GUMAGALAW YUNG BABAE SA PAINTING NA NAKASABIT SA BAHAY NI LOLA AT KUMUKURAP ANG MGA MATA NITO KAPAG TINITIGAN

Pagpasok ko sa lumang bahay ng lola ko sa probinsya, halata agad ang amoy ng kahoy na matagal nang naiwan at medyo alikabok na sa bawat sulok. Habang naglalakad ako patungo sa sala, napansin ko ang isang lumang painting na nakasabit sa dingding isang babae, suot ang puting damit na medyo kupas na, nakatingin diretso sa akin. Akala ko noon ordinaryong painting lang siya, isa sa maraming lumang alaala ni lola. “Ganda pala ng painting na ‘to,” bulong ko sa sarili ko habang papalapit. Ngunit may kakaibang nangyari. Nang tumigil ako sa harap niya, parang bahagyang kumindat ang isa niyang mata. Mabilis akong napalingon sa paligid, akala ko baka may naglaro ng liwanag o kaya ay may sumilip sa bintana. Pero wala tanging ang painting lang ang naroon. Lumapit ako ng kaunti. “Siguro ako lang ang napagod,” sabi ko habang pilit na nagkukutkot ang isip ko sa lohika. Ngunit nang muling tumitig ako sa mukha ng babae, pareho ulit kumurap ang mga mata niya. Mabilis at medyo di halata, pero malinaw sa akin. Bigla akong napansin bawat galaw ko, parang sinusundan niya sa painting. Umiikot ang ulo niya nang bahagya, at ngumingiti na parang may alam na hindi ko pa alam. Ang malamig na pakiramdam sa aking leeg ay hindi ko maalis. “Lola?” tawag ko, ngunit walang sumagot. Nasa kusina siya, nagbabalik sa pag-aalaga ng mga halaman sa gilid ng bintana. Bumalik ako sa harap ng painting, at ngayong mas matagal kong tinitigan, halos parang humihinga ang babae. Kumindat muli ang kanyang mata, at hindi ko napigilan ang sarili ko na makaramdam ng kilabot at sabik sa parehong oras. May halo itong hiwaga at takot na hindi ko kayang ipaliwanag. Bigla siyang ngumiti, at parang sinabi ng ngiti niya… “Napansin mo na ako.” Napalingon ako sa paligid, pilit na kinokontrol ang takot. Pero nang bumalik ang tingin ko sa painting… parang mas malapit siya sa akin, at ang mga mata niya ay parang kumikislap sa liwanag ng araw na sumasayad sa lumang sala. Hindi ko alam kung noon lang ba o matagal na siyang ganito, pero isang bagay ang sigurado: hindi na ito ordinaryong painting. At sa tuwing tumitig ako, alam kong tinititigan niya rin ako, at parang hinihintay na magsalita. Hindi ko alam kung dapat ba akong takot… o masabi kong nahulog na ako sa isang kakaibang hiwaga.

❖ Pagpapatuloy ng Kuwento ❖

“Lola… may itatanong lang sana ako,” mahina kong sabi habang dahan-dahang umaatras mula sa painting.

Narinig ko ang kaluskos ng tsinelas ni lola mula sa kusina. “Bakit apo? Halika rito, huwag kang masyadong malapit diyan sa sala, maalikabok.”

Pero hindi ko magawang gumalaw. Para akong naipit sa pagitan ng takot at pagkahumaling—sa pagitan ng paglayo at paglapit pa lalo.

Paglingon ko ulit sa painting, naroon pa rin ang babae. Pero ngayon, mas malaki ang ngiti niya, at ang mga mata… hindi na lamang kumukurap. Parang nagbabago ang direksyon ng tingin depende sa kung saan ako pumupwesto.

“Lola…” mas malakas na boses ko ngayon. “Sino po ba ‘tong babae sa painting?”

Saglit na natahimik si lola. Matagal. Mas matagal kaysa dapat.

Nang lumabas siya sa kusina, dala-dala ang basang kamay at may bahid ng kaba sa mata niya. Tumingin siya diretso sa painting, saka mabilis na umiwas.

