Ano ang mag-uudyok sa isang 62-taong-gulang na lola na ipagbili ang kanilang minanang tahanan sa Maynila, magsinungaling sa kanyang mga anak, at lumipad ng 6,000 milya para lamang makipagkita sa isang 28-taong-gulang na lalaking hindi pa niya nakikita nang personal? Para kay Rosa Dela Cruz, ito ay pag-ibig. Ngunit ang inakala niyang pag-ibig ay naging isang bangungot na yumanig sa dalawang bansa at naglantad sa isang mapanlinlang at nakamamatay na bitag. Paano ang isang babaeng nagpalaki ng limang anak at nakaligtas sa maraming pagsubok ay nabiktima ng pinakamalupit na uri ng pagtataksil?

Si Rosa Fernandez, isinilang noong 1962 sa Batan, ay hindi naging madali ang buhay. Nag-asawa siya sa edad na 19 kay Antonio Dela Cruz, isang masipag na driver ng jeep. Sa kanilang maliit na sari-sari store, pinalaki nila ang kanilang limang anak. Ngunit sa edad na 58, pumanaw si Antonio dahil sa diabetes, at naiwan si Rosang mag-isa. Ang dating masayang tahanan ay napuno ng katahimikan. Ang kanyang mga anak ay may kanya-kanya nang buhay at pangarap sa iba’t ibang bansa. Sa kulturang Pilipino kung saan ang pamilya ang lahat, ang pag-iisa ay isang mabigat na pasanin. Ang pangungulila ay unti-unting lumamon sa kanya.

Sa tulak ng kanyang anak na si LSE, natutunan ni Rosa na gumamit ng social media para manatiling konektado. Sumali siya sa mga Filipino-Australian friendship group, kung saan niya nakilala si “Dylan Mitchell,” isang construction supervisor daw sa Melbourne. Nagsimula sa simpleng mensahe tungkol sa pagka-miss sa Adobo, ang kanilang usapan ay naging mas malalim. Gabi-gabi, palitan sila ng mga kwento ng kanilang kalungkutan at pangarap. Nakuha ni Dylan ang loob ni Rosa sa pamamagitan ng pag-alala sa maliliit na detalye tungkol sa kanya. Sa unang pagkakataon sa loob ng maraming taon, naramdaman ni Rosa na may nagmamahal at nakakakita sa kanya bilang isang babae, hindi lang bilang isang ina o lola.

Ngunit si “Dylan Mitchell” ay isang kasinungalingan. Ang kanyang tunay na pangalan ay Brett Coleman, isang 28-taong-gulang na lalaki mula sa Darwin na may mahabang criminal record. Siya ay bahagi ng isang malaking sindikato na nambibiktima ng mga babaeng Pilipina, lalo na ang mga biyuda at OFW na may ari-arian. Gamit ang mga ninakaw na litrato at pekeng impormasyon, binuo niya ang isang perpektong online persona para makuha ang tiwala ng kanyang mga biktima.

Nagsimula ang panloloko sa maliliit na halaga. Nagdahilan si Brett ng problema sa kanyang work visa, emergency sa pamilya, at mga pekeng oportunidad sa negosyo. Dahil sa pagmamahal at pagtitiwala, hindi nagdalawang-isip si Rosa na magpadala ng pera. Ibinenta niya ang kanyang mga alahas at nangutang sa mga kamag-anak. Sa kabuuan, umabot sa 2.8 milyong Cuban pesos (katumbas ng $50,000) ang naipadala niya.

Habang lumalalim ang kanilang “relasyon,” unti-unting inilayo ni Brett si Rosa sa kanyang pamilya. Ikinumbinsi niya ito na hindi maiintindihan ng kanyang mga anak ang kanilang pag-iibigan. Naging palihim at depensiba si Rosa. Binalewala niya ang mga babala ng kanyang anak na si LSE, na nakapansin na sa mga hindi pagkakapare-pareho sa kwento ni Dylan. Para kay Rosa, ang pag-ibig ni Dylan ang tanging mahalaga.

