lahat ng nangyari. Pagkalipas ng ilang minuto, naramdaman ni Tala ang paghawak ni Diwa sa kanyang kamay. Mahigpit iyon. Puno ng pasasalamat at ng isang damdaming mas malalim pa. Uuwi ako sa baryo luntian ngayong gabi.

” Mahinang sabi ni Diwa. Hindi tumitingin kay Tala kundi sa daan sa unahan. “Gusto kong gusto kong makausap si mama.” Ang salitang mama ay lumabas sa bibig ni Diwa ng may kaunting pag-aalinlangan. Ngunit meron ding pagtanggap. Ngumiti si Tala. Ito ang tunay na tagumpay. hindi ang pagbagsak ng De Villa Corporation kundi ang muling pagkabuo ng isang pamilya.

Kinabukasan isang linggo bago ang nakatakdang final hearing na hindi na mangyayari. Tumawag si Miguel. Hindi na ito gumamit ng unknown number. Ang boses niya ay kalmado ngunit may bigat. “Tala pwede ba tayong mag-usap?” Pakiusap niya kahit sandali lang. Sa huling pagkakataon, pumayag si Tala. Nagkita sila sa isang maliit na parke malayo sa mga mata ng media at ng kanilang magulong mundo.

Naupo sila sa isang bench sa ilalim ng isang malaking puno ng akasya. Matagal bago nagsalita si Miguel, pinagmamasdan lang niya ang mga batang naglalaro sa di kalayuan. “Nawala na ang lahat kay mama,” sabi niya sa wakas. Ang boses ay walang kapaitan. Tanging isang malungkot na pagtanggap sa katotohanan.

Ang board ay pinag-resign siya. Ang mga kasosyo ay umaatras ang pangalan ng pamilya. Nawasak na. Hindi umimik si Tala. Hinayaan niya lang itong magsalita. Pero alam mo kung ano ang pinakamasakit? Tumingin ito sa kanya at nakita ni Tala ang mga luhang namumuo sa mga mata nito. Hindi ang pera o ang kumpanya ang iniiyakan niya.

Ang paulit-ulit niyang sinasabi ay pati si Miguel, pati ang anak ko. Kinuha niya sa akin isang kirot ang naramdaman ni Tala hindi para sa sarili niya kundi para sa lalaking nasa harap niya. “Hindi mo ako kinuha sa kanya, Migs?” mahinang sagot ni Tala. “Ikaw ang pumili. Sa unang pagkakataon, ikaw ang pumili para sa sarili mo.” Tumulo ang mga luha ni Miguel. “Sana.

Sana ginawa ko yan noon pa. Sana noong gabing pinalayas ka niya. Sana ipinaglaban kita. Sana naging lalaki ako para sa’yo. Para sa mga anak natin. Patawarin mo ako, Tala. Sa lahat ng kaduwagan ko. Sa lahat ng sakit na idinulot ko. Sao patawad. Tinitigan ni Tala ang kanyang dating asawa.

Ang galit na matagal niyang kinimkim. Ang sakit ng pagtataksil. Lahat ng yon ay tila unti-unting naglalaho. Ang nakikita na lang niya ay isang taong naligaw, isang taong pinagsisihan ang kanyang mga pagkakamali. Isang taong sa wakas ay natutong tumayo para sa tama. Kahit nahuli na ang lahat, dahan-dahan ni Tala ang kanyang wedding ring.

Ang huling simbolo ng kanilang nakaraan na palagi pa rin niyang suot sa isang kadena sa kanyang leeg bilang paalala. Inilagay niya ito sa palad ni Miguel. Matagal na kitang pinatawad, Migs, sabi niya. At sa pagsambit niya ng mga salitang iyon, naramdaman niya ang isang pambihirang gaan. Pinatawad na kita hindi para sa’yo kundi para sa akin.

Para makalaya ako sa sakit. Para makapagsimula ako ulit. Tumingin siya sa mga mata nito. Maging mabuti kang ama sa mga anak natin. Iyun na lang ang mahalaga ngayon. Tumayo na siya para umalis. Tala. Tawag ni Miguel. Saan ka pupunta? Lumingon si Tala. Isang maliit at panatag na ngiti ang sumilay sa kanyang mga labi. Uuwi.

Pagbalik niya sa opisina, tahimik na. Ang mga telepono ay hindi na tumutunog para sa mga kanselasyon. Ang mga email ay nagsisimula ng maglaman ng mga mensahe ng suporta. Tumayo siya sa harap ng malaking bintanang salamin katulad ng ginawa niya noong gabing halos sumuko na siya. Pinagmasdan niya ang paglubog ng araw sa siyudad.

