ANG GUTOM NA BALO NA NAG-ALOK NG KANYANG ANAK KAPALIT NG PAGKAIN — PERO ANG SINABI NG MAHIRAP NA MAGSASAKA, NAGPAIYAK SA BUONG BARANGAY.

Sa isang liblib na baryo sa Bukidnon, may isang balo na nagngangalang Aling Teresa, 38 anyos, ina ng dalawang batang gutom at mahina.
Simula nang mamatay ang kanyang asawa sa aksidente sa sakahan, siya na lang ang bumubuhay sa pamilya.
Wala siyang trabaho, walang kamag-anak, at halos wala na ring pag-asa.

Isang hapon, matapos ang ilang araw na walang makain, naglakad siya papunta sa palengke.
Bitbit niya ang anak niyang si Emil, 6 na taong gulang, maputla at payat.
Ang hangin ay mainit, at ang tiyan nilang mag-ina ay kumakalam.

Pagdating nila sa dulo ng baryo, nakasalubong nila ang isang magsasakang lalaki na nakayuko habang nagbubuhat ng sako ng palay — si Mang Elias, 45 anyos, kilala bilang pinakamaunawain pero pinakamahirap na magsasaka sa lugar.


Tumigil si Aling Teresa sa harap niya, nanginginig, luhaan, at halos hindi makatingin sa mata.

“Mang Elias…” mahina niyang sabi,
“wala na kaming makain. Tatlong araw nang tubig lang ang laman ng tiyan ng anak ko.”

Napatingin si Mang Elias sa bata, payat, marumi, at tila nanghihina.
Tahimik siya sandali bago sumagot:

“Pasensya na, Teresa… mahirap din ako. Wala akong pera.”

Ngumiti si Teresa, pero iyon ay ngiting puno ng sakit.
Dahan-dahan niyang hinawakan ang balikat ng anak niya at, habang lumuluha, bumulong:

“Mang Elias… kung maaari…
kunin niyo na lang po ang anak ko.
Palakihin niyo siya. Baka sa inyo, mabuhay pa siya.”

Tumigil sa pagtatrabaho si Mang Elias.
Napatitig siya sa babae, hindi makapaniwala.

“Anong sinasabi mo, Teresa?”

“Hindi ko na po kaya. Ayokong mamatay siyang gutom. Kung may awa pa po kayo,
kunin niyo na lang siya, kahit ako na lang ang mamatay.”

Sa ilalim ng araw na tirik, sa gitna ng alikabok at hirap,
ang mga salitang iyon ay parang mga punyal sa puso ni Mang Elias.


Tahimik lang si Mang Elias.
Pagkatapos ng ilang sandali, ibinaba niya ang sako ng palay, lumapit sa mag-ina, at marahang hinawakan ang kamay ni Teresa.

“Kung kukunin ko siya…” sabi ni Elias,
“…kukuhanin ko kayo pareho.”

Nagulat si Teresa.

“Ano pong ibig niyong sabihin?”

Si Mang Elias ay tumingin sa mga mata ni Teresa, puno ng pag-aalala at malasakit. Hinawakan niya ang maliit na kamay ni Emil, na nanginginig sa gutom at pagod.

“Teresa… hindi mo kailangang ihiwalay ang anak mo,” sabi niya, boses ay malumanay pero matatag.
“Kung tayo’y magsasama, pareho nating aalagaan ang isa’t isa. Hindi mo kailangang mamatay sa gutom, at hindi rin si Emil.”

Luhang tumulo sa pisngi ni Teresa. Hindi niya inaasahan na may makikinig sa kanya, at higit sa lahat, may mag-aalok ng tulong nang walang hinihinging kapalit. Ang puso niya ay halos bumagsak sa tuwa at lungkot nang sabay.

“Pero… Mang Elias…” mangiyak-ngiyak niyang wika, “baka… mahirapan kayo. Mahirap na rin po tayo…”

Ngumiti si Elias.
“Mas mahirap ang makita ang isang bata at ang kanyang ina na nagugutom. Mas mahalaga ang buhay ninyo kaysa anumang materyal na bagay. Sa baryo natin, kahit mahirap, nagkakaisa tayo sa tulong sa isa’t isa.”

At mula sa araw na iyon, nagbago ang buhay ng mag-ina. Pinayagan ni Mang Elias na manatili sa kanyang maliit na kubo malapit sa bukid, kung saan may makakain silang tatlo at may maayos na pahingahan. Pinagsikapan nilang sabay ang bukid, nagtutulungan sa pagtatanim, pag-aani, at pag-aalaga kay Emil.

Hindi naglaon, si Emil ay lumakas at naging masigla, puno ng ngiti na bumabalik sa mukha ni Teresa. Ang baryo ay naantig sa kanilang kwento. Ang mga kapitbahay at ka-barangay ay nagsimulang tumulong, nag-aambag ng pagkain, damit, at kaunting pera upang masiguro na hindi na muling magugutom ang mag-ina.

Isang gabi, habang nakaupo sa ilalim ng mga bituin, hinawakan ni Teresa ang kamay ni Elias.
“Salamat po… hindi ko alam kung paano ko kayo mababayaran,” bulong niya.

Ngumiti si Elias, at pinisil ang kamay niya.
“Hindi mo kailangang magpasalamat. Ang buhay ni Emil ay sapat na pasasalamat. Kung may puso kang magmahal at magtiwala, laging may paraan para mabuhay nang maayos.”

Sa huli, natutunan ni Teresa na ang tunay na kayamanan ay hindi nasusukat sa ginto o pera, kundi sa malasakit, pagtutulungan, at pagmamahal na ipinapakita sa isa’t isa. Sa isang baryo na puno ng kahirapan, natagpuan nila ang pag-asa sa simpleng kabutihan ng puso ng tao