Dahil sa matinding pagnanais na makasama ang kanyang minamahal, nagdesisyon si Rosa na lumipad patungong Australia. Lihim siyang nag-apply ng passport at nag-book ng flight. At sa pinakamatinding desisyon, ipinagbili niya ang kanilang ancestral home—ang tahanan na puno ng alaala ng kanyang pamilya—nang walang paalam sa kanyang mga anak. Ginamit niya ang pinagbentahan para sa kanyang paglalakbay.

Sa airport, hinarang siya ng kanyang anak na si LSE, na natuklasan na ang pagbebenta ng bahay. Nagmakaawa si LSE sa kanyang ina na huwag nang tumuloy, ngunit matigas ang desisyon ni Rosa. “Pagbalik ko, kasal na ako,” sabi niya, puno ng pag-asa. Iyon ang huling pagkakataon na nakita ni LSE ang kanyang ina na buhay.

Pagdating ni Rosa sa Sydney noong Disyembre 15, 2023, sinalubong siya ng isang lalaking kamukha ng nasa litrato. Ngunit ang pananabik ay agad napalitan ng pagkadismaya. Dinala siya hindi sa isang magandang apartment, kundi sa isang sira-sirang motel. Kasama ni Brett ang dalawa pang lalaki, sina Tommy Chong at Alex Rivera, na ipinakilala niyang mga katrabaho. Ang kanilang malamig na pakikitungo ay nagdulot ng kaba kay Rosa.

Sa ikatlong araw, nilimas ng mga lalaki ang kanyang mga gamit. Kinuha nila ang lahat ng kanyang pera at traveler’s checks. Doon inamin ni Brett ang lahat. “Tapos na, Rosa,” sabi niya nang walang emosyon. “Naloko ka lang.” Ang mundo ni Rosa ay gumuho. Ang pag-ibig na kanyang pinaniwalaan ay isang malaking panloloko.

Nang magpumilit si Rosa na kunin ang kanyang passport para makauwi, naging marahas ang mga lalaki. Sinira nila ang kanyang telepono. Sa gitna ng kaguluhan, pinalo ni Brett si Rosa sa ulo gamit ang isang bote ng salamin. Agad siyang bumagsak, duguan at walang buhay. Tumakas ang tatlong lalaki, iniwan ang kanyang bangkay sa motel.

Natuklasan ng staff ng motel ang katawan ni Rosa anim na oras ang lumipas. Mabilis na umaksyon ang Australian Federal Police. Sa pamamagitan ng digital footprints, natunton at naaresto ang tatlong suspek sa loob lamang ng 72 oras. Nalaman ng mga imbestigador na si Rosa ang ika-47 biktima ng sindikato sa loob ng tatlong taon, ngunit siya ang una nilang pinatay.

Sa paglilitis, tumayo si LSE at ibinahagi ang sakit na idinulot ng pagkawala ng kanyang ina. Hinatulan si Brett Coleman ng habambuhay na pagkakakulong. Si Tommy Chong ay sinentensyahan ng 25 taon, at 20 taon naman para kay Alex Rivera.

Ang pagkamatay ni Rosa ay nagbunsod ng malawakang kampanya laban sa online romance scams. Nagkaroon ng mas mahigpit na kooperasyon sa pagitan ng Pilipinas at Australia laban sa cybercrime. Isinabatas din sa Pilipinas ang “Rosa’s Law” para magbigay ng mas matibay na proteksyon sa mga vulnerable adults online.

Ang kwento ni Rosa Dela Cruz ay isang masakit na paalala sa panganib ng pagtitiwala sa hindi kilala online. Ang kanyang pagnanais na mahalin at hindi makalimutan ay ginamit laban sa kanya. Ang kanyang trahedya ay nagtuturo sa atin ng kahalagahan ng bukas na komunikasyon sa pamilya. Ang pakikipag-usap tungkol sa kalungkutan at takot ay maaaring maging susi upang maiwasan ang ganitong uri ng panloloko.

Maging mapanuri sa mga pulang bandila: masyadong mabilis na pag-amin ng pag-ibig, palaging paghingi ng pera, at paglalayo sa iyo mula sa iyong mga mahal sa buhay. Ibahagi ang kwentong ito. Huwag nating hayaan na may isa pang Rosa na maging biktima. Ang kanyang pangarap sa pag-ibig ay naging isang bangungot, ngunit ang kanyang alaala ay maaaring maging liwanag na gagabay sa iba papalayo sa kadiliman