Ngunit ngayon, ang mga ilaw na unti-unting sumisindi ay hindi na nangungutya. Ang mga ito ay tila mga bituin na bumabati sa kanya. Ang bigat na matagal niyang pinasan. Ang pangangailang patunayan ang kanyang sarili, ang galit, ang pagnanais na manalo, lahat ng yon ay nawala. Napalitan ito ng isang malalim at payapang katahimikan. Malaya na siya.

Hindi dahil nanalo siya sa laban kundi dahil natutunan niyang magpatawad. At sa pagpapatawad na ion, natagpuan niya ang tunay na kapayapaan, biglang tumunog ang kanyang telepono. Isang unknown number. Ngunit sa pagkakataong ito galing sa isang malayong probinsya, may nag-text, ” isang litrato ang kanyang dalawang anak, nakangiti ng napakalawak kasama si Miguel sa isang simpleng bahay bakasyunan.

Sa ilalim nito ay may isang maikling mensahe. Naghihintay na kami sa’yo mama. Isang taon. Isang taon ang lumipas. Ang sinagtala kusina na minsay nasa bingit ng pagbagsak ay isa na ngayong pangalan na kinikilala sa buong bansa. Hindi lang ito isang brand ng pagkain. Naging simbolo ito ng pagbangon. Ang kwento ni Tal Alfonso, ang babaeng pinalayas, nilabanan ng isang dambuhalang korporasyon at nagwagi sa pamamagitan ng katotohanan ay naging inspirasyon.

Nakatayo si Tala sa entablado hindi sa isang product launch kundi sa pagbubukas ng isang bagay na mas malapit sa kanyang puso. Ang Tala Foundation. Isang organisasyong itinatag niya para tulungan ang mga single mother na magsimula ng sarili nilang maliliit na negosyo. Ang bulwagan ay puno ng mga kababaihan, mga media at mga kasosyo sa negosyo. Ang paligid ay puno ng pag-asa.

Marami pong nagtatanong sa akin kung paano ko raw po nalagpasan ang lahat. Simula ni Tala, ang kanyang boses ay kalmado at puno ng kumpyansa malayo sa nanginginig na boses na dati niyang taglay. Ang totoo po, hindi ko po alam kung paano sasagutin ‘yan sa isang salita lang, pero siguro po nagsimula ang lahat ng matutunan kong tanggapin na minsan, kailangan talagang mabasag para muling mabuo.

Tumingin siya sa mga mukha ng mga babaeng nasa harap niya. Mga mukhang may kwento ng paghihirap pero may kislap ng pag-asa. Lahat po tayo ay may mga bituin sa ating mga puso. Minsan natatakpan po ito ng mga ulap ng takot, ng pagkabigo, ng sakit. Akala natin hindi na ito sisikat pang muli. Pero ang totoo, ang bituin ay laging nandoon.

Naghihintay lang ito ng tamang pagkakataon para muling magnining. Ang sinagtala kusina po at ang pundasyong ito ay ang aking paraan para sabihin sa inyo, huwag kayong matakot sa dilim dahil doon madalas pinakamaliwanag ang sinag ng isang tala. Nagpalakpakan ang mga tao. Mula sa gilid ng entablado, nakangiting pinapanood siya ni Diwa at ni Tita Malaya magkatabi.

Ang kanilang mga mata ay puno ng pagmamalaki. Kinagabihan sa bago niyang bahay. Hindi kasing laki ng Villa Marilag ngunit masagana sa init at pagmamahal. Tahimik na nakaupo si Tala sa kanyang habang pinapanood ang kanyang mga anak na masayang naglalaro sa hardin. Ang kaso para sa custodia ay matagal ng naayos.

Mayroon silang shared custody ni Miguel. Isang areglo na pareho nilang sinang-ayunan para sa kapakanan ng mga bata. Dumating ang kartero at may iniabot na isang sulat. Ang Selyo ay galing sa isang malayong probinsya sa Visayas. Ang sulat kamay ay pamilyar. Galing ito kay Miguel.

Ito ang pangalawa niyang sulat sa loob ng isang taon. Binuksan niya ito. Tala. Kumusta na kayo? Sana ay nasa mabuti kayong kalagayan. Dito sa amin maayos naman nagsisimula ng mamunga ang mga tanim kong gulay. Ang mga bata sa baryo ay tuwangtuwa sa maliit na library na sinimulan kong buuin. Mga simpleng bagay pero nagbibigay ng kapayapaan.

Hindi lumilipas ang isang araw na hindi ko iniisip ang lahat ng nangyari. Ang pagsisisi ay laging narito pero hindi ko na ito hinahayaang maging lason. Ginagawa ko itong paalala. isang paalala na maging mas mabuting tao araw-araw. Iyun na lang siguro ang paraan para mapatawad ko ng lubusan ng sarili ko. Nakita ko sa diyaryo ang tungkol sa foundation mo. Ipinagmamalaki kita tala.