“Huwag mo nang titigan ‘yan nang matagal, apo,” mahinang sabi niya. “Luma na ‘yan. Minana ko pa sa nanay ko. Huwag mo nang pansinin.”

Pero hindi iyon sagot sa tanong ko.

At mas lalo lang akong kinilabutan sa paraan ng pagkakasabi niya: hindi galit… kundi may halong takot at pag-iwas.

“Teka lang, lola,” sabi ko. “Bakit gumagalaw ‘yung—”

Hindi ko natapos.

Dahil sa mismong harap namin, bumagsak ang isang frame mula sa tabi ng painting. Malakas. Parang itinulak.

Napahawak ako sa dibdib ko at napaatras, habang si lola naman ay napatingin muli sa babae sa painting na parang… may kilala.

“Apo,” mahinang sabi niya. “Pakinggan mo ko. Kung anuman ang nakita mo, huwag mong—”

Pero hindi na niya natuloy.

—Dahil mismong ang boses mula sa likuran ko ang tumapos sa pangungusap niya.

Isang boses na malamig, mababa, at may hagod ng lungkot at lambing na sabay.

“—huwag kang matakot sa akin.”

Napatingin ako agad sa lola ko, pero kita ko sa mata niya: hindi siya ang nagsalita.

Dahan-dahan akong lumingon.

At doon ko nakita.

Ang babae sa painting… nakalabas na kalahati ang katawan mula sa canvas.
Hindi siya lumalakad. Hindi siya humahakbang. Para siyang… dumudulas palabas sa dingding, parang usok na nagiging laman.

Ang puting damit niya ay lumalawit mula sa frame, na para bang humahaba at umaagos sa sahig tulad ng manipis na telang lumilipad sa hangin.

Nakahawak siya sa gilid ng canvas—hindi pintura, hindi imahe… tunay na kamay.

At ang mga mata niya… ang mga matang kanina lang ay nakapinta…
Ngayon ay buhay. Kumikislap. At nakatingin diretso sa akin — hindi na sinusundan ako sa frame, kundi tunay nang nakatingin.

“Apo, tumakbo ka,” sigaw ni lola, ngayon ay nanginginig ang boses.

Pero hindi ako makagalaw.

Hindi dahil sa takot.

Kundi dahil may kakaibang pakiramdam na humihila sa akin… isang malalim na tawag mula sa babae.

“Matagal kitang hinintay,” bulong niya habang unti-unti nang lumalabas ng buo mula sa painting.

“Matagal ko nang gustong… makabalik.”

Lumapit siya sa akin. Pumipintig ang hangin. Pumipintig ang pader. Lumalamig ang paligid.

“Anong… gusto mo?” tanong ko, halos hindi ko marinig ang sarili kong boses.

Ngumiti siya—isang nakakalungkot pero mapang-akit na ngiti.

At ang sagot niya ay mas malamig pa sa hangin ng lumang bahay:

“Gusto kong makita muli ang isang taong katulad mo.”

Tumingin si lola sa akin, nanlilisik ang mata sa takot.

“Apo… pakinggan mo ako,” bulong niya. “Hindi ‘yan babae. Hindi ‘yan tao. Siya ang—”

Ngunit huli na.

Dahil nang humakbang ako paabante, automatikong kumapit ang kamay niya sa kamay ko.

At sa mismong sandaling iyon—

—nagdilim ang buong sala.

Nang magbalik ang liwanag, wala na ako sa bahay ni lola.

Wala ang dingding. Wala ang kusina. Wala ang sahig.

Nasa harap ako ng isang lumang pintuan, amoy pintura at alikabok.

At nasa likod ko… ang frame ng painting, nakasabit sa pader.

Ngunit ang babae?
Wala na siya sa loob ng pintura.

Ako na ang nasa loob.

At mula sa kabilang panig ng canvas, naririnig ko ang boses niya—ngayon ay nasa mundong kinaroroonan ko:

“Ngayon… ikaw naman ang titingnan nila.”