Senado Uminit: Marcoleta Pinaningil si Remulla sa Isyu ng “Bending the Law” at Timeline ng Arrest Warrants

Mainit ang naging pagdinig sa Senado matapos harapin ni Ombudsman Boying Remulla ang serye ng matitinding tanong mula kay Senator Rodante Marcoleta—mga tanong na hindi lamang tungkol sa budget, kundi pati sa mas mabibigat na usaping integridad, kapangyarihan ng Ombudsman, at ang kontrobersyal na pahayag tungkol sa posibleng paglabas ng arrest warrants sa gitna ng flood control scandal.

Sa ilang minutong talakayan, lumutang ang tensyon na matagal nang bumabalot sa isyu: mayroon bang kapangyarihan ang Ombudsman na magtakda ng petsa kung kailan dapat maglabas ng arrest warrants, at maaaring bang maimpluwensiyahan nito ang korte? Para kay Marcoleta, malinaw ang pangamba. Para naman kay Remulla, mali ang interpretasyon at dapat lamang ilagay sa tamang konteksto.

Nag-ugat ang pag-aalab ng diskusyon nang balikan ni Marcoleta ang naging pahayag ni Remulla sa media—pahayag na tila nagsasabing posibleng maglabas ng warrant of arrest ang Ombudsman o ang mga korte sa December 15. Sa simpleng tingin, maaaring isa lamang itong indicative timeline, ngunit sa mata ng isang senador na bantay sa proseso, delikado umano ang ganitong klaseng pronouncement.

Hindi nagpatumpik-tumpik si Marcoleta. Direkta niyang tinanong: “May kapangyarihan ba ang Office of the Ombudsman na mag-issue ng warrant of arrest?”
Isang tanong na simple sa anyo, pero mabigat sa implikasyon.

Bago pa man makasagot nang buo ang kinatawan ng budget sponsor, inilahad ni Marcoleta ang kanyang pangamba: kung may timeline na sinusunod ang Ombudsman at kung ina-announce ito nang hindi pa tapos ang proseso, hindi ba’t maaaring ma-preempt ang magiging pasya ng Sandiganbayan o Regional Trial Court? Sino ba ang dapat magtakda ng takbo ng kaso—ang Ombudsman o ang hudikatura?

Dito pa lamang ay ramdam na ang alitan ng pananaw. Sa isang banda, ipinaliwanag ng sponsor na ang tinutukoy ni Remulla ay general estimates lamang na ginagamit para magplano ng workflow. Hindi raw ito utos, hindi prediksyon, at lalong hindi panghihimasok sa kapangyarihan ng korte. Ngunit para kay Marcoleta, iba ang dating ng pahayag lalo na kung ang mismong Ombudsman ang nagsasalita.

Mas umigting ang tensyon nang balikan ng senador ang isang lumang isyu: ang umano’y paggamit ni Remulla ng terminong “bend the law.”
Hindi ito basta linguistic slip para kay Marcoleta. Isa raw itong indikasyon ng paraan ng paghawak ng mga proseso noong nasa DOJ pa si Remulla—isang bagay na sa tingin niya ay dapat busisiin lalo’t ang Ombudsman ngayon ay may pinakamalaking tungkulin sa anti-corruption efforts ng bansa.

Pinuna rin niya ang isang partikular na pangyayari sa witness protection program, kung saan ayon sa kanya ay nagdagdag umano ng requirement na “restitution” kahit wala ito sa batas. Para kay Marcoleta, ang ganitong interpretasyon ay hindi lamang simpleng difference in opinion—ito raw ay paglabag sa mismong letra ng batas.

Sa harap ng lahat ng ito, nanindigan ang kampo ng budget sponsor: walang intensyon si Remulla na baluktutin ang batas. Figure of speech lamang daw ang naturang pahayag, at klaro raw ang prinsipyo ng Ombudsman na sundin ang batas nang may integridad at katarungan.

Ngunit hindi pa dito nagtapos ang mga tanong.

Isang mabigat na isyu ang muling binuksan: ang 800% pagtaas ng confidential funds ng Office of the Ombudsman—mula ₱168 million noong 2024 tungong ₱1.5 billion para sa 2025. Para kay Marcoleta, mahirap lunukin ang pagtalon ng budget lalo’t hindi malinaw ang dahilan. Paano ito naging ganito kalaki? Ano ang eksaktong pangangailangang tinitingnan? At bakit inaprubahan kahit wala pang lumalabas na flood control scandal noong ipinapanukala pa ang pondo?

Sa gitna ng diskusyon, paulit-ulit na iginiit ng kampo ng sponsor na mahalaga ang pagkakataong ito upang linawin ni Remulla ang lahat ng maling interpretasyon sa publiko. Kailangan daw na malinaw na walang pagbaluktot ng batas, walang panghihimasok sa mga korte, at walang intensyon na magdikta ng timeline sa mga kasong hawak.

Ngunit si Marcoleta—sa bawat minutong lumilipas—ay mas lalong lumalalim ang pagdududa. Hindi umano sapat ang assurance. Ayon sa kanya, may mga pagkakataon sa nakaraan kung saan ang mismong prosesong legal ang nailagay sa alanganin dahil sa maling interpretasyon ng batas. At kung ang mismong Ombudsman ang gumagawa nito, hindi lamang kaso ang nalalagay sa panganib kundi ang buong tiwala ng publiko.

Nagdagdag pa siya ng tanong na mas personal kaysa teknikal:
Kung ang isang opisyal ba ay naglabas ng office order sa DOJ na nagbigay ng clearance sa isang kaibigan, nagkaroon ba ito ng kinalaman sa pagpasok niya sa shortlist para sa Ombudsman?

Isang tanong na hindi tuwirang nag-aakusa, ngunit malinaw ang alingasngas na sinasagasaan.

Sa kabila ng bigat ng mga akusasyon, nanatiling mahinahon ang depensa: walang masamang intensyon, walang pagkiling, at walang paglabag sa proseso. Ang lahat daw ay naaayon sa batas. Ngunit hindi pa rin umaatras si Marcoleta. Para sa kanya, kailangan ang absolute clarity—sapagkat ang batas daw ay hindi pwedeng baluktutin kahit isang pulgada. “Dura lex sed lex,” wika niya, “the law may be harsh, but it is the law.”

Habang papalapit ang pagtatapos ng talakayan, malinaw na hindi simpleng isyu ang pinag-uusapan. Hindi lamang ito tungkol sa budget, hindi lang tungkol sa flood control scandal, at hindi lang tungkol sa terminong “bend the law.” Ito ay usapin ng transparency, proseso, integridad, at accountability—mga bagay na pundasyon ng tiwala ng publiko sa mga institusyong dapat nagbabantay sa katiwalian.

Sa huling bahagi ng pagdinig, may isang bagay na malinaw: hindi pa tapos ang isyung ito. At habang papalapit ang mga petsang binabanggit—kahit pa guestimates lamang ang sabi ng Ombudsman—lalong umiinit ang mata ng publiko sa magiging takbo ng mga proseso.

Sa isang bansang matagal nang sugatan sa mga iskandalo, bawat salita, bawat pahayag, at bawat timeline ay may bigat. At sa mata ng taong bayan, ang pinakamalaking tanong ngayon: sapat ba ang paliwanag upang maibalik ang tiwala? O lalo lang nitong pinatunayan na kailangan pang masusing bantayan ang galaw ng mga institusyong dapat nangunguna sa paglilinis ng sistema?

Isang bagay ang sigurado: magpapatuloy ang sigalot. Magpapatuloy ang tanong. At magpapatuloy ang pagdinig—sa Senado man o sa mata ng mamamayan.