Noon pa man hindi ko lang nasabi. Alagaan mo ang sarili mo at pakisabi sa mga bata, mahal na mahal sila ni papa. Lubos na gumagalang migs. Maingat na tiniklop ni Tala ang sulat at itinago sa isang maliit na kahon na puno ng mga ala-ala. Isang kahon ng mga nakaraan na napatawad na. Ngumiti siya. Isang ngingiting panatag.

Wala ng sakit, wala ng galit, tanging pagtanggap. Ang lalim yata ng iniisip ng aming star. sabi ng isang boses. Lumabas si diwa sa veranda may dalang dalawang tasa ng mainit na tso likod nito ay si Tita Malaya. Anak, narito na ang paborito mong meryenda. Sabi ni Tita Malaya kay Diwa. Inaayos ang buhok nito na tila isang tunay na ina.

Ang relasyon ng dalawa ay tuluyan ng nahilom sa loob ng isang taon nabuo sa pasensya, pag-unawa at hindi matatawarang pagmamahal. “Salamat Ma.” sagot ni Diwa bago bumaling kay Tala. Successful ang launch kanina. Ang daming gustong mag-pledge ng tulong sa foundation. “Salamat sa’yo,” sabi ni Tala. Hindi ko ito magagawa kung wala ka.

Tayong lahat,” pagtatama ni Diwa. Ngumiti ito. Pamilya! Nagkwentuhan sila habang pinapanood ang papalubog na araw. Ang usapan ay magaan at puno ng tawanan. Nang paalis na si Diwa, bigla itong huminto at lumingon kay Tala nang may mapanuksong na ngiti. “By the way,” sabi nito, “Napansin ko lang kanina sa event, mukhang masarap pa yata sa Buon ang mangiti sayo ng bago nating headchef.” Ah.

Inamula ang mga pisngi ni Tala. “Diwa, kung ano-ano ang napapansin mo.” “Bakit? Masama ba?” Tumawa si Diwa. Gwapo naman si Chef Anton at higit sa lahat mukhang mabait. Deserve mo ng sumaya ulit, pinsan. Kinindatan siya ni Diwa bago tuluyang umalis. Naiwan si Tala sa Ang puso ay may kakaibang kaba habang ang ala-ala ng mainit na ngiti ni Chef Anton ay biglang pumasok sa kanyang isip.

Ang amoy ng bagong lutong bunrio ay muling pumuno sa hangin. Ngunit sa pagkakataong ito, hindi ito nagmumula sa isang maliit na pwesto sa gilid ng kalsada. Nagmumula ito sa isang maluwag at modernong kusina kung saan ang tawanan ay mas malakas pa kaysa sa tunog ng mga sandok at kaldero. Ito ang ikalawang anibersaryo ng sinagtala kusina at para ipagdiwang ito, nagpasya si Tala na magdaos ng isang simpleng salo-salo sa kanyang bahay.

Ang mga bisita sila-sila lang ang kanyang pamilya. Mama, ako na po ang maghihiwa ng sibuyas. Masayang sabi ng kanyang panganay na ngayon ay mas matangkad na at may tiwala na sa sarili. Dahan-dahan lang, anak. Paalala ni Tala habang tinutulungan ang kanyang bunso na maghalo ng sarsa sa isang maliit na bowl.

Sa isang sulok ng kusina, nagtatawanan si Diwa at Tita Malaya habang naghahanda ng ensaladang mangga. Ang relasyon nila ay hindi na alanganin. Ito ay natural, puno ng lambing na para bang hindi sila nagkahiwalay ng tatlong taon. Diwa anak, pakilagyan mo pa ng kaunting bagoong. Sabi ni Tita Malaya. Ma, baka umalat masyado. Sagot ni Diwa.

Ngunit sumunod pa rin ito, isang mapagmahal na ngiti ang nasa kanyang mga labi. Pinanood sila ni Tala. Ang puso niya ay napuno ng isang matinding pasasalamat. Ito ang pamilyang binuo, hindi ng dugo at apilyido lamang kundi ng pagsubok, ng pagpapatawad at ng pagmamahal na walang kondisyon.

Ito ang kanyang tunay na yaman. Hindi ang malaking bahay, hindi ang matagumpay na kumpanya kundi ito. Ang simpleng sandaling ito may nagdorbell. Ako na po! Sigaw ng mga bata at nag-unahan silang tumakbo papunta sa pinto. Pagbalik nila may kasama na silang isang bisitang hindi inaasahan ni Tala ngunit lihim na inaasam. Chef Anton, bati ni Tala, hindi maitago ang bahagyang pamumula ng kanyang mga pisngi. Tala, bati ni Anton.

Ang kanyang mga mata ay ngumingiti. May dala itong isang buke ng mga simpleng puting bulaklak at isang cake. Happy anniversary sa sinagtala at sa’yo. “Naku, nag-abala ka pa, sabi ni Tala.” “Hindi yan abala.” Sagot ni Anton. Isang karangalan, ang hapunan ay masaya at maingay. Nagkwentuhan sila tungkol sa mga bagong plano para sa kumpanya, sa mga nakakatawang karanasan ng mga bata sa eskwela, at sa mga pangarap para sa hinaharap.

Sa ilalim ng mesa, naramdaman ni Tala ang daliri ni Anton na marahang dumampi sa kanyang kamay. Hindi niya ito inalis. Sa halip, hinayaan niya lang doon isang tahimik na pangako ng isang bagong simula pagkatapos ng hapunan habang ang mga bata ay abala sa pagkain ng cake at sina diwa at tita Malaya ay nagkakape, lumabas si Tala at Anton sa hardin.

Ang gabi ay malamig at ang langit ay puno ng mga bituin. Alam mo simula ni Anton, noong una kitang makilala sa launch ng foundation mo, ang unang napansin ko ay hindi ang galing mo sa negosyo. Ano pala? Tanong ni Tala. Ang mga mata mo. Sagot ni Anton. May lungkot pa rin doon. Pero sa likod ng lungkot may apoy. Isang apoy na hindi kayang patayin ng kahit anong uns. Tumingin ito sa kanya.

Ngayon wala na ang lungkot. Apoy na lang ang nakikita ko at mas maliwanag pa ito kaysa dati. Hindi nakapagsalita si Tala. Ang mga sinabi ni Anton ay tumagos sa kanyang puso. Tala. Alam kong marami kang pinagdaanan. Pagpapatuloy nito at hindi ako nagmamadali. Pero gusto ko lang malaman mo na handa akong maghintay.

Handa akong maging kaibigan mo muna. o kung ano man ang kailangan mo. Sa unang pagkakataon sa loob ng napakatagal na panahon, naramdaman ni Tala ang isang kakaibang kilig. Isang kilig na hindi nagmumula sa pangangailangan kundi sa isang masayang pag-asa. Ngumiti siya isang tunay at malayang nangiti. Salamat, Anton. Siguro pwede nating simulan sa isang tasa ng kape bukas.

Ang ang ngiti sa labi ni Anton ay kasing liwanag ng buwan. Bukas hihintayin ko yan. Naiwan si Tala sa hardin mag-isa. Tumingala siya sa langit na puno ng bituin. Ang hangin ay sariwa. Ang gabi ay payapa. Nahanap na niya ang kanyang sarili. Nahanap na niya ang kanyang pamilya at marahil marahil lang ay natagpuan na rin niya ang simula ng isang bagong pag-ibig.

Hindi na siya ang babaeng umiiyak sa gitna ng ulan. Hindi na siya ang asawang naghahanap ng pagtanggap. Hindi na siya ang biktimang uhaw sa hustisya. Siya si Tala, isang ina, isang anak, isang kaibigan, isang pinuno, isang babaeng binuo ng kanyang mga pangarap. at pinatatag ng kanyang mga sugat at tulad ng isang bituin, ang kanyang liwanag ay hindi na muling magdidilim.

At dito po nagtatapos ang kwento ni Tala sa sinagtala, ang recipe ng pagbangon. Isang kwentong nagturo sa atin na ang tunay na lakas ay hindi nasusukat sa yaman o kapangyarihan kundi sa kakayahang bumangon mula sa pagkakadapa. Ipinakita sa atin ni Tala na ang pagpapatawad ay hindi para sa taong nakasakit sa atin kundi para sa ating sariling kapayapaan.

At higit sa lahat, ipinaalala niya sa atin na ang bawat isa sa atin, gaano man kadilim ang ating pinagdaanan ay may bituing nag-aabang na muling magnining. Maraming maraming salamat po sa inyong walang sawang pagsubaybay sa kwentong ito. Sana po ay napulutan ninyo ng inspirasyon at aral paglalakbay ni Tala. Ano po ang pinakapaborito ninyong bahagi ng kwento at anong klaseng kwento naman po ang gusto ninyong marinig sa susunod? I-comment niyo lang po sa ibaba at lagi po naming binabasa ang inyong mga sughestyon. Hindi dito nagtatapos ang

ating paglalakbay. Marami pa pong kwentong kasing ganda at mas puno ng aral dito sa aming channel. Kung nagustuhan niyo ang kwentong ito, i-like, i-share sa pamilya at mga kaibigan at mag-subscribe na rin para lagi kayong updated sa mga susunod pa naming kwento. I-click niyo ang notification bell para kayo ang unang makarinig kapag may bago kaming upload.

Pagpalain po kayo ng Panginoon, kayo at ang inyong buong pamilya. Hanggang sa muli